- Üyelik Tarihi
- 8 Ara 2012
- Konular
- 4,182
- Mesajlar
- 11,469
- MFC Puanı
- 34,700
El Dorado Efsanesi? El Dorado Efsanesi Nedir? El Dorado Efsanesi Ne Zaman Gerçekleşti?
El Dorado, İspanyolca bir kelime olarak altınla kaplı veya altından yapılmış anlamına gelen bir tabirdir. Bir yerlerde henüz kimsenin keşfetmediği yığınla hazine veya insana üstün kazandıracak bir iksir bulunduğu efsaneleri geçmişten günümüze daima peşine binlerce kişiyi takmış ve edebiyattan sanata; bilimden siyasete hayatın her alanını etkilemiştir. Bu, her ne kadar zenginliğin verdiği iktidar ve şöhret sahibi olma arzusuyla alakalı olsa da insanın içindeki macera ve keşif dürtüsüyle de yakından ilgilidir.
El Dorado efsanesinin gelişimine geçmeden önce günlüklerinde bu efsaneye konu olan gelenekleri/ayinleri anlatan İspanyol kaşif Juan Rodriguez Freylenin notlarına bakmak isabetli olacaktır. Juan Rodriguez Freylenin1636 senesinde tamamlayıp kitap haline gertirdiği ve El Carnero (Hafıza) isimini verdiği kitabında efsaneye dayanak olan ayini şöyle tasvir eder:
Anlatılanlara göre dini şölen yeni liderin ilan edilmesiyle başlıyordu. Muiska kralı ya da başrahibi, göreve başlamadan önce bir süre için kadınsız, tuz yemeden, bir mağarada inzivaya çekilirdi. Sonra ilk yaptığı, Guatavita Gölüne gidip ilah diye taptıkları iblise hediyeler ve kurbanlar sunmaktı. Gölün etrafındaki şölen esnasında tahtın yeni varisinin derisi yüzülüp, yapışkan çirişle kutsal yağlama sonrası üstüne boydan boya bütün vücudunu kaplayana dek altın tozu dökülürdü. Bunun ardından kral ve çıplak halde dört önde gelen reis çeşitli altın eşyalarla ve mücevherlerle bir sala yerleştirildi. Gölün ortasına yaklaşıldıktan sonra saldakiler tarafından kıyıdakilere sessiz olunması için işaret verilirdi ve yanında getirdikleri hediye olarak göle atılırdı. Sonra kralın kendisi suya atlardı ve üstündeki altın tozu diğer mücevherlerle birlikte dibe gömülürdü. Kıyıya tekrar dönerken şarkıcıların ve dansözlerin bağrışmaları yeniden başlardı. Görüldüğü gibi burada Muiska yerlileri tamamen inançsal bir anlam yükledikleri bu ayinde büyük bir huşu ile ilahlarına adanmışlıklarını ve hediyeleri olan altını sunmaktadırlar.
Efsane, köken olarak İspanyol denizcilerin yeni yerler ve sömürgeler, arayışıyla çıktıkları Amerika kıtasındaki serüvenlere dayanır. Efsanenin tam olarak ne zaman çıktığı bilinmese de ilk olarak yazılı kaynaklarda İspanyol kaşif Gonzalo Jiménez de Quesadanın Kolombiya güneyindeki And Dağları eteklerinde yaşayan Muiska yerlilerinden derlediği notlarda karşımıza çıkar. Efsanenin diğer ismi Ciudad De Blanca (Beyaz Şehir)dir.
İspanyol kaşiflerin bu iddiayı ortaya atmasının üzerinden yüzyıllar geçse de efsanenin yankıları ve El Doradoyu bulma arayışları gerek bilimsel metotlarla gerekse de maceraperest eliyle ilkel metotlarla halen sürmektedir. Efsaneden ilk olarak insanları haberdar eden Gonzalo Jiménez de Quesada , ayine dair anlatımlarının yanı sıra Amerika yerlilerinin günlük hayatlarında altının yeri ve kullanımıyla ilgili bilgiler de verir. Yerliler altına Avrupadaki gibi yüksek bir anlam yüklemezler. Onlar için altın sadece ayinlerde kullanılmak üzere kullanılan ve çoğunlukla dağlardan elde ettikleri tuz karşılığında diğer kabilelerle yapılan takastan elde edilmekteydi. Muiska yerlilerinin yanı sıra İnka ,Maya ve Aztek medeniyeti yerlilerinin altını dini törenlerinde oldukça kutsal bir sembol olarak görmekteydi. Ayinlerde kullanılan altınlar son derece ince bir işçiliğin eseri olarak ritüellerde kullanılmaktaydı.
