Hayatı :
TÜRKİYE CUMHURİYETİ'NİN KURUCUSU, BÜYÜK DEVLET ADAMI ATATÜRK; (1881-1938)
Mustafa Kemal; 1881 yılında, Selânik'te doğdu. Babası Ali Rıza Efendi, annesi Zübeyde Hanım'dır. Babasının babası; Hafız Ahmet Efendi XIV-XV. yüzyıllarda Konya ve Aydın'dan Makedonya'ya göçeden, Kocacık Yörüklerindendir. Annesi Zübeyde Hanım ise Selânikli, eski bir Türk ailesinin kızıdır. Ali Rıza efendi, 1871 yılında Zübeyde Hanım'la evlendi. Altı çocuklarından dördü; küçük yaşlarda öldü. Sadece Mustafa ve Makbule (Atadan) yaşadı. Makbule; 1956 yılına kadar, yaşadı. Küçük Mustafa öğrenim çağına gelince Hafız Mehmet Efendi'nin, mahalle mektebine verildi. Daha sonra, babasının isteğiyle Şemsi Efendi Mektebi'ne, devam etti. Bu sırada babasını kaybetti (1888). Bir süre; dayısının yanında kaldıktan sonra, Selânik'e döndü. Selânik Mülkiye Rüştiyesi'ne, kaydoldu. 1893 yılında Askeri Rüştiye'ye girdi. Bu okuld;, Matematik öğretmeni Mustafa Bey, ( -Bir sınıfta iki Mustafa karışır, senin adın artık Mustafa Kemal olsun dedi. 1896-1899 yıllarında Manastır Askeri İdâdi'sinde okudu. İstanbula geldi. İstanbul'da Harp Okulunda öğrenime başladı. 1902 yılında teğmen rütbesiyle mezun oldu. Harp Akademisi'ne devam etti. 11 Ocak 1905'te yüzbaşı rütbesiyle, Akademi'yi bitirdı. 1905-1907 yılları arasında Şam'da 5. Ordu emrinde, atandı. 1907'de; Kolağası (Kıdemli Yüzbaşı) oldu. Manastır'a III. Ordu'ya atandı. 19 Nisan 1909'da İstanbul'a giren Hareket Ordusu'nda Kurmay Başkanı olarak, görev yaptı. 1910 yılında Fransa'ya, gönderildi. Picardie Manevraları'na, katıldı. 1911 yılında İstanbul'a dönerek,; Genel Kurmay Başkanlığı emrinde, çalışmaya başladı. 1911 yılında İtalyanların Trablusgarp'a hücumu ile başlayan savaşta, İtalyanlara karşı Tobruk Savaşını kazandı. 6 Mart 1912'de Derne Komutanlığına getirildi. Ekim 1912'de Balkan Savaşı başlayınca; Mustafa Kemal Gelibolu ve Bolayır'daki birliklerle, savaşa katıldı. 1913 yılında Sofya Ateşemiliterliğine, atandı. 1914 yılında yarbaylığa, yükseldi. Ateşemiliterlik görevi bittiği günlerde; I. Dünya Savaşı başlayınca, Osmanlı İmparatorluğu savaşa girmek zorunda kaldı. Mustafa Kemal 19. Tümeni kurmak için, Tekirdağ'a gönderildi. Çanakkale'de; bir kahramanlık destanı yazdı. Mustafa Kemal, bu başarı üzerine; rütbesi albaylığa yükseltildi. Mustafa Kemal Çanakkale Savaşları'dan sonra 1916'da Edirne ve Diyarbakır'da görev aldı. 1 Nisan 1916'da tümgeneral oldu. Şam ve Halep'teki kısa süreli görevlerinden sonra, 1917'de İstanbul'a geldi. Velihat Vahidettinle Almanya'ya gitti. İncelemelerde bulundu. Bu seyahatten sırasında, hastalandı. Viyana ve Karisbad'a giderek tedavi oldu. 15 Ağustos 1918'de Halep'e 7. Ordu Komutanı olarak döndü. Mondros Mütarekesi'nin imzalanmasından bir gün sonra, 31 Ekim 1918'de Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı görevine, getirildi. Bu ordunun kaldırılınca; 13 Kasım 1918'de İstanbul'a geldi. Harbiye Nezâreti'nde (Bakanlığında) göreve başladı. Mondros Mütarekesi'nden sonra, İtilaf Devletleri'nin, Osmanlı ordularını işgale başlamaları üzerine; Mustafa Kemal 9. Ordu Müfettişi olarak 19 Mayıs 1919'da küçük bir gemi ile, Samsun'a çıktı. 22 Haziran 1919'da Amasya'da yayımladığı bildirgesiyle; Sivas Kongresi'ni toplantıya çağırdı. 23 Temmuz - 7 Ağustos 1919 tarihleri arasında Erzurum, 4 - 11 Eylül 1919 tarihleri arasında da Sivas Kongresi'ni topladı. 