Verem sadece akciğerlerde görülmüyor

Sık yaşanan idrar yolu enfeksiyonları, ateş ve halsizlik, idrarda kan görülmesi… Tüm bu belirtiler, böbrek tüberkülozuna işaret edebilir. Tüberküloz yani verem halk arasında bilinenin aksine yalnızca akciğerlerle ilgili bir hastalık değil ve böbreklerde de ortaya çıkabiliyor.

Tüberküloz hastalığının etkeni “Mikobakteryum tüberkülosis” adı verilen mikrop olarak biliniyor. Akciğerler için erken yapılan aşı ve mevcut tedaviler ile son dönemlerde çok gündemde olmasa da, dirençli mikroplarla böbrekte ve idrar yollarında yeniden görülme ihtimali bulunuyor.

BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİN ZAYIFLIĞINDAN FAYDALANIYOR

Tüberkülozun taklit yeteneği en başarılı mikrop olduğunu belirten Üroloji Uzmanı Op. Dr. Doğukan Sökmen, akciğerle ilgili olmayan verem hastalığının, tüm vakaların %10’unu kapsadığını söyleyerek şöyle konuştu:

“Bu %10’luk kısmın %30-40’ını böbrek ve idrar yolları tüberkülozu oluşturur. Böbreklere ve cinsel organlara tüberkülozun yayılması, dışarıdan alınan mikrobun kan ve lenf yoluyla vücutta yayılması ile gerçekleşir. Yani, tüberküloz metastaz yapan bakteriyel bir enfeksiyondur. Tüberküloz mikrobu alındıktan sonra ya enfeksiyon oluşturur ya da pasif hale gelir. Pasif hale gelen mikrop odakları uzun yıllar sonra kanser hastalarında, bağışıklık sistemini baskılayan AIDS gibi hastalıklarda, kemoterapi gibi vücut direncini düşüren durumlarda ve kortizon kullanımında yeniden aktifleşerek böbrek, prostat gibi diğer iç organlarda hastalık oluşturur. Böbrek dışında yine üreme ve boşaltım sisteminin diğer organlarında da görülebilen bu hastalık; böbreküstü bezi, mesane, testis, prostat ve iç idrar kanallarında da sorunlara neden olabilir.”

İDRAR YOLLARI VE BÖBREK TÜBERKÜLOZUNUN BELİRTİLERİNİ DİKKATE ALIN

İdrar yolları veya böbrek tüberkülozunun pek çok değişik bulgu ve belirtiler ile ortaya çıkabildiğini aktaran Uzman, özellikle açıklanamayan işeme bozuklukları ve idrar kültüründe kanıtlanmayan enfeksiyonun bu hastalığın habercisi olabildiğini söyledi. Sürekli idrar yolu enfeksiyonu olan birinde yapılan idrar kültürleri hep negatif çıkıyorsa ve buna rağmen hastanın şikayetleri kronik olarak devam ediyorsa idrar yolu tüberkülozu akla gelmeli.

ERKEKLERDE DAHA ÇOK GÖRÜLÜYOR

Bu hastalığın erkeklerde kadınlara oranla iki kat fazla görüldüğünü ve genellikle 40’lı yaşlarda ortaya çıktığını bildiren Dr. Sökmen, “Bel ağrısı ve idrarda kanama, böbrek tüberkülozlu hastaların 3’te 1’inde görülen ciddi bir belirtidir. Hastalığı daha da ilerlemiş olan hastalarda; ateş, iştahsızlık, kilo kaybı, gece terlemeleri gibi genel belirtiler de tabloya eklenir” dedi.

ERKEN TANI HEM ŞİKAYETLERİ HEM DE DAHA CİDDİ PROBLEMLERİ ÖNLÜYOR

Hastalığın tanısında hastanın öyküsünün alınması ve muayene dışında; sabah alınan idrar örneklerinde bakteri tespiti yapılıyor, idrarda bakteriyi araştırmaya bağlı kültürlere bakılıyor ve özel tanı testleri (PCR) yapılıyor. İlaçlı böbrek filmi, tomografi; hatta gerekliyse idrar yollarına endoskopi (sistoskopi) yapılarak alınan parçaların incelenmesi sonucu tanı konulabiliyor.

Tedavide en önemli adım ise erken tanı. Tedavi sırasında uzun dönem ilaç kullanımının yanında etkilenen bölümün cerrahi olarak çıkartılması ve hasarlı bölgeyi düzeltmeye yönelik tedaviler de düşünülebiliyor. Böbrek tüberkülozunda kişiye özel tedavilerin uygulanması önem taşıyor.