- Üyelik Tarihi
- 22 May 2019
- Konular
- 2,801
- Mesajlar
- 9,706
- MFC Puanı
- 60,560
Bitki, iskorbüt otu olarak bilinmesine rağmen, gerçekte bir ot değildir, ancak lahana ailesine aittir. İlginç bir şekilde, bu bitkinin dağ ortamlarında vahşi doğada yetiştiği de bulunur. Bitki, ortak adını, yapraklarının zengin C vitamini içeriğine sahip olduğu ve denizde uzun süre kaldıklarında C vitamini eksikliğinden mustarip denizcilerin, durumlarından kurtulmak için karaya çıkmaları ve iskorbüt otlarının yapraklarını tüketmeleri durumundan almaktadır. Genel isim olan Cochlearia, kaşık anlamına gelen Yunanca kochlarion’dan gelmektedir; bu cinsteki bitkilerin kaşık şeklindeki alt yaprakları bulunmaktadır ve kaşık otu ismi de burdan gelmektedir. Spesifik epithet officinalis Latince’dir ve yüksek farmasötik değeri olduğu düşünülen birçok bitkiye uygulanan bir tanım olan resmi anlamına gelmektedir.
İskorbüt Otu Tanımı
İskorbüt otu, normalde yaklaşık 10–50 cm (3,9–19,7 inç) boyunda büyüyen, küçük, az büyüyen, çok yıllık bir bitkidir. Bitki, deniz kayalıklarında, kıyı bataklıklarında, tuz madenlerinde, tuzlu su kaynaklarında, tuzlu bataklıklarda, kıyı falezlerinde, duvarlarda, kayalıklarda, çamurlu sahillerde, çakıllı plajlarda, sahil kayalıklarındaki yarıklarda, çimenli kayalıklarda, kıyı yol kenarlarında, dağ kayalıklarda ve oluklarda büyümektedir. Bitki yeterli drenajı olan kumlu veya hafif, tınlı veya orta ve killi (ağır) toprakları tercih etmektedir. Ayrıca bu bitkinin bazik (alkali), asidik ve nötr topraklarda tercihi vardır. Çorak topraklarda yetişme kabiliyetine de sahiptir. Sapları tüysüz ve uzun saplı, etli yapraklıdır.
Yaprakları
Bitkinin yaprakları kalp veya böbrek şeklindedir, etlidir ve uzun sapları üzerinde durur. Gövde yaprakları, dönüşümlü, eşkenar dörtgen, küt ve her iki tarafta dişlidir. Üst yapraklar sapsızdır veya sapı sarar, ancak aşağıya doğru genellikle kısa geniş ayak izleri üzerindedirler.
Çiçekleri
Çiçekler haç şeklindedir ve dalları kalın salkımlar halinde sonlandıran kısa pedinküller üzerinde dururlar. Kaliks, kenarlarda oval, kör, içbükey, aralıklı, yaprak döken ve beyazımsı olan dört yapraktan oluşur. Yaprakları dört, beyaz, oval, yayılan ve kaliksin iki katı uzunluğundadır. Filamentler dört uzun ve iki kısa, yeşilimsi, sivrilen ve sarı anterlerle taçlandırılmıştır. Çiçeklenme normalde mayıs-ağustos ayları arasında gerçekleşir. Çiçekler hermafrodittir ve arılar, sinekler ve böcekler tarafından tozlanır. Yaban hayatı çekmesi ve donma yaşamaması ile de dikkat çekmektedir.
Meyveleri
Verimli çiçekleri, kırmızımsı kahverenginde küçük yuvarlak tohumlar içeren küçük, neredeyse küre şeklindedir. Tohumlar Temmuz’dan Eylül’e kadar olgunlaşır. Hoş olmayan bir kokusu ve tazeyken çok keskin, acı, sıcak, buruk bir tadı vardır.
Tarihi
Ortak adından da anlaşılacağı gibi, bu bitki uzun süredir yüksek C vitamini içeriği nedeniyle kullanılmaktadır. İlk olarak denizciler tarafından, diş etlerinin kanaması ile işaretlenen potansiyel olarak ölümcül bir C vitamini eksikliği olan iskorbüt hastalığının başlamasını önlemek için kullanılmıştır. 17 inci yüzyıl İngiliz hekim Robert Turner gibi durumların bir dizi için bir çare olarak sıtma nöbetleri için iskorbüt ot tavsiye edilmiştir. Vitaminlerin keşfedilmesinden önce, bu bitkinin uçucu yağı bu amaçla kullanılmıştır.
