• Web sitemizin içeriğine ve tüm hizmetlerimize erişim sağlamak için Web sitemize kayıt olmalı ya da giriş yapmalısınız. Web sitemize üye olmak tamamen ücretsizdir.
  • Sohbetokey.com ile canlı okey oynamaya ne dersin? Hem sohbet et, hem mobil okey oyna!
  • Soru mu? Sorun mu? ''Bir Sorum Var?'' sistemimiz aktiftir. Paylaşın beraber çözüm üretelim.

Halley Kuyruklu Yıldızı

DarkWoman

MFC Üyesi
Üyelik Tarihi
27 Kas 2019
Konular
5,318
Mesajlar
11,488
MFC Puanı
66,370
Resmi adı 1P/Halley olan Halley Kuyruklu Yıldızı, kuyruklu yıldızlar içinde en bilineni ve dünyaya en sadık olanıdır. Ortalama her 75 yılda bir dünya üzerinden geçen Halley Kuyruklu Yıldızı bir sonraki ziyaretini 2061 yılında yapana dek biz onu konuşmaya, hikayelere konu etmeye ve araştırmaya devam edeceğiz. Gelin Halley Kuyruklu Yıldızına biraz yakından bakalım.


İnsanlığın İlham Kaynağı Yıldızlar​

İnsanlığın İlham Kaynağı Yıldızlar

Bu yazımızdan sonra yıldızlar hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz Yıldız Nasıl Oluşur? Yıldızların Özellikleri Nelerdir? adlı yazımızı okuyabilirsiniz.

Yıldızlar, insanları yüzyıllar boyu güzellikleriyle büyülemiş ve ilham kaynağı olmuşlardır. Kimi zaman şarkılara, kimi zaman filmlere, kimi zaman ise şiirlere konu olmuştur yıldızlar. Fakat elbette ki yıldızlar bizlerin onlara yüklediği anlamlardan çok daha fazlasıdırlar. Bazı gökbilimciler yıldızların hareketlerini araştırmaya ömürlerini adamışlardır.

Gökyüzüne baktığımızda gördüğümüz yıldızlar yeryüzünden katrilyonlarca kilometre uzaktadırlar. Bazıları üzerinde yaşadığımız dünyadan bile daha büyük gök cisimleri iken bazıları ise çok daha küçüktürler ve hepsi hareket halindedirler. Evet, doğru duydunuz. Yıldızlar yeryüzünden baktığımızda sabitlermiş gibi gözükselerde hareket halindedirler. Kendi yörüngeleri, periyotları ve çeşitleri vardır. Ama bir yıldız var ki özellikleriyle kendi sınıfındakiler dahil tüm yıldızlardan ayrılmayı başarmıştır. Bu yıldız Halley kuyruklu yıldızıdır.

Halley Kuyruklu Yıldızının Adı Nereden Geliyor​

Halley Kuyruklu Yıldızının Adı Nereden Geliyor


Kuyruklu yıldızlar aslında diğer yıldızlar gibi sıradan birer göktaşlarıdır. “Kirli kartopu” ya da “buzlu çamur topu” olarak da anılırlar. Taşların içerisinde bulunan su, karbondioksit buzu, azot buzu gibi maddeler, göktaşı güneş’e yaklaştıkça buharlaşıp yıldızın gidiş yönünün tersine bir kuyruk oluşturmaktadır. İşte bizlerin kuyruk ismini verdiğimiz bu buhar oluşumu, kuyruklu yıldızları diğer yıldızlardan ayırmaktadır. 1955 yılı itibariyle 184’ü periyodik olan 1024 kuyruklu yıldız saptanmış ve yörüngeleri hesaplanmıştır. Halley kuyruklu yıldızı ise bu yıldızların en ünlüsüdür. Bu ünün sebebi bazı yönleriyle diğer kuyruklu yıldızlardan da ayrılmayı başarmış ve gökbilimciler için çok önemli bir yere sahip olmuş olmasıdır.

halley-kuyruklu-yildizi_720x280.png


Edmond Halley, kuyruklu yıldızın yörüngesini hesaplarken, arkadaşı olan Isaac Newton’un Philosophiae Naturalis Principia Mathematica (Doğa Felsefesinin Matematiksel İlkeleri) kitabında yer verdiği yer çekimi yasasını kullanmıştır.

