2007 Yılının 30 Ocak Salı Günü Çıkan Windows Vista Neler Vaat Ediyordu Kullanıcılara...

Windows Vista inceleme

Aslında "Neler pek değişmemiş?" desek daha kısa sürerdi tabii. Hakkında en çok konuşulan Vista güzelliklerinden biri, Aero adı verilen kullanıcı grafik arabirim kavr amı. Aero, saydamlık veya gölgeler gibi etkilerin, artık grafik işlemcisine yüklenmesinin desteğini alarak, çağdaş masaüstü kavrm daha büyük bir adım atıyor. Windows Vista'nın yüksek donanım gereksinimlerinden bahsedilmesinin bir sebebi de Aero; özellikle ekran kartınız "Aero destekli" değilse, saydamlık gibi etkilerden arınmış basit görünümü kullanabiliyorsunuz. Aero ile ilgili seçmece detaylara gelmeden, genel masaüstü ortamı şu şekilde:

Kurulum sonunda bir kişiselleştirme yapmazsanız, arkaplan olarak bunu atıyor. Hiç fena değil. Sol altta, "Başlat"ın kaybolduğunu görüyoruz, yerini yuvarlak bir düğme almış. Sistem açılışında da karanlıkta parlayıveren buna benzer bir küre var. Bu menüyle birlikte Hızlı Başlat'ı, görev çubuğunu ve sistem bildirim alanını tutan alt çubuk artık saydam-siyah. Simgeler biraz büyümüş ve güzelleşmiş. Sağ alttaki yazı, RC2 deneme kopyasının çalıştığını bildiriyor.

Not: Windows Vista RC2'de Aero arabirimi doğrudan açılmayabiliyor. Vista kurulum rutininin sonunda yapılan performans testinin sonucuna göre alınan bir karar bu. Örneğin 512 MB belleğiniz varsa, ekran kartınız desteklese bile Aero açılmayacaktır. Bu durumda Aero'yu elle açmanız gerekecek:

1. Başlat küresinden "All Programs >> Accesories" yolunu takip edip, Command Prompt girdisine sağ tuşla tıklayın ve açılan menüde "Run as Administrator" seçin.
2. Komut satırında "regedit" yazarak, kayıt defteri düzenleyicisini çağırın.
3. Buradan "HKEY_CURRENT_USERSoftwareMicrosoftWindowsDWM" girdisine ilerleyin.
4. Composition anahtarını çift tıklayıp 1 değerini girin.
5. Composition Policy anahtarını çift tıklayıp 2 değerini girin.
6. Kayıt defterinden çıkın ve komut satırında "net stop uxsms" komutunu çalıştırın.
7. "net start uxsms" komutuyla servisi tekrar çalıştırın.

Birkaç pencere açalım ve grafik arabirim makyajlarını görelim şimdi:

Pencere dekorasyonları Aero'yla birlikte saydamlaşmış. Buzlu cam görünümü arabirimi oldukça güzel gösteriyor. Yakından bakmak isterseniz:

Önde olması dışında etkin pencereyi diğerlerinden ayıran tek şey, kapatma düğmesinin kırmızı olması. Fareyle üzerlerine geldiğinizde küçültme ve tam ekran düğmeleri de mavileşip parlıyor.

Pencere küçültme/büyütme animasyonları da elden geçmiş. Küçültmek istediğiniz zaman pencere saydamlaşıp görev çubuğundaki yerine doğru "uzaklaşıyor". Görev çubuğundan çıkarken de elbette tam tersini yapıyor. Yeni açılan pencereler ise ekranın içinde çıkıyor gibi, saydamlığı kaybederek gözönüne geliyor. Yukarıdaki resimde küçültme işleminin birkaç safhasının ekran görüntüsünü alıp üst üste bindirdik; yani öyle aynı pencereden birkaç tane görmeyeceksiniz.

Görevler arası kolay geçiş için eklenen iki moddan biri 3D Flip. Hızlı Başlat alanındaki ilgili düğmeyle etkinleşebildiği gibi, Start+TAB bileşimiyle de bu hale getirebiliyorsunuz. Farenin tekerleği, pencerelerin sanki dev bir çarkın etrafındaymış gibi dönmesini sağlıyor, seçtiğiniz pencere öne geliyor. Saydamlık etkisi ve gerçek zamanlı önizlemeyle makyajlanmış bir görev değiştirme modu daha var; o da alışık olduğumuz Alt+TAB bileşimiyle çalışıyor.

Her iki görünümde de pencerelerin gerçek zamanlı önizlemeleri görünüyor; hatta videolar önizleme kipinde oynamaya devam ediyor. Bunları ne yazık ki sadece Aero ile elde edebiliyorsunuz.

Görev çubuğu tepkileri elden geçmiş. Görev çubuğunda yer alan pencerelerin üzerinde gezdiğinizde bunların da gerçek zamanlı önizlemeleri çıkıyor, varsa hareketli video dahil. Farenin üzerine geldiği pencere başlığı mavi, odakta olmayan pencere başlığı ise turuncu bir pırıltıyla tepki veriyor.

Sistem bildirim alanında çıkan baloncuklar, saydamlığın artması ve azalması şeklinde görünüyorlar. Ayrıca tam ekran film izlemek gibi kullanımlarda, kullanıcının dikkatini dağıtmaması amacıyla, baloncukların çıkışı ertelenebiliyor.

Vista, kullanım sırasında performansa bağlı olarak görünümünü ayarlayabiliyor. 512 MB bellek ve Athlon 1700+ ile yoğun işlemler gerçekleştirirken iki kere buna tanık olduk; bilgisayarın performansı düşük olduğu için, grafik "güzellik"lerden bazılarını kapatmak isteyip istemediğimizi sordu.

Başlat menü yapısı

Emektar "Başlat Menüsü" yerine gelen küreye tıkladığınızda biraz daha derli toplu ve güzel görünümlü bir menüyle karşılaşıyorsunuz. Saydamlık burada da yerini alıyor. Sağ kanatta hızlı erişim için gerekli yerler listelenmiş ve kesimin üstündeki simge herbiri için farklı görünüyor. Kapatma ve kilitleme kısayollarının yanındaki ok, bu tip diğer işlemlerin olduğu bir menü daha açıyor. Kapatma düğmesi varsayılan olarak sistemi beklemeye alıyor. Sol kanatta yine sık kullanılan uygulamalar dizilmiş.

