OBERON
MFC Üyesi
- Üyelik Tarihi
- 20 Kas 2016
- Konular
- 2,670
- Mesajlar
- 2,919
- MFC Puanı
- 1,410
Burada, iletkenin çevresindeki manyetik alanın değişiminin bir emk’ya (yani voltaja)
neden olacağını göreceğiz.
Bunu anlayabilmek için basit bir deney düşünelim. Bir tel halka bir ampermetreye
bağlanmış olsun. Bir mıknatıs bu tel halkaya doğru yaklaştırılırsa, ampermetrenin
ibresinin saptığı gözlenir.
Eğer mıknatıs halkadan uzaklaştırılacak olursa ampermetrenin
ibresinin bu sefer ters yönde saptığı gözlenir. Mıknatıs herhangi bir yöne hareket
ettirilmediğinde ise ibrede herhangi bir sapma gözlenmez. (Benzer etkiler mıknatıs sabit
tutulup, tel halka hareket ettirilerek de sağlanabilir). Bu gözlemlerden halkanın
mıknatısın hareketinden dolayı manyetik alanda meydana gelen değişikliği algıladığını
anlarız. Böylece akım ile değişen manyetik alan arasında bir ilişkinin olduğu sonucunu
çıkarırız.
Mıknatıs tel halkaya doğru hareket
ettirildiğinde ampermetre sapar.Bu
halkada bir akım olduğunu gösterir.
Mıknatıs sabit tutulduğunda herhangi
bir akım gözlenmez.
0
N S
0
N S
Mıknatıs tel halkadan
uzaklaştırıldığında ampermetre ters
yönde sapar. Bu ise mıknatısın
hareket yönü değiştiğinde hareket
yoluyla oluşturulan akımın yönünün
de değişeceğini gösterir.
0
N S
Burada hiçbir batarya olmamasına rağmen devrede bir akımın başladığı görülmüştür. Bu
akım indüklenmiş emk tarafından oluşturulduğu için bu akıma indüklenmiş akım denir.
Faraday’ ın indüksiyon yasasını özetleyen genel ifade şu şekilde özetlenebilir:
“ Bir devrede indüklenen emk, devreden geçen manyetik akının zamanla değişimi
ile doğru orantılıdır.”
Faraday’ ın indüksiyon yasası şu şekilde formülüze edilebilir:
dt
dφB
ε −= (1.1) Burada B
AdB
r r
φ ∫= . devreden geçen manyetik akıdır. Eğer devre N tane sarımdan
oluşmuşsa ve φB
’ de bir sarımdan geçen manyetik akı ise, devrede oluşan toplam emk;
dt
d
N
φB
ε −= (1.2)
Denklem (1.1) ve (1.2)’ deki (-) işaretinin fiziksel anlamı Lenz yasası ile belirlenir.
Ankara EDU
neden olacağını göreceğiz.
Bunu anlayabilmek için basit bir deney düşünelim. Bir tel halka bir ampermetreye
bağlanmış olsun. Bir mıknatıs bu tel halkaya doğru yaklaştırılırsa, ampermetrenin
ibresinin saptığı gözlenir.
Eğer mıknatıs halkadan uzaklaştırılacak olursa ampermetrenin
ibresinin bu sefer ters yönde saptığı gözlenir. Mıknatıs herhangi bir yöne hareket
ettirilmediğinde ise ibrede herhangi bir sapma gözlenmez. (Benzer etkiler mıknatıs sabit
tutulup, tel halka hareket ettirilerek de sağlanabilir). Bu gözlemlerden halkanın
mıknatısın hareketinden dolayı manyetik alanda meydana gelen değişikliği algıladığını
anlarız. Böylece akım ile değişen manyetik alan arasında bir ilişkinin olduğu sonucunu
çıkarırız.
Mıknatıs tel halkaya doğru hareket
ettirildiğinde ampermetre sapar.Bu
halkada bir akım olduğunu gösterir.
Mıknatıs sabit tutulduğunda herhangi
bir akım gözlenmez.
0
N S
0
N S
Mıknatıs tel halkadan
uzaklaştırıldığında ampermetre ters
yönde sapar. Bu ise mıknatısın
hareket yönü değiştiğinde hareket
yoluyla oluşturulan akımın yönünün
de değişeceğini gösterir.
0
N S
Burada hiçbir batarya olmamasına rağmen devrede bir akımın başladığı görülmüştür. Bu
akım indüklenmiş emk tarafından oluşturulduğu için bu akıma indüklenmiş akım denir.
Faraday’ ın indüksiyon yasasını özetleyen genel ifade şu şekilde özetlenebilir:
“ Bir devrede indüklenen emk, devreden geçen manyetik akının zamanla değişimi
ile doğru orantılıdır.”
Faraday’ ın indüksiyon yasası şu şekilde formülüze edilebilir:
dt
dφB
ε −= (1.1) Burada B
AdB
r r
φ ∫= . devreden geçen manyetik akıdır. Eğer devre N tane sarımdan
oluşmuşsa ve φB
’ de bir sarımdan geçen manyetik akı ise, devrede oluşan toplam emk;
dt
d
N
φB
ε −= (1.2)
Denklem (1.1) ve (1.2)’ deki (-) işaretinin fiziksel anlamı Lenz yasası ile belirlenir.
Ankara EDU