Hatta o dönemde Isaac Newton henüz çok bilinmeyen bir bilim insanı iken Halley sayesinde dikkatleri üzerine çekmiş ve ün kazanmıştır. Edmond Halley; 1456, 1531 ve 1607 yılında başka gökbilimciler tarafından gözlenen kuyruklu yıldızların farklı yıldızlar olmadığını, aynı yıldız olduğunu ve 1758 yılında bu yıldızın yeniden Dünya’dan gözleneceğini söylemiştir. Tam da söylediği gibi aynı kuyruklu yıldız 1758 yılında geri dönmüş ve bu yıldıza Halley kuyruklu yıldızı ismi verilmiştir.

Aslında Keşfi Milattan Öncelere Dayanıyor​

Aslında Keşfi Milattan Öncelere Dayanıyor

Daha sonra astronomlar ve tarihçiler Halley kuyruklu yıldızı hakkında daha derin araştırmalar yapmaya başlamışlar ve MÖ 240 yılına ait Çin kayıtlarında Halley kuyruklu yıldızından resmen bahsedildiğini ve resmedildiğini bulmuşlardır. Resimde gördüğünüz ipek üzerine işlenmiş 29 sayfalık astrolojik el yazmaları milattan önce 2. yüzyıla aittir ve Halley dahil olmak üzere 7 kuyruklu yıldızdan bahseder.

Bu kayıtların bulunması sonucunda gökbilimciler, Halley kuyruklu yıldızının çok uzun süredir insanoğlu tarafından izlendiğini saptamışlardır.

Sonraki Ziyaret 2061 Yılında​

Sonraki Ziyaret 2061 Yılında

Halley kuyruklu yıldızı 76 yılda bir Dünya’nın çevresinden geçer ve bu geçişi çıplak gözle de seyredilebilir. Bu özelliği Halley’i diğer kuyruklu yıldızlardan ayırmaktadır. Halley, ortalama bir insan ömrü gibi kısa bir zaman diliminde bir kez Dünya’nın çevresinden geçen ve çıplak gözle gözlenebilen tek kuyruklu yıldızdır.

Halley kuyruklu yıldızını diğer kuyruklu yıldızlarda ayıran bir diğer özellik ise bütün gezegen ve yıldızlar bir yönde hareket ederken, Halley’in farklı yönde hareket etmesidir.

Bu ters hareket de ona güneş sistemindeki en hızlı gök cismi özelliğini kazandırmıştır.
Ayrıca Halley’in arkasında bıraktığı meteor parçaları dünyada her yıl iki meteor yağmuru oluşmasına da sebep olmaktadır. Bu yağmurlardan ilki Mayıs ayının başlarında olan Eta Aquariids, ikincisi ise Ekim ayının sonlarında olan Orinoid’dir.

Halley kuyruklu yıldızının kuyruğu 100 kilometreye kadar ulaşmaktadır fakat kuyruğuna oranla çekirdeği oldukça küçüktür. Diğer tüm yıldızlar ve hatta Ay gibi Halley de parlaklığını, Güneş ışınlarını yansıtması sayesinde kazanmıştır.

Hatta araştırmalara göre Halley, Güneş’ten aldığı ışınların yalnızca %4’ünü yansıtmaktadır. En son 1986 yılında görülen Halley’in gezegenimize bir sonraki ziyaretinin 2061 yılında olacağı da gökbilimciler tarafından hesaplanmıştır.

Türk Dostu Yıldız Halley​

Türk Dostu Yıldız Halley


İnsanoğlu varoluşundan bu yana gökyüzünü gözlemlemiştir. Fakat gökyüzündeki farklılıkları her zaman olumlu karşılamamışlardır.
Halley kuyruklu yıldızının uğursuzluk getirdiğine inanılan dönemler olmuştur. Bunlardan biri de 1456 yılında Belgrad’ın Osmanlılar tarafından kuşatılmasıdır. Hatta söylentilere göre Papa, Halley’i türk dostu diye aforoz etmiştir. Elbette Halley’in uğursuzluk getirmesi asılsız bir bilgidir çünkü o dönemde sadece Belgrad'da olumsuz şeyler yaşamıştır.

İslam inancına göre ise Halley kuyruklu yıldızı kıyamet habercisidir. Bu inancın sebebi ise 1986’da Halley’in atmosferin yakınından geçeceğinin hadislerde kıyamet alameti olarak rivayet edilmesidir.