27 Aralık 1919'da, Ankara'ya geldi. 23 Nisan 1920'de Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açtı. Bu suretle; Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulması yolunda önemli bir adım atılmış oldu. Meclis ve Hükümet Başkanlığına Mustafa Kemal seçildi. Türkiye Büyük Millet Meclisi, gerekli kanunları kabul edip uygulamaya başladı. Sakarya Zaferinden sonra 19 Eylül 1921'de Türkiye Büyük Millet Meclisi; Mustafa Kemal'e Mareşal rütbesi ve Gazi unvanını, verdi. 13 Ekim 1923'te Cumhuriyet idaresi kabul edildi, Atatürk bütün herkezin oybirliğiyle ilk cumhurbaşkanı seçildi. Atatürk; Türkiye'yi "Çağdaş uygarlık düzeyine çıkarmak" amacıyla bir dizi devrim yaptı. Bu devrimler sırasıyla şöyledir:
1. Siyasal Devrimler:
Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922)
Cumhuriyetin İlanı (29 Ekim 1923)
Halifeliğin Kaldırılması (3 Mart 1924)
2. Toplumsal Devrimler
Kadınlara erkeklerle eşit haklar verilmesi (1926-1934)
Şapka ve kıyafet devrimi (25 Kasım 1925)
Tekke zâviye ve türbelerin kapatılması (30 Kasım 1925)
Soyadı kanunu ( 21 Haziran 1934)
Lâkap ve unvanların kaldırılması (26 Kasım 1934)
Uluslararası saat, takvim ve uzunluk ölçülerin kabulü (1925-1931)
3. Hukuk Devrimi :
Mecellenin kaldırılması (1924-1937)
Türk Medeni Kanunu ve diğer kanunların çıkarılarak laik hukuk düzenine geçilmesi (1924-1937)
4. Eğitim ve Kültür Alanındaki Devrimler:
Öğretimin birleştirilmesi (3 Mart 1924)
Yeni Türk harflerinin kabulü (1 Kasım 1928)
Türk Dil ve Tarih Kurumlarının kurulması (1931-1932)
Üniversite öğreniminin düzenlenmesi (31 Mayıs 1933)
Güzel sanatlarda yenilikler
5. Ekonomi Alanında Devrimler:
Aşârın kaldırılması
Çiftçinin özendirilmesi
Örnek çiftliklerin kurulması
Sanayiyi Teşvik Kanunu'nun çıkarılarak sanayi kuruluşlarının kurulması
I. ve II. Kalkınma Planları'nın (1933-1937) uygulamaya konulması, yurdun yeni yollarla donatılması
Soyadı Kanunu kabul edilince; 24 Kasım 1934'de TBMM'nce Mustafa Kemal'e "Atatürk" soyadı verildi. Anayasa gereğince; dört yılda bir cumhurbaşkanlığı seçimleri yenilendi. 1927,1931, 1935 yıllarında; Atatürk yeniden cumhurbaşkanlığına seçildit. Atatürk sık sık yurt gezilerine çıkarak, devlet çalışmalarını yerinde denetledi. Cumhurbaşkanı sıfatıyla Türkiye'yi ziyaret eden yabancı ülke devlet başkanlarını, başbakanlarını, bakanlarını komutanlarını ağırladı. 15-20 Ekim 1927 tarihinde Kurtuluş Savaşı'nı ve Cumhuriyet'in kuruluşunu anlatan büyük nutkunu, 29 Ekim 1933 tarihinde de 10. Yıl Nutku'nu okudu. Atatürk'ün özel yaşamı, çok sadeydi. 29 Ocak 1923'de Latife Hanımla evlendi. Birçok yurt gezisine birlikte çıktılar. Bu evlilik 5 Ağustos 1925 tarihine dek sürdü.Çocukları olmadı. Atatürk; çocukları çok seven bir liderdi. Afet (İnan), Sabiha (Gökçen), Fikriye, Ülkü, Nebile, Rukiye, Zehra adlı kızları ve Mustafa adlı çobanı manevi evlat edindi. Abdurrahim ve İhsan adlı çocukları koruması altına aldı aldı. Fransızca ve Almanca bilen Mustafa Kemal; 10 Kasım 1938 saat 9.05'te; yakalandığı siroz hastalığı sonucu, İstanbul'da Dolmabahçe Sarayı'nda, hayatını kaybetti. Cenazesi 21 Kasım 1938 günü; geçici istirahatgâhı olan Ankara Etnografya Müzesi'ne defnedildi . Anıtkabir inşa edildikten sonra; 10 Kasım 1953 günü, Ankara Anıtkabir'de; gömüldü.
