İntel'in Türkiye Bilgisayar Kullanım Araştırması

​

İnternetle ilk tanışmam 1996 yılında oldu. Babamın bir arkadaşını ziyaret etmek için İstanbul kapalı çarşıda bir dükkâna girmiştik. Babamın arkadaşı internet diye bir şey çıkmış. Çok faydalı bir şey dediğinde, teknolojiye meraklı biri olarak internetin ne olduğunu merak etmiştim. O zamana kadar hep öngörüsü kuvvetli olduğuna inandığım babamın; internet pek de gerekli bir şey değil diye söylediğini hatırlıyorum. Bu cümleyi kurmasında, o zaman döviz kurlarına bakmak için girmeye debelendiğimiz ve başarısız olduğumuz merkez bankası internet sitesinin de payı olsa gerek. Eminim sizin de başınızdan pek çok benzer olay geçmiştir. 13 sene sonra geldiğimiz noktayı görünce hayret etmemek elde değil. İnternet ve Bilgisayar kullanımı artık bir lüks değil mecburiyet ve yaşam tarzı haline geldi.

Geçtiğimiz günlerde Intel’in basın toplantısına davet edildik. Intel, “Türkiye bilgisayar kullanımı ve tutumu araştırması yapmış ve araştırma sonuçlarını bizlerle paylaşmak istiyordu. Bu toplantıya giderken şöyle bir düşündüm. Türkiye internet ve bilgisayar kullanımı durumunda nasıl bir düzeyde acaba diye. Kafamdan geçen yüzlerce örneği ön yargı oluşturmamak adına bir kenara atıp, basın toplantısında bize gösterilen araştırma sonuçlarına odaklanmaya karar verdim.

Intel araştırması, Türkiye genelinde 28 il, 55 ilçe, 113 mahallede A,B,C ve D sosyo- ekonomik statü gruplarından 16+ yaş aralığında 1134 kişiyle yüz yüze görüşülerek yapılmış. Intel için profesyonel bir firma tarafından yapılan araştırma, aslında hepimizin tahmin edebileceği gerçekleri bilimsel olarak kanıtlaması açısından önemli. Araştırmada belki çok büyük sürprizler yok fakat önemli ayrıntılar var. Araştırmanın detaylarını sizlerle paylaşarak canınızı sıkacak değilim o yüzden kısa bir özet geçeceğim.

– Son 1 ayda bilgisayar kullanma oranı erkekler arasında %85 iken, kadınlar arasında bu oran %55 düzeyinde.

– Bugüne kadar hiç internet kullanmayanların oranı %19. Araştırmanın kent ağırlıklı yapıldığını düşününce bu oran bir hayli düşündürücü.

– Kadınların üçte biri hiç internet kullanmamış. Erkeklerde bu oran %10
Bilgisayar kullanıcılarının öncelikli kullanım araçları arasında ilk sırada; müzik dinlemek ve e-posta okumak yer alıyor. Eğitim-öğretim ve bankacılık hizmetleri öncelikli kullanım amaçları arasında yer almıyor.

– Kentlerde yaşayan her 3 aileden 2’sinde en az bir bilgisayar bulunuyor.
Gençler için İnternette chat ve gezinti; büyükler içinse eğitim ve araştırma yapmak daha önemli.

– Bilgisayar kullanımı yaş arttıkça düşüyor. 16-24 yaş gençler arasında bilgisayar kullanımı %95 düzeyindeyken, 45+ yaş aralığında bilgisayar kullanımı %34.6’ya kadar düşüyor.

– Kadınlarda 0.9, erkeklerde 0.3 bir kesim interneti hiç duymamış.

– İl ve ilçelerin gelişmişlik düzey ile internet kullanımı arasında doğru bir orantı var. Gelişmişlik düzeyi yüksek yerlerde internet kullanımı daha yüksek.

– Her üç kadından biri interneti hiç kullanmadığını söylerken, erkeklerde bu oran %10.