Windows XP'deki kat kat açılan menülerin yerini alan yöntemde, her alt menü aynı alanda açılıyor ve üst menüye dönmek için "Back" düğmesine basmak gerekiyor. Her seferinde bir fazla "Geri" tıklaması gerektiren yöntem, yine de eski sistemin açıla açıla ekranı kaplayabilen karmaşasından uzak ve temiz bir görüntü sunuyor. Alt kısımdaki arama çubuğu ile hızlı bir arama yapabiliyorsunuz.

Aslında bir programa ulaşmanın en hızlı yollarından biri bu tümleşik arama işlevi. Arama altyapısı, Vista'nın hemen hemen her yerinde karşımıza çıkıyor. Hızlı (anında) arama istenebilecek yerlerde, örneği kullanıcının belge dizinlerinde indeksleme yapılıyor. Bu indeksleme, bir dizüstünde pilden çalışma gibi durumlar için devreden çıkarılabiliyor. Ayrıca kullanıcının işlem gücüne ihtiyaç duyduğu zamanlarda indeksleme işlevi düşük bir öncelik düzeyinde çalıştırılarak kullanıcının performans düşüklüğü hissetmemesini sağlamayı deniyor.

Sidebar ve Gadget'lar

Windows Sidebar adı verilen yenilik, ekranın sol veya sağına yerleşen bir çubuk. Aero ile saydam olan çubuk, Basic görünümünde gri oluyor. Sidebar'da çeşitli küçük araçları çalıştırabiliyorsunuz, Linux altında KDE kullananlar, SuperKaramba'yı düşünebilir. Gadget adı verilen bu küçük araçlar, sarı yapışkan kağıtlar, bir saat ve işlemci yükü gibi pratik işlevler yanında, resimler dizininizdeki resimleri sırayla gösteren bir Slide Show oyuncağı gibi tamamen gereksiz görünen eğlencelikler de olabiliyor. Kurulumla birlikte 10 civarında Gadget geliyor ve dilerseniz internet üzerinden bunlara yenilerini ekleyebiliyorsunuz. Şu an için çok fazla seçeneğiniz yok, ancak Microsoft başka üreticilerin de Gadget üretebilmesini amaçlıyor. Resimde rastgele birkaç Gadget açtık; bir takvim sayfası, işlemci yükü ve RAM doluluğunu gösteren bir izleyici gibi... 1280x1024 noktacık boyutundaki aslını görmek için resme tıklayın. Sidebar, yaygınlaşan geniş ekranlarda daha hoş ve kullanışlı durabilir.

Ya da isterseniz bu Gadget'ları Sidebar'dan alıp masaüstüne saçabilirsiniz

Windows dosya gezgini

Bilgisayarım (My Computer) artık sadece Bilgisayar (Computer). Pencere daha fazla görsellik ve daha fazla bilgi verecek şekilde yapılandırılmış, ayrıca menü çubuğu görüntüden kaldırılmış; görüntülemek için "Alt" tuşuna basmalısınız. Pencerenin aşağıda kalan bölümünde, herhangi bir şey seçili değilse içinde bulunduğunuz yerle ilgili, seçili bir cisim varsa da onunla ilgili bilgiyi görebiliyorsunuz. Solda hemen gitmek isteyebileceğiniz yerler sıralanmış. Bir dizin yukarı çıkmaya yarayan düğme de kaldırılmış, çünkü adres çubuğunun yeni kullanım yöntemi onu gereksiz kılıyor:

Bilgisayarın neresinde olduğunuzu gösteren adres çubuğunun yapısı değiştirilerek, bulunduğunuz dizine kadarki üst dizinleri hiyerarşik olarak görüntüleyip, ulaşabileceğiniz bir hale getirilmiş. Bu tür gezinti yöntemlerine, Hansel ve Gretel masalında, kardeşlerin yollarını bulabilmek için arkalarında bıraktığı ekmek parçalarından esinlenerek Breadcrumb Navigation deniyor. Pencerenin, dolayısıyla adres çubuğunun genişliğine bağlı olarak, üst dizinlerden birkaç tanesini aynı anda görebiliyorsunuz. Yukarıdaki ekran görüntüsünde, "resimler" dizininden, bunun üç üst seviyesindeki "pclabs" dizinine gitmek için tek yapmak gereken, "pclabs" seçeneğine tıklamak. Bu şekilde hem daha fazla bilgi veriyor, hem de daha hızlı ulaşım sağlıyor. Eğer orada görünmeyen bir üst dizininiz varsa (yani çok derinlerdeyseniz) adres çubuğunda görünen en üst dizinin hemen solundaki oka tıklamak, Bilgisayar (Computer) katına kadar tüm üst dizinleri içeren bir menü açıyor. Geri ve İleri tuşları da yerinde, fakat adres çubuğunu kullanmaya bir kere alışınca onlara pek iltifat etmiyorsunuz, sadece bir kısayol kullanıp tamamen alakasız bir yere gittiyseniz aklınıza geliyor. Adres çubuğunun hemen sağında arama kutusu eklenmiş. "Search as you Type" tarzı arama kutusu, bulunulan dizinde siz yazdıkça filtreleme yapıyor.

Windows gezgini, dosya tipleri açısından da daha yetenekli ve bilgiyi organize etmek için sunduğu olanaklar genişlemiş. Ancak bunlar sadece tanıdığı dosya biçimleri için geçerli. Tanımadığı dosya tipleri arasında ise bizim inceleme sistemindeki müzik dosyalarının büyük çoğunluğunu oluşturan müzik dosyaları (FLAC veya OGG) ile OpenOffice.Org belgeleri vardı.

Dosya kopyalama penceresinde anlık aktarım hızı gibi bilgiler gösteriliyor.