Gonzalo Jiménez de Quesadanın ortaya attığı El Dorado efsanesi diğer kaşifler yoluyla kısa sürede tüm Amerika kıtası ve Avrupaya yayılmış peşi sıra günümüzde de devam eden bitmek bilmeyen maceraların kaynağı olmuştur. Efsanenin bu kadar ilgi ve taraftar toplamasında dilden dile yayılan efsanenin gittikçe büyüyen bir çığ gibi olağanüstülüklerle örülü hale gelmesinin payı büyüktür. Efsane Avrupada büyük bir merak uyandırınca sık sık düzenlenen geniş katılımlı seferler düzenlenmiştir. Gonzalo Pizarro ve Francisco Orellano, ilk kapsamlı sefere öncülük ederek And Dağları hattını ve Amazon Nehri havasını baştan başa dolaşan ilk maceraperestler olmuşlardır. Yine 1541-1545 arasında Philipp von Hutten ile 1595de Bogotadan yola çıkan Sir Walter Raleigh efsanevi El Doradoyu bulmak için seferlere liderlik eden diğer tanınmış isimlerdir.
El Dorado efsaneye göre belli bir yerde olsa da onu bulmak için yola çıkanların arayışları nedeniyle bütün Güney Amerikayı kapsayan bir yer haline gelmiştir. El Dorado masum bir arayışın ifadesi gibi görünse de ardında son derece karanlık bir yüz taşır. İspanyolların öncülük ettikleri altın arayışları zamanla binlerce ton altını Avrupaya taşırken bununla yetinmeyen sömürgeciler yerli halka her türlü zulmü etmekten ve onları köleleştirmekten geri durmamışlardır. El Dorado Efsanesi bu gözü dönmüş açlığı daha da arttırmıştır. Gözünü zengin ve şöhret sahibi olma hırsı bürüyen maceraperestler, yerli halkın hazinenin yerini söylemesi için türlü işkencelerden geçirmişlerdir. Hiç bilmedikleri bir şey uğruna binlerce insanın bu şekilde işkenceyle öldürüldüğü tahmin edilmektedir. El Doradoyu bulmak için sadece Güney Amerika yerlileri değil aynı zamanda ölümcül tehlikelere atlayan binlerce maceraperest de hayatını kaybetmiştir. Zira türlü zehirli ve yırtıcı hayvanla dolu olan Güney Amerikanın balta girmemiş ormanları ve sarp dağları bugün bile ölümcül tehlikeler saçan yerler olarak bilinir.
El Dorado Efsanesinin Gerçekliği
15. asırdan beridir devam eden aramalar günümüzde bazı üniversiteler tarafından sistematik ve bilimsel metotlarla gerçekleştirilmesine rağmen bu efsaneyi tam olarak doğrulayacak delillere henüz ulaşılamamıştır. Ancak bilim adamları MS 200lü yıllardan itibaren Güney Amerikada oldukça zengin ve gelişmiş bir mimarinin eseri olan şehirler ve yapılar inşa ettiklerini belirtmişlerdir. Günümüzdeki arama çalışmaları Kolombiyanın başkentinde bulunan Guatavita Gölü çevresinde yoğunlaşmaktadır. Yakın zamana kadar bölgede yürütülen çalışmalar doğaya ciddi zararlar verir hale gelince Kolombiya hükümeti tarafından bölge koruma altına alınmıştır.1969 senesinde Guatavita çevresinde yürütülen çalışmalarda som altından 26 cm boyunda bir sal bulunmuştur. El Dorado Salı ismi verilen eser, bölgeye ve efsaneye ait iddiaları alevlendirmiştir. İddialar muhtelif üniversiteler tarafından farklı bölgelerde yapılan çalışmalarla araştırılmaya devam edilmektedir.
El Dorado efsanesinin yankıları kültür ve sanat dünyasına da çokça konu olmuştur. Birçok filmde efsane işenmiş, Latin sanatçı Shakira 2017 senesinde çıkardığı albüme El Dorado ismini vermiştir. İron Maiden isimli rock grubu El Dorado simli eseriyle Grammy ödülünü kazanmıştır. Voltaire Candide isimli eserinde El Doradoyu yeryüzündeki cennet olarak ifade etmiştir. Ünlü Amerikalı şair Edgar Allan Poenun da bir şiirinde bu efsaneyi işlediği bilinmektedir.