– İnternet kullanıcılarının %28.8’i günde 1-2 saat internet kullandıklarını belirtmişler. Yaş arttıkça internette geçirilen zamanda düşüyor. Fakat ilginç bir şekilde 45+ yaş aralığında internetten geçirilen zaman tekrar artışa geçiyor. Emeklilik ve boş zaman faktörünün etkisi olmalı.

– İnternet kullanıcılarının %78.2’si evden internete bağlandıklarını bildirmişler, ardından %47.1 ile internet kafeden bağlananlar geliyor. İnternet kafede internete bağlanan oldukça önemli bir kesim var. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da internet kafe alışkanlığı artış gösteriyor.

– Kentte yaşayan her 3 haneden 2’sinin kullanımında bir bilgisayar var. Marmara da bilgisayar sahipliği 76.2 ile öndeyken güneydoğu da bu oran 3’te 1’e düşüyor.

– Araştırmaya katılan deneklere bilgisayar almama nedenleri sorulduğunda; %49.2’lik bir kesim para ayıramayız cevabı vermişler. Evde bilgisayar olursa çocuk ders çalışmaz diyenlerin oranı ise %5.7

– Bir yıl içinde bilgisayar almayı düşündüren sebepler sorulduğunda; öncelikli cevap %67.4 İnternete bağlanabilmek için, %45.4 çocukların ödevleri için diye cevap vermişler. Umarım çocukların ödevleri derken ödev sitelerini kast etmiyorlardır.

– İlginç bir istatistik ise deneklere sorulan bilgisayarın sakıncaları sorusunda ortaya çıkmış.

– Bilgisayar başında çok zaman geçiriliyor %81.4, Sosyal ilişkilere zarar veriyor 75.5, Zararlı internet sitelerine erişim 69.0 ağırlık cevaplar bunlar. Bir zararı yok diyenler ise sadece 12.9.

– İnsanların bilgisayara ön yargılı yaklaşması yeni bir durum değil fakat bilgisayar başında çok zaman geçiriliyor ve sosyal ilişkilere zarar veriyor cevapları beni şaşırttı. Zararlı internet siteleri cevabının önde çıkmasını beklerdim.

Intel araştırmasında daha pek çok soru ve istatistik var fakat hepsini buraya yazarak sizleri sıkmak istemedim. Araştırmadan gözümüze çarpan istatistikleri sizlerle paylaştım.

Son Söz .....

İnternet ve bilgisayar hayatımızı birçok yönde değiştirdi. Bu değişimin olumlu ve olumsuz yönleri ayrı bir tartışma konusu. Fakat artık geriye dönmemiz mümkün değil. Kim fatura ödemek için tekrar banka kuyruklarına dönmek ister ya da e-devlet uygulamalarını bırakıp devlet dairelerinin tozlu ve ruhsuz binalarında saatlerini öldürmek ister. İnternette ulaşabileceğiniz yüz binlerce faydalı bilgiyi yerine tekrar telefon ve ansiklopedilere sarılmak mı? yok kalsın.

İnternet ve bilgisayar kullanımı sadece hayatı kolaylaştırıp, bilgi akışını hızlandırmıyor aynı zamanda gelişmişlik düzeyini de arttırıyor, sosyal farklılıklarını kapatıyor. Nitekim Intel “Türkiye Bilgisayar Kullanım ve Tutum Araştırmasını” değerlendirmesi için basın toplantısına davet edilen Sosyolog Prof. Dr. Nilüfer Karlı ile Ekonomist Prof. Dr. Kerem Alkin’da artık bilgi toplumu ile gelişmişlik düzeyinin doğru orantılı olduğuna vurgu yaptılar.