Vista'nın arama işlevi, büyük oranda WinFS'in getirilerinden faydalanacaktı, ama şu an için WinFS ortalarda yok. Yine de Microsoft, varolan teknolojilerini kullanarak arama işlevini ciddi şekilde iyileştirmiş. İzlenen dizinlerde "anında arama" mümkün, ve dilediğiniz diğer alanlarda da daha önce Windows Explorer'a gömülü halde gördüğünüz "yazarken ara" tipi arama imkanınız var. Yaptığınız aramaları kaydederek, daha sonra bunlara hızlı ulaşım sağlayabiliyorsunuz. Kaydedilen aramalar sanal dizin gibi bir yapıya sahip ve güncelleniyor

Oyunlar

Windows Vista'da oyunlar da tamamen elden geçmiş. Pinball çıkarılırken, Mahjong ve Satranç gibi yeni oyunlar gelmiş. Eski sürümlerde varolanlar da dahil olmak üzere hepsi daha şık grafiklerle bezenmiş.

Oyunlar penceresinde, seçtiğiniz oyunun ne gibi bir "Performans Puanı" istediğini gösteriyor. Performans puanı konusunu yazının ilerleyen sayfalarında göreceksiniz, şimdilik Vista'nın bileşenleri ufak bir testle değerlendirmesi olarak düşünün. Sistemimizin performans puanı 1, oyunların önerdiği puanlar ise 2 olmasına rağmen güzel grafiklerle sorunsuz çalıştı.

Çokluortam Uygulamaları

Windows Media Player, 11 sürümüyle Vista'daki yerini alıyor. Bu sürüm, Vista genel görünüşüyle uyumlu şekilde düzenlenmiş ve daha fazla grafik sunuyor.

Media Library, eski "ağaç" görünümünden, tamamen grafik gösterime geçmiş. Sol taraftan seçtiğiniz ölçütlere göre listeleri size gösteriyor. Üst kısımda yine "yazarken ara" biçiminde bir arama çubuğu bulunuyor ve ortam kütüphanenizde arama yapıyor. Media Sharing ile, uyumlu aygıtlar arasında akış sağlayabiliyorsunuz; bu şekilde örneğin TV'de görüntü izlemek için bilgisayarı evin oturma odasına koymaya gerek kalmıyor. Gereken şey, tabii, uyumlu bir aygıtı, mesela Xbox 360'ı oturma odasına koymak.

Windows DVD Maker, resim ve videolarınızı TV'de izleyebileceğiniz bir DVD hazırlamak için Windows DVD Maker yazılımını içeriyor. Bununda DVD içeriğini hazırlayıp, buna menüler ekleyebiliyor ve sonra da DVD'ye bastırabiliyorsunuz. Program bir noktada eski sürümden Movie Maker'ı tamamlıyor.

Çokluortam uygulamalarının işlemci yükü ise biraz fazla gibi geldi.

Internet ve Ağ uygulamaları

Internet Explorer 7+

Windows Vista ile Internet Explorer 7+ geliyor. Elbette Internet Explorer 7 ile aynı şey aslında, Vista'da gelen sürüme 7+ demişler, çünkü bazı özellikleri sadece Vista altyapısında bulunan işlevlerle kullanılabiliyor, bu yüzden de XP altında çalışacak IE'de bulunmuyor. Menü çubuğunun kaldırılmasıyla görüntülenebilir alanın daha verimli kullanılması sağlanmış. İlk anda menüler olmayınca yaşanan şaşkınlığı attıktan sonra, daha rahat kullanabiliyorsunuz. Sekmeli gezinti özelliği kazandırılmış.

Quick Tabs ile, açık olan tüm sekmeleri küçük resim olarak görme olanağı da mevcut.

Internet Explorer, görüntü dışında, altyapı olarak da çok geniş kapsamlı bir yenilikten geçmiş. Vista'da güvenliği artırabilmek için, artık bir tür "Kum havuzu"nda çalışıyor; yani sınırlı bir kullanıcıdan bile daha düşük bir yetki düzeyinde. Ayrıca, görünüşü aynı olsa da, Internet Explorer, Windows kabuğundan ayrılmış. Daha önceki sürümlerde IE, aynı zamanda bilgisayarda gezinti (Dosya Tarayıcı, File Browser) için de kullanılıyordu. Bu iki yenilikle Vista'da güvenliğin belirgin şekilde artması bekleniyor, en azından, tarayıcıda keşfedilecek açığın sisteme verebileceği hasar azalacaktır. Güvenliğe yönelik gelişmelere bir örnek de dahili "Phishing" süzgeci. Tarayıcı davranışında, aşağıdaki durum çubuğunda her zaman bulunulan sayfanın adresini göstermesi gibi yine güvenlik önlemlerini sıkılaştıran değişiklikler var.

Gömülü RSS Feed özelliği ile bulunulan sayfadaki RSS'lere abone olunabiliyor ve böylece harici bir RSS okuyucuya ihtiyaç ortadan kalkıyor. Sağ alt kısımdaki büyüteç simgesi, yüksek çözünürlüklü büyük ekranlarda sayfaların daha rahat görüntülenebilmesi için sayfaya "zoom" yapmaya yarıyor. Bu işlev, sadece metin boyutunu değil, sayfayı bir bütün olarak büyütüyor. Yazıtiplerinin görüntüleme çözünürlüğü de otomatik olarak artıyor.

Performans konusunda ise ne yazık ki yine gereğinden fazla şey istiyor ve işlemci yükünü fazlaca artırabiliyor.

Meeting Space, oldukça geniş bir paylaşım ve ortak çalışma alanı sunuyor. NetMeeting'in yerini alan uygulamayla kullanıcılar uygulamalarını veya bütün bir masaüstünü ağda çalışma arkadaşlarıyla paylaşıma açabiliyor ve ortaklaşa dosya düzenleme veya notları paylaşma gibi grup çalışmalarına izin veriyor. Eğer bir ağ bulunamazsa, başka bir bilgisayarla otomatik olarak kablosuz ad-hoc bağlantı yapabilen yazılım 10 kullanıcıya kadar toplu çalışmayı mümkün kılıyor.

Outlook Express'in yerini ise Windows Mail almış. Şu an için Windows XP altında bulunmuyor, ama Windows Mail'ı geliştiren aynı ekip, benzer bir isimle yazılımı XP için de geliştiriyor. Temel yenilikleri bir Bayesian gereksiz posta ve bir Phishing süzgeci.

Takvim, yani Windows Calendar, çok karmaşık ve kapsamlı olmayan bir takvim uygulaması. iCalendar desteği var, ve ajandanızı paylaşma olanağı sağlıyor. Bunlar dışında pek fazla dişe dokunur özelliği yok.

