Marie Sophie Germain

Dünyanın 5 büyük kadın matematikçisinden biri ayrıca fizikçi ve filozof.
1776′ da Paris’ te doğdu. Fransız İhtilali’nin en kanlı dönemiydi. Ailesi bırakın siyasetle ilgilenmesini, sokağa çıkmasını bile istemiyordu.

Babasının son derece zengin bir kütüphanesi vardı. Sophie her an kütüphanedeydi. Bir gün bir ölüm hikayesi okudu: “Archimedes kumsalda bir geometri problem üzerinde çalışırken, yaklaşan bir Romalı asker kendisine bir şeyler söyledi. Archimedes dalmıştı, duymadı. Asker bir kez daha tekrarladı. Archimedes, ‘Çemberimi sakın bozma,’ dedi. Sinirlenen asker Archimedes’in kafasını uçurdu.” Sophie, “Eğer matematik bir insanın hayatını kaybetmesine neden olacak kadar kendinden geçiriyorsa, mutlaka bu bilimi öğrenmeliyim,” diye düşündü.

Bir yandan matematik öğrenirken, bir yandan da, Latince ve Yunanca öğrendi, Newton’ı okudu O dönem, kadınların okula gitmesi yasaktı. Ama, ders notları herkese açıktı. Sophie ders notlarından yararlanarak, yaptıklarını fakülteye göndermeye başladı. Kadın olarak tepki çekeceğini bildiğinden, eski bir öğrencinin adını kullanıyordu.

Sadece yakın çevresi değil, ailesi de bir kadının bilim ya da siyasetle ilgilenmesini uygun bulmuyordu. Sophie matematik çalışmalarını herkes uyuduktan sonra, kısık ışık altında gizlice yapıyordu. En çok etkilendiği matematikçi ünlü Gauss’du. Çalışmalarından bazılarını Gauss’a gönderdi. Gauss bilim adamıydı, mektupları hep cevapladı.

Fransızlar Gauss’un kasabasını işgal etti. Gauss’un kaderinin de Archimedes”e benzemesinden korkan Sophie, aile dostları General Pernety’ye, bir mektup yazarak Gauss’un güvenliğinin sağlanmasını talep etti. General, Sophie’nin ricasını yerine getirdi. Ama üç hafta sonra, Sophie kimliğini Gauss’a açıklamak zorunda kaldı. Gauss şaşkınlık içinde, bu dahi kıza bir kez daha hayranlık duydu.

Sophie’nin Fermat Teoremi, sayılar teorisinde sonraki 100 yıllık gelişmelere ışık tuttu. Sophie çalışmalarını metal plakaların titreşimi ile ilgili olan Elastiklik Teorisi üzerine yaptı. Bu çalışmayla Paris Bilimler Akademisi ödülünü kazanan ilk kadın oldu. Elastiklik Teorisi Eiffel Kulesi’nin yapımına büyük katkılar sağlamıştı. Ama kulenin yapımında katkısı olan 100 önemli insan içinde adı geçmedi. Çünkü kadındı.

1829 yılında göğüs kanseri oldu. Hastalığına rağmen çalışmaya devam etti. 27 Haziran 1831’de hayata gözlerini yumdu.

Tarih boyunca kadın-bilim ilişkisini engelleyen en önemli etken, kendi konumlarını yitirmek istemeyen, erkeklerin yaklaşımları olmuştu. Platon bile, “Bir barbar değil bir Yunanlı, bir tutsak değil özgür, bir kadın değil bir erkek olarak yaratıldığım için Tanrı’ya şükrediyorum,” dememiş miydi?