El Dorado, İspanyolca bir kelime olarak altınla kaplı veya altından yapılmış anlamına gelen bir tabirdir. Bir yerlerde henüz kimsenin keşfetmediği yığınla hazine veya insana üstün kazandıracak bir iksir bulunduğu efsaneleri geçmişten günümüze daima peşine binlerce kişiyi takmış ve edebiyattan sanata; bilimden siyasete hayatın her alanını etkilemiştir. Bu, her ne kadar zenginliğin verdiği iktidar ve şöhret sahibi olma arzusuyla alakalı olsa da insanın içindeki macera ve keşif dürtüsüyle de yakından ilgilidir.
El Dorado efsanesinin gelişimine geçmeden önce günlüklerinde bu efsaneye konu olan gelenekleri/ayinleri anlatan İspanyol kaşif Juan Rodriguez Freylenin notlarına bakmak isabetli olacaktır. Juan Rodriguez Freylenin1636 senesinde tamamlayıp kitap haline gertirdiği ve El Carnero (Hafıza) isimini verdiği kitabında efsaneye dayanak olan ayini şöyle tasvir eder:
Anlatılanlara göre dini şölen yeni liderin ilan edilmesiyle başlıyordu. Muiska kralı ya da başrahibi, göreve başlamadan önce bir süre için kadınsız, tuz yemeden, bir mağarada inzivaya çekilirdi. Sonra ilk yaptığı, Guatavita Gölüne gidip ilah diye taptıkları iblise hediyeler ve kurbanlar sunmaktı. Gölün etrafındaki şölen esnasında tahtın yeni varisinin derisi yüzülüp, yapışkan çirişle kutsal yağlama sonrası üstüne boydan boya bütün vücudunu kaplayana dek altın tozu dökülürdü. Bunun ardından kral ve çıplak halde dört önde gelen reis çeşitli altın eşyalarla ve mücevherlerle bir sala yerleştirildi. Gölün ortasına yaklaşıldıktan sonra saldakiler tarafından kıyıdakilere sessiz olunması için işaret verilirdi ve yanında getirdikleri hediye olarak göle atılırdı. Sonra kralın kendisi suya atlardı ve üstündeki altın tozu diğer mücevherlerle birlikte dibe gömülürdü. Kıyıya tekrar dönerken şarkıcıların ve dansözlerin bağrışmaları yeniden başlardı. Görüldüğü gibi burada Muiska yerlileri tamamen inançsal bir anlam yükledikleri bu ayinde büyük bir huşu ile ilahlarına adanmışlıklarını ve hediyeleri olan altını sunmaktadırlar.
Efsane, köken olarak İspanyol denizcilerin yeni yerler ve sömürgeler, arayışıyla çıktıkları Amerika kıtasındaki serüvenlere dayanır. Efsanenin tam olarak ne zaman çıktığı bilinmese de ilk olarak yazılı kaynaklarda İspanyol kaşif Gonzalo Jiménez de Quesadanın Kolombiya güneyindeki And Dağları eteklerinde yaşayan Muiska yerlilerinden derlediği notlarda karşımıza çıkar. Efsanenin diğer ismi Ciudad De Blanca (Beyaz Şehir)dir.
İspanyol kaşiflerin bu iddiayı ortaya atmasının üzerinden yüzyıllar geçse de efsanenin yankıları ve El Doradoyu bulma arayışları gerek bilimsel metotlarla gerekse de maceraperest eliyle ilkel metotlarla halen sürmektedir. Efsaneden ilk olarak insanları haberdar eden Gonzalo Jiménez de Quesada , ayine dair anlatımlarının yanı sıra Amerika yerlilerinin günlük hayatlarında altının yeri ve kullanımıyla ilgili bilgiler de verir. Yerliler altına Avrupadaki gibi yüksek bir anlam yüklemezler. Onlar için altın sadece ayinlerde kullanılmak üzere kullanılan ve çoğunlukla dağlardan elde ettikleri tuz karşılığında diğer kabilelerle yapılan takastan elde edilmekteydi. Muiska yerlilerinin yanı sıra İnka ,Maya ve Aztek medeniyeti yerlilerinin altını dini törenlerinde oldukça kutsal bir sembol olarak görmekteydi. Ayinlerde kullanılan altınlar son derece ince bir işçiliğin eseri olarak ritüellerde kullanılmaktaydı.