Profil sihirbazı - farklı ağlarla kolay bağlanabilirlik

Benzer başka bir sihirbaz. Bir tür "Ağ profili" sihirbazı ile, farklı zamanlarda bağlandığınız birden fazla ağ için otomatik ayarları hazırlayabiliyor.

Ağ ayarları kullanıcı ile daha basit iletişim kuruyor.

Kaputu kaldırın, motora bakıyoruz

Vista, grafik masaüstü kullanımında eski sürümden hem görsel hem de kullanışlılık açısından büyük farklılıklar taşıyabilir, ancak kozmetik, özellikle de bu tür grafik masaüstü ortamlarını yıllardır taşıyan Linux/Unix ve Mac gibi platformlar varken, hepsi de oldukça pahalı olan Vista sürümlerinin fiyatını haklı çıkarmaya yeterli bir neden değil. Aradan geçen beş yılda Vista altyapı olarak da yenilikler ve geliştirmeler edinmiş.

Grafik efektler bir anlamda yeni Desktop Window Manager (DWM) ile mümkün olmuş. Bu modelde, uygulamaların ekrana kendilerini doğrudan çizdirmeleri yerine, bütün görüntü işlevleri tamponlara yapılıp, DWM tarafından uygulanıyor. Bu nedenle Aero, ekran kartında bolca bellek istiyor. Eğer ekran kartı belleğiniz yeterli değilse, "Basic" görünümle yetinmek zorunda kalıyorsunuz. Basit görünümde masaüstü grafikleri Windows XP'dekine benzer yöntemlerle oluşturuluyor. Yeni modelle aynı zamanda ekrandaki efektler mümkün olduğu kadar ekran kartı işlemcisi ile oluşturuluyor. Gelecekteki hedef, şimdiki CPU'yu da kullanan yöntemler yerine, grafik çizim işlerinin tamamen ekran kartına kaydırılması.

Vista, DirectX 10 ve Direct3D 10'u getiriyor. Direct3D 10, gelişmiş sürümden ziyade, toptan yeni bir yapı olarak düşünülmeli. Kullanılması için yeni donanım gerektirecek. Microsoft, Direct3D'nin grafik çizimlerini kat kat hızlandırabileceğini söylüyor, ancak bunu görebilmek için Direct3D destekli kartların masaüstlerimize düşmesini beklemeliyiz.

Performans

Performansa yönelik özelliklere ReadyBoost ile başlayabiliriz. ReadyBoost, USB 2.0 gibi bir bağlantıyla, verinin bir kısmını flash belleklere yerleştiriyor. Bu önbellekleme (caching) işlemi, rastgele okumalarda, mekanik kafanın daha fazla hareket etmesini gerektiren normal sabit disk teknolojisi yerine, daha hızlı olan flash bellek teknolojisini kullanarak sistemin daha hızlı tepki vermesini amaçlıyor.

ReadyBoost'un çalışması için, aygıtınızın en az 256 MB olması ve USB 2.0 bağlantı noktalarına bağlı bulunması gibi gereksinimler var. Görünen o ki aynı zamanda yonganın da ReadyBoost desteklemesi gerekiyor; yukarıdaki ekran görüntüsünde görüldüğü üzere, Vista tarafından sorunsuz tanınan USB bağlantı noktalarına sahip inceleme sistemimizde ReadyBoost çalışmayı reddetti.

ReadyDrive adı verilen işlev ise, Vista tarafından desteklenmesine rağmen, 2006 sonbaharında bu özelliği kullanabileceğiniz ticari bir sabit disk bulunmuyor. ReadyDrive'ı tanımlamadan önce, teknolojinin dayandığı hybrid drive (melez sürücü) kavramından kısaca bahsetmek gerek. Bir melez sürücü, normal sabit disk plakalarının yanısıra, büyük bir flash bellek alanına sahip bir sabit disk olacak. Sık erişilen veri mümkün olduğunca bu büyük flash bellek alanında tutularak, hızlı açılışlar ve düşük güç tüketimi hedefleniyor. Samsung ve Seagate tarafından geliştirilen ilk ürünler 2007'de bekleniyor. Şu an için bu teknolojiyi destekleyen bir tek Windows Vista var; ReadyDrive da Vista'daki desteğin adı.

SuperFetch, hangi uygulamaların kullanılacağını öngörerek belleğe erkenden yükleme fikrinden geliyor. SuperFetch, sık kullanılan uygulamaları belleğe ya daha önceden alıyor, ya da yüklendikten sonra bellekten sanal belleklere taşınmasını engelliyor, böylece kullanıcı aynı uygulamayı çalıştırmak istediğinde, sabit disk okuması kaynaklı beklemeleri en aza indirgemeye çalışıyor. Vista aynı zamanda bu önyükleme için RAM yerine USB noktasından bağlananlar gibi flash bellekleri de kullanabiliyor.

Güvenlik

Windows ailesinin en çok eleştirilen yönlerinden biri güvenlik açısından taşıdıkları zayıflıktı. Vista güvenliğe Windows XP'den daha fazla önem veriyor gibi görünüyor.

Güvenlik önlemlerinden biri, Users Access Control (UAC). UAC ile artık bütün kullanıcılar ve uygulamalar, normal bir yetki düzeyinde çalışıyorlar. Eğer bir uygulamanın yönetici yetkilerine ihtiyacı olursa, bunu elde etmek için kullanıcının onayı gerekiyor. Odaktaki uygulama, doğrudan izin isteyebilirken, uygulama odakta değilse, odağı almak için beklemek durumunda. Bu sırada görev çubuğundaki simgesi parlıyor. İzin isteme durumunda, tüm ekran kararıyor ve kullanıcı sadece izin isteme penceresiyle etkileşime girebiliyor. Normal kullanıcılar, yönetici yetkilerine sahip bir kullanıcı adı ve parolaya gereksinim duyarken, yönetici yetkisine sahip kullanıcılar parola sorulup sorulmayacağına karar verebiliyor. Vista kurulumunda girilen kullanıcı adı varsayılan olarak yönetici haklarına sahip, ve bir program daha yüksek yetki istediğinde UAC bu kullanıcıya parola sormak yerine, sadece izin verip vermediğini sormakla yetiniyor. UAC, RC2 öncesi sürümlerde, kullanıcıya fazla müdahale ettiği şikayetlerini almıştı, RC2'de o kadar belirgin bir sorun yaşatmıyor ancak büyük olasılıkla Vista kullanımı arttıkça Microsoft UAC'nin izin sorup sormadığı yerleri geliştirecektir.

