Dudak uçuğu, genellikle yoğun duygusal tepkilerle (korku, üzüntü, heyecan, sevinç) ortaya çıkar. Sebebi bu duygularla birlikte artan stres ve adrenalindir. Uçuk, ağrılı olsa da küçük çocuklar haricinde tehlikeli bir hastalık değildir.
Dudak Uçuğu Belirtileri
Dudak uçuğu aşağıdaki aşamalardan geçer:
Karıncalanma ve kaşınma: Çoğu kişi kabarcığın çıkacağı yerde kaşınma ve yanma hisseder.
Kabarcıklar: Dudağın deri ile birleştiği noktada içi sıvı dolu, ağrılı, sert kabarcıklar oluşur. Bazen burun çevresinde ve yanaklarda da görülebilir.
Kabuklanma: Kabarcıklar birleşip patlayarak içeriğini sızdırır. Sonrasında kabuk bağlar.
İlk defa dudak uçuğu çıkaran kişilerde aşağıdaki belirtiler de görülebilir:
Ateş
Boğaz iltihabı
Baş ağrısı, kas ağrıları
Lenf bezlerinde şişme
Diş etlerinde çekilme ve ağrı
Dudak Uçuğu Neden Olur?
Dudak uçuğunun sorumlusu Herpes virüsüdür. Bulaşması halinde uçuk çıkar. Dudak uçuğunu tetikleyen etkenleri şöyle sıralayabiliriz:
1) Bağışıklık Sisteminin Zayıflaması
Aşağıdaki nedenlerle bağışıklık sisteminiz zayıf düşerse dudak uçuğuna karşı savunmasız hale gelirsiniz:
Yorgunluk
Stres
Soğuk algınlığı
Gıda yetersizliği
Ağır hastalıklar
2) Soğuk Hava
Soğuk hava ve soğuk esen rüzgar dudak çevresini kurutarak uçuk oluşumuna neden olabilir.
3) Aşırı Güneş Işığı
Güneş ışığına aşırı miktarda direk olarak maruz kalınınca ultraviyole ışınlar cildinize hasar verebilir. Bu hasar ve güneş ışığının Herpes virüsünü beslemesi dudak uçuğuna yakalanmayı kolaylaştırır.
4) Hormon Değişiklikleri
Kadınlarda adet zamanlarında (ve hamilelikte) meydana gelen hormon değişiklikleri dudakta uçuk çıkmasına neden olabilir. Bunda stres düzeyinin artması da rol oynar.
5) Dudağa veya ağza alınan darbeler
Yaralanmalar veya diş tedavisi esnasında yaşanan fiziksel darbeler hassas olan dudak ve çevresini savunmasız bırakabilir. Bu durum dudak uçuğunun kolayca kendine yer hazırlamasına neden olur.
Tabi ki en nihayetinde dudak uçuğu hasta kişiden bulaşarak geçer. Dolayısıyla dudak uçuğu olan birinin özel eşyalarını kullanmak, o kişi ile öpüşmek, yiyecek veya içecek paylaşmak dudak uçuğu virüsünün kapılmasına neden olur.
Dudak Uçuğu Nasıl Geçer?
Dudak uçuğu doğal yöntemlerle geçirilebilen bir problemdir. Dudak uçuğuna iyi gelen bitkisel yöntemler şunlardır:
1) Vanilya Esansı
Bir parça pamuğu vanilya esansına batırarak iyice emdirin. Sonra uçuk çıkan bölgeye bir dakika süre ile uygulayın. Bu işlemi günde dört defa, uçuk geçene kadar uygulayın.
2) Meyan kökü
1 yemek kaşığı meyan köküne yarım çay kaşığı su ekleyerek krem haline getirin. Su yerine bir çay kaşığı vazelin de kullanabilirsiniz, daha da iyi gelir. Bu karışımı uçuk üstüne ve çevresine yedirin, en az birkaç saat bu şekilde beklesin. Mümkünse uyurken yapın, üzerinden bir gece geçsin.
3) Süt
Süt, içerisindeki immünoglobülin proteinler ve l-lizin ile dudak uçuğunun iyileşme sürecini hızlandırır. Ağrıyı da azaltır. Bir parça pamuğa iyice emdirin, birkaç dakika boyunca uygulayın.
4) Hidrojen Peroksit (Oksijenli Su)
Eczaneden edineceğiniz oksijenli su uçuğu sterilize eder ve kurutur. Bu işlem zaten virüs kabarcığından ibaret olan dudak uçuğunu etkili bir şekilde iyileştirir. Ancak biraz rahatsız edebilir.
5) Diğer Tavsiyeler
Nane yağı kabarcıktan çıkmış virüsleri öldürerek iyileşme sürecini hızlandırır.
Kivi, brokoli, domates, kırmızıbiber gibi besin değeri yüksek gıdalar tüketerek bağışıklık sisteminizi güçlendirin.
E vitamini cilde çok faydalıdır. E vitamini içeren kremler kullanabilir veya tahıl, yeşil yapraklı sebze ve avokado tüketebilirsiniz.
Eşit miktarda su ve mısır unu karışımını uygulamak dudak uçuğu ağrısını dindirecektir.
Buz uygulamak da ağrıyı dindirir. Vazelin sürdükten sonra buz uygulayın.
6) Alınması Gereken Önlemler
Güneşten korunmak için güneş kremini dudağınıza da sürün.
Uçuğa dokunmayın. Virüsün bulaştığı yer miktarını artırır, iyileşme sürecini yavaşlatabilirsiniz. Elinizi sık sık yıkayın.
Kabarcık çıktıktan sonra diş fırçanızı değiştirin. Uçuk geçene kadar bol su ile yıkayarak kullanın. Uçuktan kurtulunca fırçanızı tekrar değiştirin.
Uçuğu olan kişilere temas etmeyin, sizde dudak uçuğu çıktı ise diğer insanlara bulaştırmamaya dikkat edin.
7) İlaç Tedavisi
Antibiyotik Tedavisi: Şiddetli ağrıya neden olan ve geniş alana yayılmış dudak uçuğu tedavisinde asiklovir, valasiklovir, famsiklovir ve pensiklovir etken maddeli ilaçlar kullanılabilir (Xerese, Valtrex, Famvir, Denavir )
Vitamin Kremleri: C vitamini tablet ve kremleri, lizin destekleri, melisa ve çinko oksit içerikli kremler dudak uçuğuna iyi gelebilir. Bu tedavilerin fayda etmediği ağır vakalarda dudak içerisine antiviral ilaçlar şırınga edilebilir.
Çoğu dudak uçuğu 7-10 gün içerisinde tamamen iyileşir. Bu sürecin ilk iki gününde kaşıntı ve karıncalanma hissedilir, 2.-4. günler arasında kabarcıklar görülmeye başlar. 4. günün sonunda kabarcıklar kabuklanmıştır, 5.-8. günler arasında kabuklanma da iyileşir, 10. gün sonunda tamamen geçmiş olur.