Her yıl 10 Kasımda, bu büyük lider; onu asla unutmayan ulusu tarafından derin bir özlem ve saygıyla, anılmaktadır.
Eserleri :
Nutuk (İlk ve Orta Dereceli Okullar İçin)
Nutuk
Zabit ve Kumandan İle Hasbihal
Söylev Cilt: 1-2
Vecizeler
Atatürk / Din ve Laiklik Üzerine
Atatürk'ün Özel Mektupları
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 1 (1903-1915)
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 2 (1915-1919)
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 3 (1919)
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 4 (1919)
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 5 (1919)
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 6 (1919-1920)
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 7 (1920)
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 8
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 9 (1920)
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 10(1920 - 1921)
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 11
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 12
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 13
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 14 (1922-1923)
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 15
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 16
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 17
Atatürk'ün Bütün Eserleri Cilt: 18 (1925 - 1927)
Yurttaş İçin Medeni Bilgiler
Deniz Lisesi Tarihçesi
Anafartalar Hatıraları
Atatürk Düşüncesinde Din ve Lâiklik
Atatürk'ün söylev ve demeçleri I-III
Discours du Ghazi Mustafa Kemal : President de la Republique Turque (1919-1927)
Eskişehir-İzmit Konuşmaları (1923)
Ghazi Mustapha Kemal in October 1927 & NUTUK
Tarihsel Olaylarla Söylev "Nutuk"
Arıburnu Savaşları
Ankara'da Bir Ankaralı
TÜRKİYE CUMHURİYETİ'NİN KURUCUSU, BÜYÜK DEVLET ADAMI ATATÜRK; (1881-1938)
Mustafa Kemal; 1881 yılında, Selânik'te doğdu. Babası Ali Rıza Efendi, annesi Zübeyde Hanım'dır. Babasının babası; Hafız Ahmet Efendi XIV-XV. yüzyıllarda Konya ve Aydın'dan Makedonya'ya göçeden, Kocacık Yörüklerindendir. Annesi Zübeyde Hanım ise Selânikli, eski bir Türk ailesinin kızıdır. Ali Rıza efendi, 1871 yılında Zübeyde Hanım'la evlendi. Altı çocuklarından dördü; küçük yaşlarda öldü. Sadece Mustafa ve Makbule (Atadan) yaşadı. Makbule; 1956 yılına kadar, yaşadı. Küçük Mustafa öğrenim çağına gelince Hafız Mehmet Efendi'nin, mahalle mektebine verildi. Daha sonra, babasının isteğiyle Şemsi Efendi Mektebi'ne, devam etti. Bu sırada babasını kaybetti (1888). Bir süre; dayısının yanında kaldıktan sonra, Selânik'e döndü. Selânik Mülkiye Rüştiyesi'ne, kaydoldu. 1893 yılında Askeri Rüştiye'ye girdi. Bu okuld;, Matematik öğretmeni Mustafa Bey, ( -Bir sınıfta iki Mustafa karışır, senin adın artık Mustafa Kemal olsun dedi. 1896-1899 yıllarında Manastır Askeri İdâdi'sinde okudu. İstanbula geldi. İstanbul'da Harp Okulunda öğrenime başladı. 1902 yılında teğmen rütbesiyle mezun oldu. Harp Akademisi'ne devam etti. 11 Ocak 1905'te yüzbaşı rütbesiyle, Akademi'yi bitirdı. 1905-1907 yılları arasında Şam'da 5. Ordu emrinde, atandı. 1907'de; Kolağası (Kıdemli Yüzbaşı) oldu. Manastır'a III. Ordu'ya atandı. 19 Nisan 1909'da İstanbul'a giren Hareket Ordusu'nda Kurmay Başkanı olarak, görev yaptı. 1910 yılında Fransa'ya, gönderildi. Picardie Manevraları'na, katıldı. 