Windows Firewall -muhtemelen gelişmiş sürümüyle- Vista'da yerini almış ve bunun yanına Windows Defender eklenmiş. Windows Defender, Windows AntiSpyware'den geliyor. Sadece casus yazılımları bulup temizlemek değil, aynı zamanda sistemin belli alanlarında gerçek-zamanlı koruma uyguladığı için adı Defender olmuş. Defender, potansiyel sorunlar hakkında Microsoft'a bilgi gönderebiliyor ve Microsoft SpyNet entegrasyonuna sahip. SpyNet, kullanıcılardan ve diğer araştırmalardan, casus yazılımlar hakkında dinamik bir bilgi bankası gibi işliyor.

Giriş yönetimi, üçüncü parti üreticilerin çeşitli güvenlik önlemi teklifleri için olanaklar sağlayacak şekilde genişletilmiş. İlginizi çekebilecek bir yönü, bu genişletmenin, parmak izi okuyucuları veya ses tanıma gibi yöntemlerle de kullanıcıların kimlik doğrulama işlemlerini yapabilecek olması.

Tümleşik ebeveyn kontrol sistemi ile, bilgisayarı kullanan çocuklarının karşılaşacağı içerik hakkında endişelenen ebeveynler için bir kontrol mekanizması gelmiş. Ebeveyn kontrol sistemi, çeşitli oyun derecelendirme sistemlerini kullanabiliyor. Denerseniz Vista da uyaracak ama aklınızda bulunsun, yönetici hesaplarınız şifrelenmiş değilse hiçbir anlamı kalmıyor.

Sabit disk içeriğini şifreleme özelliği BitLocker ile geliştirilmiş. Hatırlarsanız ABD'de bazı devlet kuruluşlarının çalışanlarına ait dizüstü bilgisayarların çalınması sonucu güvenlik endişeleri başgöstermiş, devlet kurumlarına bazı güvenlik standartlarını zorunlu tutan belgeler iletilmişti. Bu açıdan gizli bilgilerin sadece yetkili kişiler tarafından ulaşılabilecek şekilde şifrelenmesi bir güvenlik ihtiyacı saıylır. BitLocker, Trusted Platform Module (TPM) yongalarıyla da çalışabiliyor.

Internet Explorer'a getirilen yeniliklerle birlikte Vista teorik olarak oldukça güvenli gözüküyor, en azından Windows XP'ye göre. Ancak bu yöntemlerin daha gelişmesi gerekiyor. Bazı antivirüs üreticileri geçtiğimiz aylarda Vista'nın düşük seviyedeki bazı güvenlik özelliklerinin, aynı zamanda kendilerinin işini zorlaştırdığından şikayet ettiler. Bu durumun çözülmesi önemli sayılabilir; eğer iyi bir çözüm getirilmezse virüslere karşı savunma için azalan seçenekler, aslında daha büyük tehlikeleri getirebilir. Ayrıca tatmin edici güvenliğe ulaşmak biraz daha zaman isteyen bir iş. Gerçekten güvenli olup olmadığını zaman gösterecek.

Vista, kullanıcıya geniş yedekleme olanakları da sunuyor. Özellikle Windows 2003 Server'dan gelen yeteneklerle, sistem otomatik olarak kullanıcı dosyalarının yedeğini alabiliyor ve bunu belirlenen yerlere depoluyor. Yedekler artımlı olarak alınabiliyor, yani daha önce yapılan bir yedeğin üzerine sadece farklılıklar eklenerek, uzun sürebilecek bir "tam yedekleme" işleminden kaçınmak mümkün. Teknik olarak Windows 2003 Server'dan gelen "Shadow Copies", Vista'da Previous Versions adı verilen özelliğin altında yatıyor. Previous Versions'ın, dosyalarınızın belirli zamanlarda fotoğrafını çektiğini düşünebilirsiniz. Böylece, üzerinde çalıştığınız bir belgenin yeni bir kopyasını kaydedeceğinize, yanlışlıkla üstüne yazarsanız, belgenin eski halini getirmek için bir şansınız daha oluyor.

Ağ Altyapısı

Windows Vista tamamen yeniden yazılmış bir ağ katmanı da getiriyor. Yerleşik IPv6 desteği eklenmiş ve ayarlar dinamik değiştirilebiliyor; böylece "parmağınızı oynatsanız restart" şikayeti eleniyor. Kablosuz ağ desteği geliştirilmiş ve sisteme daha iyi entegre edilmiş. Fast Roaming özelliği ile kablosuz ağlar arası geçişlerde bağlantı kopmalarının önüne geçilmek istenmiş. Bunu deneme imkanımız olmadı.

Kullanıcı için ağ arayüzü basitleştirilmiş. Vista kurulumumuzda herhangi bir çalışma grubu tanımlamadık. Ekran görüntüsünde DEIMOS olarak gözüken makine, PCLABS çalışma grubundaki Windows XP Home Edition çalıştıran dizüstü bilgisayarı. Deimos'tan Vista kurulu olan PCLABs-PC makinesini doğrudan göremiyoruz. Ancak Vista ile herhangi bir ayar yapmadan ona bağlanabiliyoruz. Sık sık farklı çalışma gruplarına katılan bilgisayarların, eski sistemde her seferinde yeniden başlatılması gerekiyordu.

Vista ile Server Message Block (SMB) 2.0 da geliyor. SMB 2.0 sadece Vista ve aynı altyapıya sahip sistemlerde kullanılabilecek, bunun yanında eski sistemlerle bağlanabilirliği korumak için SMB 1 de Vista'ya dahil. Bu, Linux sistemlerin Windows ağlarına katılmasını sağlayan Samba projesinin de Vista için çalışabilmesi demek. Ancak Samba ile Microsoft arasında bazen gündeme gelen "kedi-fare oyunu"na tanık olma ihtimalimiz hala var.

Donanımla arası nasıl?

