Mitoloji Felsefesi Nedir? | Felsefe ve Mitoloji

Mitoloji ilk olarak Eski Yunan uygarlığında ortaya çıkmıştır. Eski Yunan zamanında mitoloji eskide söylenen ve anlatılanların tekrarları olarak adlandırılır. Mitoloji kelimesi, mit olarak geçen efsanelerden ortaya çıkmıştır. Mitler her ülkeye ve yaşama göre değişiklik gösteren yazılı olmayan efsaneler, hikayeler ve inanışları içerisinde barındırmaktadır. Mitolojide geçmişte söylenen bu anlatıların tekrar edilmesi, yorumlanması ve araştırılmasıyla ortaya çıkmıştır. Mitoloji nedir denildiği zaman ise bu nedenle çok geniş bir anlam taşır.

Bunun nedeni bir söylence bilim olarak yıldan yıla anlatılanların değişmesidir. Mit kelimesi genellikle bat ülkelerinde geçer, doğu ülkelerinde ise buna karşılık olarak efsane kelimesi kullanılır. Mitoloji, yaşam standartları, yaşanılan bölgeye, inanışlara ve bir ülkenin olanaklarına göre değişiklik gösterir. Bu nedenle de içerisinde çok tanrıcı dinleri daha fazla barındırır. Çünkü insanlar her şeyin oluşumuna bir neden arayarak ve düşünerek mitleri ortaya koymuşlardır. Örneğin; yağmur yağmasının nedenini ilk zamanlar inanışlarına göre isim koyarken (Thor) sonraları bunu tamamen bir efsane olduğunu öne sürmüştür. Yağmurun ise doğaya ve doğa olaylarına bağlı gerçekleştiğini farkına varmıştır. Bu da insanların günden güne daha çok düşündüğü anlamına gelmektedir. Antik Yunan zamanında üç çeşit düşünce tarzı bulunmaktadır. Bunlar; mitos, epos ve logos olarak bilinmektedir. Mitos, hikayeler, mitler, efsanevi olayların dile gelişini anlatır. Bu anlatılara da yıldan yıla ekleme yapılmıştır. Epos, yazılı olana dayanan belli bir göreceliği olandır. Ancak logos ile mitos içerisinde hiçbir netlik ve güvenirlik barındırmaz çünkü temelimde hikayeler, dinler, ritüeller, kahramanlar vb. konular yer alır. Logos ise hepsine karşı bir duruş sergiler daha nettir. Gerçeğin insanın kendisi ve yaşanan o anın gerçek olduğunu ortaya koymaktadır. Logos içerisinde daha çok farklı idea barındırır ve felsefeye açılan bir kapıdır. İçerisinde daha çok var olana karşı olumlu sorgulama barındırır. Bu da gelecekte oluşacak somut kavramları ortaya çıkarır. Evrensel olarak daha çok somut olanın üzerinde düşünerek bilime ışık tutmaktadır.

Mitolojinin Felsefe ile İlişkisi
Felsefe, mitolojiden sonra ortaya çıkmış bir düşünce bilimdir. Bu nedenle mitoloji ile farklılık gösterirler. Biri söylencelere dayanırken diğeri bu söylencelerin temelini düşünür ve ortaya daha akla yatkın olan bilgileri koymaya çalışır. Mitoloji felsefe ilişkisi birçok ortak konuya sahip olmalarından kaynaklıdır. İkisi de insanı, evrenin oluşumunu ve dinleri içerisinde barındırır. Felsefe, yıllar boyunca ağızdan ağza geçerken değişen mitleri ve efsanelerin temeline inerek insan yaşamına olan etkilerini tartışır. Bunu yaparken de birçok felsefi dalı ortaya çıkarmıştır. Çünkü temelde idealar yani düşünceler vardır ve bu düşünceler sadece topluma göre değil, insana göre de değişiklik gösterir. Ancak dinlerin toplum üzerinde olan etkisinden dolayı evrensel bir anlayış ortaya çıkarır. Bu irdeleme yüzyıllar boyu devam ederken felsefe çok tanrılı dinlerden, tek tanrılı dinlere geçişi de tetiklemiş ve insan odaklı çalışmalar yapmıştır.

Felsefe mitoloji nedir denildiğinde de sonuç olarak; mitolojinin soyut, muğlak kökenini düşünüp, sorgulayarak daha somut hale getiren bir bileşen ortaya çıkarmasıdır. Bu bileşenin temelinde yaratılış mitleri yatar. Ne kadar değişiklik gösterse bile üç çeşit mit tarzı bulunmaktadır. Bunlar; evren ve yaratılışa dair olanlar, dine yani tanrılara karşı olan mitler ve efsanelere, kahramanları ele alan mitler olmaktadır. Hepsinin ortak noktası, eskatolojik mitleri ortaya çıkarmıştır. Bu mitleri oluşturan başlıklar; epos, mitos ve logostur. Her ne kadar logosun içerisinde daha somut ve bilime yönelik düşünceler olsa da epos ve mitos tamamıyla söylence bilimin içerisinde yer almıştır.