Nilüfer Karlı, internet ve bilgisayar kullanımının gerekliliğini belirtirken şu cümleleri kullandı: Bilgi, üretimin giderek temel bir gücü olmaktadır. Bu süreçte üretim araçlarına sahip olmayan endüstri işlerinin yerini, üretim araçlarının tamamına veya bir kısmına sahip olan bilgi işçilerinin aldığı bir dünyada, herkese bir kalem kadar bir bilgisayar gerekli. Bilgisayar ve internet; bireyin iş bulma potansiyelini ve gelirinde artış yaratarak ekonomik refahını, özgüven artışını, yeni şeyler öğrenme isteği (bilgisayar konusunda, dil öğrenme, yeni bir uzmanlık alanı eğitimi gibi) arttırıyor.

Prof. Dr. Kerem Alkin ise bize daha çarpıcı ve günlük hayattan örnekler sundu. Alkin’a göre bilgi toplumu ve gelişmişlik düzeyi arasında doğru bir orantı var. Bilgi toplumuna geçiş ise ancak bilgisayar ve internetin doğru ve yaygın kullanıldığı zaman gerçekleşebilir. Alkin, bize Fransa örneğini vererek bilgi toplumunun ne kadar faydalı olduğunu daha iyi anlamamızı sağladı. Fransız toplumunun %55 Dünya’yı etkisi altına alan küresel krizden ya hiç etkilenmemiş ya da çok az etkilenmiş. Oysa gelişmekte olan ve gelişmemiş ülkelerde bu oran çok daha fazla.

Alkin’e göre; Türkiye olarak Çin modeli Düşük fiyata milyonlarca ürün yerine, rasyonel fiyata yüksek katma değerli ve kalite ürün modeline geçmeliyiz, buda ancak bilgi toplumuna geçiş ile olabilir. Ucuz ve kalitesi düşük ürün modelinde rekabet güç geçtikçe artıyor ve fiyatlar düşüyor. Çin bile artık katma değeri daha yüksek ürünler geliştirmek için oldukça büyük Ar-Ge araştırmalarına yönelmiş durumda.

Intel, oldukça önemli bir toplumsal araştırmaya imza atmış. Araştırma sonuçları pek çoğumuza şaşırtıcı gelmeyebilir fakat tahmin edebildiğimiz gerçeklerin doğrulanması açısından önemli bir araştırma. Araştırmayı gözden geçirdiğimiz zaman, Türkiye’deki kadın erkek eşitsizliğinin ne yazık ki bilgisayar kullanımına da yansıdığını görüyoruz. Oysaki Dünya bankasının verilerine göre %6 lık kadın iş gücü yoksulluğu %20 oranında azaltıyor. Kadınlarımızın eğitimi düşük, bilgisayar ve internet kullanmayı bilmedikleri için ekonomiye katkı yapamıyorlar.

Türkiye’deki genç nüfusta internet ve bilgisayar kullanım oranı bir hayli yüksek fakat 24 yaş sonrası bu oran ciddi şekilde azalıyor. Genç nüfus, internet ve bilgisayarı oyun, eğlence ve sohbet amaçlı görüyor. İnternetin sosyal sınıfları ortadan kaldıran bilgi ve eğitim yönü topluma anlatılmalı.

Türkiye’de internet kullanımındaki en büyük sorun ise bence fiyatların yüksekliği ve hizmet kalitesi. Avrupa ülkelerine kıyasladığımız zaman ülkemizde internet pahalı, hizmet kalitesi ise bir hayli sorunlu. Başımızın belası haline gelen bilgisayar virüslerini de hesaba katınca, bilgisayar ve internet kullanımındaki verim oldukça düşüyor. Intel, hazırladığı sosyal projelerle insanımızın bilgisayar ve internet kullanımını attırmaya çalışırken, bizde Tomshardware ailesi olarak insanları bilgisayar ve internet kullanımı hakkında bilinçlendirecek rehberler hazırlıyoruz. Bilgi toplumu statüsüne erişmiş bir Türkiye özlemi ile…

Kaynak :

Not:

Araştırma 2009 yılında yapılsa da , sonuçları bugünün internet dünyasında hala geçerlidir. (TRWE_2012)

Şimdi sonuçlar değişmiştir