Eski Beta'lardan beri Vista'nın sistem kaynağı açlığı hakkında dedikodular dönüyordu. Beta'ların optimize edilmemiş ve genellikle debug için gerekli ıvır-zıvır açık olarak derlenmiş olmaları nedeniyle bunlarda gerçek payı da yok değildi; örneğin ilk dedikodularda 3 GHz işlemci gereksiniminden sözediliyordu. RC2 ise son ürüne daha yakın sonuçlar verecektir.

Şu anda pek çok kullanıcının sahip olduğu sistemlere yakın veya daha düşük performansa sahip bir standart masaüstü bilgisayara Vista kurduk ve bir süredir kullanıyoruz. Bu temel sistemde değişiklikler yaparak kullanım sırasında performansın nasıl olduğuna ve ne tür parça yükseltmeleri gerekebileceğine bakacağız. Rahat bir şekilde kullanılabilir hale getiren yükseltmelerin üstünde performans veren parçalar kuşkusuz sorun olmayacaktır. Bileşenler şöyle:

Abit AT7-MAX2 anakart
AMD Athlon XP 1700+ işlemci (2500+ düzeyine kadar)
Radeon 9600XT ekran kartı, 128 MB bellek
512 MB sistem belleği (2 GB toplama kadar)
Western Digital 80 GB sabit disk
Hyundai L72S monitör
Logitech Desktop Express kablosuz klavye-fare seti

Taban sistem bu. Normalde işlemci 2500+ civarına overclock ederek kullanılıyor. İyi bir güç kaynağı ve düzgün bir soğutma yardımıyla, donanım kaynaklı dengesizliklerden uzak sayılır. Her bir parça için, diğerlerini çıkabilecek en yüksek noktada tutarak değişiklikler yaptık ve kullanımdaki aksamaları gözlemledik.

Vista içerisinde, bilgisayarınızın belirli bileşenlerini test edip, puan veren ufak bir "benchmark" düzeneği var. Kurulumda çalışan bu düzenek, size bir "Windows Experience Index" veriyor. Bu puanlama, Vista'nın nasıl görüneceğine karar vermesine ve oyunlar gibi eklerde belirtilerek, kullanıp kullanamayacağnızı kestirmenize yardım ediyor. Genel puan, testten geçen bileşenlerden en düşüğünün puanı oluyor. Sistem performansının darboğazı, en yavaş bileşen olduğuna göre bu anlamlı bir puanlama. Tavan puan şu an 6.0 ile sınırlı, ama teknoloji ilerleyip standartlar yükseldikçe, puanın da yükseleceği söyleniyor.

1 GB bellek ve işlemci 2500+ düzeyine overclock edildiğinde , parçaların tek tek puanları şöyle:

İşlemci: Overclock edilmiş haliyle 3.2
Hafıza: Görünüşe göre miktarı değil, bantgenişliğini hesaba katıyor. 1 GB DDR333 kipinde çalışan RAM modülü, 4.1 puan almış. Anakartın hafıza böleni nedeniyle, aslında DDR400 olan bellekler, 166 MHz FSB ile otomatik olarak DDR333 çalışıyor. Çok belirgin fark olmuyor ancak.
Grafik: Windows Aero için masaüstü performansı olarak etiketlenmiş. 1.0 alıyor.
Oyun Grafiği: 3 boyut performansı hesaba katılmış ve yine 1.0 almış.
Sabit disk: Western Digital'dan 7200 rpm 80 GB sabit diskimiz 5.0 puan alıyor.

Ekran kartı başarılı bir yonga taşımasına rağmen, WEI puanını düşük tutan darboğaz oluyor. Diğer bileşenler ise WEI'e göre pek düşük sayılmaz.

Vista için önerilen donanım bileşenleri konusunda Microsoft iki kategori yapıyor. Bunlardan birincisi, Windows Vista Capable PC olarak etiketlenenler. En az 800 MHz saat hızına sahip bir işlemci, 512 MB bellek ve DirectX 9 destekli herhangi bir ekran kartı olarak sıralanan en düşük gereksinimler, kuşkusuz Aero da dahil olmak üzere pek çok Vista deneyimini yaşayamamak demek. İkinci sınıf ise Windows Vista Premium Ready PC. Bunun en düşük gereksinim listesi biraz daha büyük:

1 GHz x86 veya x64 işlemci
1 GB sistem belleği
En az 128 MB belleğe sahip, Pixel Shader 2.0 destekli, piksel başına 32 bit veren, yeni Windows Display Driver Model (WDDM) sürüc destekli bir ekran kartı
40 GB sabit disk üstünde 15 GB boş alan
DVD sürücü
Internet erişimi vs.

Windows Vista Starter dışındaki sürümlerde en düşük 512 MB bellek isteniyor. Starter'ı şu an için konu dışı sayalım, kullanılabilir bir ürün sayılmaz çünkü.

RAM ile başlayalım.

512 MB RAM, Vista Capable PC için önerilen en düşük miktar. Bu miktar büyük olasılıkla Aero gibi pek çok işlevin kapalı olduğu durum için verilmiş bir değer, ancak Basic ile ilgili deneyime girmeden Aero gibi sisteme daha fazla yük olan durumu inceliyoruz.

İyileştirilen bellek yönetimi sayesinde, Vista, her ne kadar başta Windows XP'den daha fazla bellek işgal ediyorsa da, kullanılan bellek alanı, yeniden başlatana kadar Windows XP kadar hızlı büyümüyor. Ancak bu, 512 MB belleğin yetersiz olduğu gerçeğini değiştirmiyor. Yukarıda , ilk açılıştan bir süre sonra bellek kullanımı oturmuşken, sadece MSN Messenger açıkken kullanılan bellek miktarını görüyorsunuz: 330 MB.

Bu ekran görüntüsü ise, resim düzenleme için GIMP, birinde 8 sekme açık olan iki tane Internet Explorer penceresi, Foobar2000, üç tane Windows Explorer penceresi ve bir de MSN Messenger açıkken alındı. Daha fazla ayrıntı isteyen olursa; GIMP'te herhangi bir resim açık değildi ve sadece araçları içeren kutucuk görüntüdeydi. Kullanılan bellek 410 MB civarında geziniyor ve uygulamalar arası geçişlerde sabit disk erişimi ciddi şekilde artıyor. Folder Options'tan, korunan sistem dosyalarının görüntülenmesi seçeneğini açtığımızda, kök dizinde 1 GB büyüklüğünde bir pagefile.sys dosyası gözümüze çarpıyor. pagefile.sys, Windows NT ve takipçilerinin sanal bellek dosyasının adı. 1 GB büyüklük, tamamının bir ihtiyaç olduğunu göstermese de, sık ve uzun süren disk erişimi, bir hafıza yetersizliğinin alameti. Diğer bileşenlerin herhangi biri belirgin darboğaz yaratmadı.