Halley hakkında bir diğer iddia ise, veba ve salgınlara yol açmasıdır. Bunun sebebi, 1910 yılında Halley’in yine atmosferin yakınından geçmesi ve ardından 4 yıl içinde Avrupa’da 37 milyon insanın hayatını kaybetmesidir. İnsanların çoğu hayatını savaş gibi nedenler yerine veba ve salgın hastalıklar sonucu hayatını kaybetmiştir.

Bu iddiayı diğerlerinden ayıran ise üzerine yapılmış bilimsel çalışmalardır. Kuyruklu yıldızlar içinde su ve buz barındırır. Su bulunan yerde yaşam, yani organik moleküller vardır. Yapılan çalışmalara göre Halley Dünya’nın yakınında geçerken atmosfere içerisinde olan organik moleküller gelir ve bu moleküller buhar formunda olmasından dolayı havada asılı kalır. Bu organizmalar ise birçok mikroba yaşam alanı sunarlar. NASA, Dünya’nın yaklaşık 10 mil üzerinden yaşayan bakteriler ve sporlar toplamıştır. Bu Halley’in bıraktığı canlı organizmaları kanıtlamaktadır. 1918 yılında Kansas’da gökyüzünün kararması, aniden oluşan sis ve sonrasında meydana gelen ve Dünya genelinde 20 milyon kişinin ölümüne sebep olan salgın hastalığın sebebinin de Halley’in 1910 yılında atmosfere bıraktığı organizmalar olduğu söylenmektedir.

Fakat Halley ve bu ölümler arasında kesin ve net bir bağlantı yoktur. Sonuç olarak Halley hakkındaki tüm bu iddialar kesin ve net olmadığı için Halley ve diğer kuyruklu yıldızların olumsuz etkilere sahip olduğu kesin bir bilgi değildir.

2061'de Görüşmek Üzere​

2061'de Görüşmek Üzere


Halley kuyruklu yıldızı hakkında birçok söylenti ve iddia dolaşırken elbette yazarlar ve şairler de Halley’den etkilenmişlerdir ve bu etki sanatlarına yansımıştır. Öyle ki, 1910 yılında Halley’in Dünya’ya yaklaşmasının İstanbul’da yarattığı heyecan, dönemin önde gelen yazarlarından Hüseyin Rahmi Gürpınar’ı da etkilemiştir.
Fakat o dönemde halkın duyduğu bu heyecan sevinç ve merak heyecanından çok, korku ve endişe heyecanı olmuştur. Hüseyin Rahmi Gürpınar ise bu korkuyu ve endişeyi komik ve gereksiz bulmuştur. Yazar daha sonra en bilinen eserlerinden biri olan Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç isimli romanını yazmıştır ve kitap 1912 yılında basılmıştır.

Halley kuyruklu yıldızı yüzyıllar boyu insanoğlunun ilgisini çekmeyi başarmıştır. Kimi zaman hurafelere konu olmuştur, kimi zaman zaman kitaplara. Kimi zaman salgın hastalıkların, kimi zaman ise savaşların sorumlusu bilmiştir insanoğlu Halley’i. Birçok bilimsel çalışmanın, akademik yazının baş kahramanı olmuştur. Bilim insanları, astronomlar, astrologlar, matematikçiler ve din insanlarının bile ilgisini çekmiş, çalışmalarına konu olmuştur.

Fakat en önemlisi, Halley bizlere evrenin ne kadar büyük olduğunu bizlerin ise ne kadar küçük olduğunu hatırlatmıştır. Sonsuz uzayda olan bitenin tamamını araştırmak insanoğlu için imkansızken, Halley, kendini her yüz yılda bir kez, bazen ise iki kez göstererek insanlığı her ziyaretinde derinden etkileyerek, bilim için eşsiz bilgileri de beraberinde getirmiştir.

Bir sonraki geçişinde Halley hangi filmlere, romanlara, şiirlere konu olacak bilinmez ama, şu kesin ki her geçişinde olduğu gibi tüm insanlığın ilgisini çekmeyi başaracak. Dünya, biz olsak da olmasak da bu kuyruklu misafirini 76 yılda bir ağırlamaya devam edecek.

Kısa Belgesel YILDIZLARIN ÖTESİNDE​


 
Üst