1911 yılında İstanbul'a dönerek,; Genel Kurmay Başkanlığı emrinde, çalışmaya başladı. 1911 yılında İtalyanların Trablusgarp'a hücumu ile başlayan savaşta, İtalyanlara karşı Tobruk Savaşını kazandı. 6 Mart 1912'de Derne Komutanlığına getirildi. Ekim 1912'de Balkan Savaşı başlayınca; Mustafa Kemal Gelibolu ve Bolayır'daki birliklerle, savaşa katıldı. 1913 yılında Sofya Ateşemiliterliğine, atandı. 1914 yılında yarbaylığa, yükseldi. Ateşemiliterlik görevi bittiği günlerde; I. Dünya Savaşı başlayınca, Osmanlı İmparatorluğu savaşa girmek zorunda kaldı. Mustafa Kemal 19. Tümeni kurmak için, Tekirdağ'a gönderildi. Çanakkale'de; bir kahramanlık destanı yazdı. Mustafa Kemal, bu başarı üzerine; rütbesi albaylığa yükseltildi. Mustafa Kemal Çanakkale Savaşları'dan sonra 1916'da Edirne ve Diyarbakır'da görev aldı. 1 Nisan 1916'da tümgeneral oldu. Şam ve Halep'teki kısa süreli görevlerinden sonra, 1917'de İstanbul'a geldi. Velihat Vahidettinle Almanya'ya gitti. İncelemelerde bulundu. Bu seyahatten sırasında, hastalandı. Viyana ve Karisbad'a giderek tedavi oldu. 15 Ağustos 1918'de Halep'e 7. Ordu Komutanı olarak döndü. Mondros Mütarekesi'nin imzalanmasından bir gün sonra, 31 Ekim 1918'de Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı görevine, getirildi. Bu ordunun kaldırılınca; 13 Kasım 1918'de İstanbul'a geldi. Harbiye Nezâreti'nde (Bakanlığında) göreve başladı. Mondros Mütarekesi'nden sonra, İtilaf Devletleri'nin, Osmanlı ordularını işgale başlamaları üzerine; Mustafa Kemal 9. Ordu Müfettişi olarak 19 Mayıs 1919'da küçük bir gemi ile, Samsun'a çıktı. 22 Haziran 1919'da Amasya'da yayımladığı bildirgesiyle; Sivas Kongresi'ni toplantıya çağırdı. 23 Temmuz - 7 Ağustos 1919 tarihleri arasında Erzurum, 4 - 11 Eylül 1919 tarihleri arasında da Sivas Kongresi'ni topladı. 27 Aralık 1919'da, Ankara'ya geldi. 23 Nisan 1920'de Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açtı. Bu suretle; Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulması yolunda önemli bir adım atılmış oldu. Meclis ve Hükümet Başkanlığına Mustafa Kemal seçildi. Türkiye Büyük Millet Meclisi, gerekli kanunları kabul edip uygulamaya başladı. Sakarya Zaferinden sonra 19 Eylül 1921'de Türkiye Büyük Millet Meclisi; Mustafa Kemal'e Mareşal rütbesi ve Gazi unvanını, verdi. 13 Ekim 1923'te Cumhuriyet idaresi kabul edildi, Atatürk bütün herkezin oybirliğiyle ilk cumhurbaşkanı seçildi. Atatürk; Türkiye'yi "Çağdaş uygarlık düzeyine çıkarmak" amacıyla bir dizi devrim yaptı. Bu devrimler sırasıyla şöyledir:
1. Siyasal Devrimler:
Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922)
Cumhuriyetin İlanı (29 Ekim 1923)
Halifeliğin Kaldırılması (3 Mart 1924)
2. Toplumsal Devrimler
Kadınlara erkeklerle eşit haklar verilmesi (1926-1934)
Şapka ve kıyafet devrimi (25 Kasım 1925)
Tekke zâviye ve türbelerin kapatılması (30 Kasım 1925)
Soyadı kanunu ( 21 Haziran 1934)
Lâkap ve unvanların kaldırılması (26 Kasım 1934)
Uluslararası saat, takvim ve uzunluk ölçülerin kabulü (1925-1931)
3. Hukuk Devrimi :
Mecellenin kaldırılması (1924-1937)
Türk Medeni Kanunu ve diğer kanunların çıkarılarak laik hukuk düzenine geçilmesi (1924-1937)
4. Eğitim ve Kültür Alanındaki Devrimler:
Öğretimin birleştirilmesi (3 Mart 1924)
Yeni Türk harflerinin kabulü (1 Kasım 1928)
Türk Dil ve Tarih Kurumlarının kurulması (1931-1932)
Üniversite öğreniminin düzenlenmesi (31 Mayıs 1933)
Güzel sanatlarda yenilikler
5. Ekonomi Alanında Devrimler:
Aşârın kaldırılması
Çiftçinin özendirilmesi
Örnek çiftliklerin kurulması
Sanayiyi Teşvik Kanunu'nun çıkarılarak sanayi kuruluşlarının kurulması
I. ve II. Kalkınma Planları'nın (1933-1937) uygulamaya konulması, yurdun yeni yollarla donatılması
Soyadı Kanunu kabul edilince; 24 Kasım 1934'de TBMM'nce Mustafa Kemal'e "Atatürk" soyadı verildi. Anayasa gereğince; dört yılda bir cumhurbaşkanlığı seçimleri yenilendi. 1927,1931, 1935 yıllarında; Atatürk yeniden cumhurbaşkanlığına seçildit. Atatürk sık sık yurt gezilerine çıkarak, devlet çalışmalarını yerinde denetledi. Cumhurbaşkanı sıfatıyla Türkiye'yi ziyaret eden yabancı ülke devlet başkanlarını, başbakanlarını, bakanlarını komutanlarını ağırladı. 15-20 Ekim 1927 tarihinde Kurtuluş Savaşı'nı ve Cumhuriyet'in kuruluşunu anlatan büyük nutkunu, 29 Ekim 1933 tarihinde de 10. Yıl Nutku'nu okudu. Atatürk'ün özel yaşamı, çok sadeydi. 29 Ocak 1923'de Latife Hanımla evlendi. Birçok yurt gezisine birlikte çıktılar. Bu evlilik 5 Ağustos 1925 tarihine dek sürdü.Çocukları olmadı. Atatürk; çocukları çok seven bir liderdi. Afet (İnan), Sabiha (Gökçen), Fikriye, Ülkü, Nebile, Rukiye, Zehra adlı kızları ve Mustafa adlı çobanı manevi evlat edindi. Abdurrahim ve İhsan adlı çocukları koruması altına aldı aldı. Fransızca ve Almanca bilen Mustafa Kemal; 10 Kasım 1938 saat 9.05'te; yakalandığı siroz hastalığı sonucu, İstanbul'da Dolmabahçe Sarayı'nda, hayatını kaybetti. Cenazesi 21 Kasım 1938 günü; geçici istirahatgâhı olan Ankara Etnografya Müzesi'ne defnedildi . Anıtkabir inşa edildikten sonra; 10 Kasım 1953 günü, Ankara Anıtkabir'de; gömüldü.
Her yıl 10 Kasımda, bu büyük lider; onu asla unutmayan ulusu tarafından derin bir özlem ve saygıyla, anılmaktadır.
Eserleri :
Nutuk (İlk ve Orta Dereceli Okullar İçin)
Nutuk
Zabit ve Kumandan İle Hasbihal
Söylev Cilt: 1-2
Vecizeler
Atatürk / Din ve Laiklik Üzerine
Atatürk'ün Özel Mektupları
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 1 (1903-1915)
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 2 (1915-1919)
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 3 (1919)
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 4 (1919)
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 5 (1919)
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 6 (1919-1920)
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 7 (1920)
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 8
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 9 (1920)
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 10(1920 - 1921)
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 11
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 12
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 13
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 14 (1922-1923)
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 15
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 16
Atatürk'ün Bütün Eserleri / Cilt 17
Atatürk'ün Bütün Eserleri Cilt: 18 (1925 - 1927)
Yurttaş İçin Medeni Bilgiler
Deniz Lisesi Tarihçesi
Anafartalar Hatıraları
Atatürk Düşüncesinde Din ve Lâiklik
Atatürk'ün söylev ve demeçleri I-III
Discours du Ghazi Mustafa Kemal : President de la Republique Turque (1919-1927)
Eskişehir-İzmit Konuşmaları (1923)
Ghazi Mustapha Kemal in October 1927 & NUTUK
Tarihsel Olaylarla Söylev "Nutuk"
Arıburnu Savaşları
Ankara'da Bir Ankaralı