F.E.A.R. Demo oynamak ise oyundan bekleyebileceğiniz keyfi alıp götürüyor. Her ne kadar oynanabilir durumdaysa da, kapalı mekanlarda bile sabit disk erişimlerinden kaynaklanan duraksamalar can sıkıcı derecede sık.

1 GB RAM, Vista Premium Ready PC ünvanını taşıyan bilgisayarlar için giriş düzeyi. Daha ciddi bir gündelik kullanıma benzemesi için, bu aşamada daha fazla IE sekmesi açarak sistem yükünü biraz artırıyoruz.

Sistemde takılı bellek miktarı yüksek olduğu için Vista da bellek kullanımında daha rahat davranıyor. Yukarıdaki ekran görüntüsü yine 512 MB bellekli olanla aynı programlar açıkken alındı, yalnız Internet Explorer'da toplam 20 civarında sekme vardı. İşlemci yükünün fazlalığı dikkatinizi çekmiştir; bu Internet Explorer'dan kaynaklanıyor. Vista gerçekten de 1 GB bellekle kullanılabilir düzeye geliyor. Yine diskte irice bir takas dosyası açtı, ama pek fazla disk işlemi yok.

1 GB hafızayla F.E.A.R oynanabilir durumda. Ancak bellek kullanımını görebilmek için, bir çatışma sırasında Atl+Tab ile masaüstüne düştüğümüzde karşımıza çıkan manzara da bu. Belleğin neredeyse tamamı kullanımda ve daha fazlası her an gerekebilir; zaten oyun içinde de sabit disk okuması kaynaklı ufak takılmalar bu durumu doğruluyor. Yeni oyunlar, sistemde yeteri kadar bellek varsa, bu bellekte yüzlerce MB alanı kaplayabiliyorlar.

2 GB bellek ise, ağır oyunlar ve profesyonel işlemleri değil, daha "normal" masaüstü kullanımını gözlemlediğimiz bu kısımdaki tüm sorunlarımızı sildi götürdü. Bolca Internet Explorer sekmesi, bu yazının yazıldığı Nvu gibi bazı durumlarda kullanıcıların açmak isteyebileceği bir yığın program üzerine Media Center'da oynatılan bir DVD ekleyince bile, sistem bellek kullanımı 1 GB'ın biraz üzerine çıktı, ancak 1.5 GB gibi değerleri hiç görmedi.

Ekran kartınız Aero'yu destekliyorsa başarım yönünden pek büyük bir sorununuz olmayacaktır. Vista ile gelen yeni sürücü modeli, saydamlık veya üç boyutlu görünüm gibi işlevlerin işlemciyi meşgul etmek yerine ekran kartına yüklenmesini amaçlıyor. Grafik masaüstü arabirimi, getirdiği yeniliklere karşın çok ağır sayılmaz. Oyunlarda ise şimdilik pek bir değişiklik yok görünüyor, ancak DirectX 10 ile birlikte daha yüksek performans elde edilebileceği öngörülüyor. Ekran kartınız Aero'yu desteklemiyorsa zaten Basic görünümü kullanacaksınız. Not olarak muhtemelen Experience Index'in bir hatasını da düşelim: İncelemeyle pek ilgili olmayan bir nedenle 64 MB bellekli bir GeForce 2MX400 ekran kartıyla sistemi açtık ve WEI'de bizim 128 MB bellekli Radeon 9600XT'den daha yüksek grafik puanı aldığını gördük! Aero falan açılmadı tabii, ama çalıştı...

İşlemci tarafında Microsoft, Premium için bile 1 GHz değerini yeterli görmüş. Ancak buna güvenip rahat edeceğinizi düşünmeyin. DVD oynatmak gibi işlemler oldukça yüksek işlemci gücü kullanıyor. Masaüstünde yaptığınız diğer işleriniz ve arka planda çalışması muhtemel Antivirüs gibi uygulamalarınızı da hesaba katmak gerek. Ayrıca, kullanım sırasında gözümüze çarpan ufak bir ayrıntı var. Sidebar'ın saydamlık geçişlerinde işlemci yükü tavan yapıp geri geliyor. Bu, yukarıda bahsi geçen yeni sürücü modeline rağmen, efektlerin hala işlemciye yük olduğunu ima ediyor. Zaten bu sürücü modeli, 1. sürüm. Esas gelişme ikinci sürümde bekleniyor. Kullanım deneyimimizde Athlon XP 1700+ işlemcinin, yeterli olmakla birlikte sınırlarına kolay ulaştığı sonucuna vardık. İşlemciyi 2500+ seviyesine overclock ettiğimizde de belirgin bir performans artışı oldu, daha doğrusu, ilk durumda sistemin yavaş çalıştığını hissedebiliyorsunuz.

Sabit diskte istenen 15 GB boşluk, kurulumun hemen ardından kendisini onaylatıyor. İncelemede kullandığımız RC2 Ultimate Edition, ilk kurulumda 8 GB gibi bir sabit disk alanını kaplıyor. Bellek miktarınız düşükse yine GB ile ölçülen takas dosyasını (sanal belleği) ve zamanla oluşacak şişmeyi bu rakama ekleyin. İnceleme için 80 GB diskli sistemimizde kurulu diğer bir işletim sistemini silmek zorunda kaldık.