Gonzalo Jiménez de Quesadanın ortaya attığı El Dorado efsanesi diğer kaşifler yoluyla kısa sürede tüm Amerika kıtası ve Avrupaya yayılmış peşi sıra günümüzde de devam eden bitmek bilmeyen maceraların kaynağı olmuştur. Efsanenin bu kadar ilgi ve taraftar toplamasında dilden dile yayılan efsanenin gittikçe büyüyen bir çığ gibi olağanüstülüklerle örülü hale gelmesinin payı büyüktür. Efsane Avrupada büyük bir merak uyandırınca sık sık düzenlenen geniş katılımlı seferler düzenlenmiştir. Gonzalo Pizarro ve Francisco Orellano, ilk kapsamlı sefere öncülük ederek And Dağları hattını ve Amazon Nehri havasını baştan başa dolaşan ilk maceraperestler olmuşlardır. Yine 1541-1545 arasında Philipp von Hutten ile 1595de Bogotadan yola çıkan Sir Walter Raleigh efsanevi El Doradoyu bulmak için seferlere liderlik eden diğer tanınmış isimlerdir.
El Dorado efsaneye göre belli bir yerde olsa da onu bulmak için yola çıkanların arayışları nedeniyle bütün Güney Amerikayı kapsayan bir yer haline gelmiştir. El Dorado masum bir arayışın ifadesi gibi görünse de ardında son derece karanlık bir yüz taşır. İspanyolların öncülük ettikleri altın arayışları zamanla binlerce ton altını Avrupaya taşırken bununla yetinmeyen sömürgeciler yerli halka her türlü zulmü etmekten ve onları köleleştirmekten geri durmamışlardır. El Dorado Efsanesi bu gözü dönmüş açlığı daha da arttırmıştır. Gözünü zengin ve şöhret sahibi olma hırsı bürüyen maceraperestler, yerli halkın hazinenin yerini söylemesi için türlü işkencelerden geçirmişlerdir. Hiç bilmedikleri bir şey uğruna binlerce insanın bu şekilde işkenceyle öldürüldüğü tahmin edilmektedir. El Doradoyu bulmak için sadece Güney Amerika yerlileri değil aynı zamanda ölümcül tehlikelere atlayan binlerce maceraperest de hayatını kaybetmiştir. Zira türlü zehirli ve yırtıcı hayvanla dolu olan Güney Amerikanın balta girmemiş ormanları ve sarp dağları bugün bile ölümcül tehlikeler saçan yerler olarak bilinir.
El Dorado Efsanesinin Gerçekliği
15. asırdan beridir devam eden aramalar günümüzde bazı üniversiteler tarafından sistematik ve bilimsel metotlarla gerçekleştirilmesine rağmen bu efsaneyi tam olarak doğrulayacak delillere henüz ulaşılamamıştır. Ancak bilim adamları MS 200lü yıllardan itibaren Güney Amerikada oldukça zengin ve gelişmiş bir mimarinin eseri olan şehirler ve yapılar inşa ettiklerini belirtmişlerdir. Günümüzdeki arama çalışmaları Kolombiyanın başkentinde bulunan Guatavita Gölü çevresinde yoğunlaşmaktadır. Yakın zamana kadar bölgede yürütülen çalışmalar doğaya ciddi zararlar verir hale gelince Kolombiya hükümeti tarafından bölge koruma altına alınmıştır.1969 senesinde Guatavita çevresinde yürütülen çalışmalarda som altından 26 cm boyunda bir sal bulunmuştur. El Dorado Salı ismi verilen eser, bölgeye ve efsaneye ait iddiaları alevlendirmiştir. İddialar muhtelif üniversiteler tarafından farklı bölgelerde yapılan çalışmalarla araştırılmaya devam edilmektedir.
El Dorado efsanesinin yankıları kültür ve sanat dünyasına da çokça konu olmuştur. Birçok filmde efsane işenmiş, Latin sanatçı Shakira 2017 senesinde çıkardığı albüme El Dorado ismini vermiştir. İron Maiden isimli rock grubu El Dorado simli eseriyle Grammy ödülünü kazanmıştır. Voltaire Candide isimli eserinde El Doradoyu yeryüzündeki cennet olarak ifade etmiştir. Ünlü Amerikalı şair Edgar Allan Poenun da bir şiirinde bu efsaneyi işlediği bilinmektedir.
Alıntıdır.