İskorbüt Otu’nun Faydaları
Bitki antiscorbutic, aperient, dezenfektan, idrar söktürücü ve uyarıcıdır. Bu bitki geçmişin denizcileri tarafından çok değerliydi ve uzun deniz gezilerinde iskorbüt hastalığına karşı önleyici olarak günlük diyete dahil edilmiştir. En iyi kullanım şekli tazeyken kullanılmasıdır, ancak ilkbaharın sonlarında veya yazın başlarında da hasat edilebilir ve daha sonra kullanım için kurutulabilir. Bitki C Vitamini içerdiğinden, bir zamanlar iskorbüt tedavisi olarak şifalı bitkiler olarak kullanılmıştır. Uçucu yağ felçli ve romatizmal vakalarda faydalıdır. Scurvy-Grass ale popüler bir tonik içecektir. İskorbüt otu büzücüdür ve burun kanamasını veya diğer kanama yaralarını hafifletmek veya durdurmak için uygulanabilir. Aynı zamanda etkili bir idrar söktürücü olduğu bilinmektedir. Ve şifalı bitkiler ve böbrek taşları gibi sağlık durumlarının tedavisi için şifalı bitkiler tarafından önerilmektedir. Issız otların yapraklarından çıkarılan meyve suyunun kullanılması, ciltteki lekelerin temizlenmesine yardımcı olmaktadır.Yaygın iskorbüt otu, idrar söktürücü özelliklere sahiptir ve yetersiz beslenmenin bir sorun olduğu her türlü sağlık durumunun tedavisinde yardımcı olur. Yaygın iskorbüt otunun yapraklarından elde edilen meyve suyu, pamukçuk yaralarını tedavi etmek için antiseptik bir gargara olarak kullanılabilir. Sivilceleri ve lekeleri tedavi etmek için cilde topikal olarak meyve suyu da uygulanabilir. Dışarıdan uygulandığında bitkinin ezilmiş yaprakları topikal olarak ülserleri iyileştirmek için uygulanır.
Günümüzde bitki uzmanları, çok yavaş iyileşen ülser ve yaraları tedavi etmek için yaygın iskorbüt otu yapraklarının topikal uygulanmasını önermektedirler. Meyve suyu, suyla seyreltildiğinde, süngerimsi diş etleri için iyi bir gargara olarak işlev görmektedir. Pamukçuklar için antiseptik gargara olarak meyve suyu formunda kullanılabileceği gibi, lekelere ve sivilcelere de haricen sürülebilir.
İskorbüt Otunun Mutfak Kullanımları
İskorbüt otu yaprakları çiğ olarak tüketilebilir. Acrid bir katran aroması, yüksek C vitamini içeriği nedeniyle salatalara küçük miktarlarda eklenebilir.
İskorbüt Otu Kullanımı Risk ve Yan Etkileri
Bitki ayrıca hemen cilde uygulandığında ciltte tahrişe neden olma potansiyeline sahiptir. Bu bitki ağızdan büyük miktarlarda alındığında mide ve bağırsak ağrısına neden olabilir. Bu bitkiyi hamilelik sırasında veya emzirirken kullanmamaları gerekir. İskorbüt otunun güvenli olup olmadığını bilmek için yeterli bilgi mevcut değildir. Ağızdan büyük miktarlarda alındığında mide ve bağırsak tahrişine neden olabilir. Gebelik emzirme esnasında iskorbüt kullanımı güvenliği hakkında bilinen tam bilgi olmadığı için kullanılmaması önerilmektedir.Bunun yanında Lityum, scurvygrass ile etkileşime girebilir ve idrar söktürücü gibi bir etkiye sahip olabilir. İskorbüt oyu tüketmek vücudun lityumdan seviyelerini artırabilir, ciddi yan etkilere neden olabilir. Lityum alınıyorsa, bu ürünü kullanmadan önce sağlık uzmanıyla görüşülmesi tavsiye edilmektedir.
Dozaj
Uygun dozda iskorbüt otu, kullanıcının yaşı, sağlığı ve diğer bazı koşullar gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Şu anda, uygun doz aralığını belirlemek için yeterli bilimsel bilgi bulunmamaktadır. Doğal ürünlerin her zaman mutlaka güvenli olmadığını ve dozajların önemli olabileceğini unutulmamalıdır. Ürün etiketleri ile ilgili talimatlara uyulduğundan emin olunmalı ve kullanmadan önce uzman bir doktora danışılmalıdır.