Sonuçları şöyle bir toparlarsak, "Vista'ya geçmek için en büyük sorun" ödülünü bellek gereksinimi alıyor. İlk 512 MB modülünüzü Vista'ya ayırın, ve uygulamalarınıza göre bunun üzerine 512 MB modüller ekleyin diyebiliriz. Sisteminizi internet gezintisi ve e-postalarınıza bakmak gibi işlemlerde kullanıyor ve genellikle az sayıda uygulamayı aynı anda çalıştırıyorsanız, 512 MB ile "idare edersiniz". 512 MB bellekle Windows XP altında mutlu olan, bilgisayarını daha geniş kapsamlı kullananlar ise belleklerini 1 GB yaparak durumu kurtarabilirler. Bu değer aynı zamanda yeterli bir oyun performansı da verecektir. Daha sıkı oyuncular, ki bu kategoridekiler muhtemelen Windows XP altında 1 GB belleği zaten tutuyor, ek bir 512 MB ile eski rahatlıklarını tekrar bulabilirler. Sağlam oyuncu değilseniz veya bilgisayarınızı profesyonel olarak ağır işler için kullanmıyorsanız 2 GB ve üzeri de bir ihtiyaç değil. 64 bit işlemci kullananların ise bellek miktarını daha yüksek seçmeleri öneriliyor.

Athlon XP 1700+, Microsoft'un belirttiği değerlerin üzerinde bir işlemci olmakla birlikte, sınırlarına çok çabuk ulaşıyor. Overclock ile 2500+ yapmak, Microsoft'un listesine göre masaüstü kullanıcısının işini kolaylıkla görecek bir değere çıkmak anlamına geliyor. Bu seviye, Firefox'ta bolca sekmeyle gezinti yaparken, bir taraftan bu yazıyı yazmak, arka planda bir-iki uygulama çalıştırmak gibi işlerle uğraşırken sıkılıp mola verdiğimizde Media Player ile bir DVD izlemek için yeterli geldi. Aynı işlerde 1700+ çalıştırmak rahatsız eden gecikmelerle sonuçlandı. "Durumu kurtarmak"tan daha iyisini istiyorsanız, Vista'nın çoklu thread'leri Windows XP'den daha fazla kullandığı ifadesine dayanarak, en azından Intel'in HyperThreading'li, veya daha iyisi güncel çift çekirdekli bir işlemciye yükseltmek isteyebilirsiniz, ancak sırf Vista çalıştırmak için platformunuzu toptan yükseltmeye ihtiyacınız yok.

Donanım sürücülerinde, beklediğimizin aksine çok büyük sorunlar bulunmuyor. Vista, inceleme sisteminin IDE RAID yongası hariç bütün bileşenlerini kendiliğinden tanıdı. Highpoint'ten gelen IDE RAID yongamızın Windows XP sürücüleri ise Vista altında çalışıyor. Tamamen değişen görüntü sürücü yapısı nedeniyle ekran kartlarında ilk etapta sorun yaşanması beklenebilir. Yazının yayına hazırlandığı sırada ne ATI ne de nVidia kartları için resmi sürücüler hazırdı. Her iki üretici de Vista'nın bizim incelediğimiz RC2 (Build 5744) ve yeni bilgisayarlarla verilmek üzere Kasım ayı içerisinde piyasaya çıkan RTM sürümleri için BETA sürücüleri sağlıyor, ancak bunlar için herhangi bir resmi destek yok. ATI Radeon 9600XT ekran kartımız, ATI Catalyst Beta sürücüleriyle sorunsuz çalıştı. Ayrıca Samsung ML-1610 modeli lazer yazıcımızla D-Link G122 kablosuz USB adaptörünün Windows XP sürücüsü çalışmadı. Bunların açıklaması, görüntü, yazdırma altsistemleri ve ağ katmanındaki geniş kapsamlı değişiklikler olabilir. Geri kalan donanımlar için internette "Genellikle Windows XP sürücüleriyle çalışıyor" deniyor, ancak bu kadar erken bir vakitte sürpriz yaşarsanız şaşırmayın.

Sürümler ve özellikler: Hangisini kim almak ister?

Vista, öncüllerinin hepsinden fazla sayıda sürüm seçeneğiyle geliyor. Uzun aksesuar listesi sadece en pahalı sürümde standart. Sadece iki temel sürümle, Home Edition ve daha yetenekli ("pahalı" diye telaffuz ediliyor) olan Professional Edition varken, bunlar arasında karar vermek oldukça kolaydı. Şimdi ise Vista'nın 6 temel sürümü ve bunların "N", "K", 64/32 bit olanları gibi bir yığın sürümünü göreceksiniz.

Kurulum ve lisans sistemine göre, tüm sürümler tek ve aynı DVD içerisinde gelecek. Kurmak istediğiniz sürümü belirleyen, kurulum sırasında gireceğiniz ürün lisans numaraları. Böylece Home Basic lisansı aldıktan sonra, bunu Ultimate'a yükseltmek istediğinizde, yeni bir DVD yerine yeni bir lisans kodu almanız yeterli olacak. Korsan kopyacıların işini kolaylaştıracak gibi görünse de, aslında net bir farkı yok. "Köşedeki bilgisayarcı" zaten şu anda da Windows'un tüm sürümlerinin kopya CD'lerini satabiliyor.

Şimdi, illa ki Vista'ya geçmek isteyenler için, bu sürümlere kısaca bir gözatıp, dikkat edilmesi gereken noktalardan bahsedelim. Sürümlerin potansiyel kullanıcıları hakkında bir-iki söz söyleme imkanımız da olacak. Ülkemizde nasıl fiyatlandırılacağından henüz emin değiliz, yanlarında yazan fiyatları sadece sürümler arasındaki fiyat farklarını görmek için kullanın.

Windows Vista Starter (Fiyat belirtilmemiş)

Vista Starter, gelişmekte olan ülkeler pazarı için düşünülmüş bir ürün. ABD, Avrupa ve dünya bankası tarafından belli bir gelir düzeyinin üstünde ortalamaya sahip olduğu belirlenen pazarlara sürülmeyecek olan Vista Starter, korsan yazılımın yaygın olduğu bu pazarlara, diğerilerinden çok daha düşük fiyata sürülecek. Starter, aynı anda üçten fazla programın çalışmaması, ağ bağlantıları ve kullanılabilecek işlemci gibi kısıtlamalarla geliyor. İlginç olan bir nokta, Starter'ın 256 MB fiziksel bellek kısıtlamasını da içermesi. Üçten fazla program çalıştırmayacağı için bu yeterli görülmüş olmalı.

Starter kimin için mi? Kendimizi çok zorlarsak, eğitim kurumları için diyebiliriz belki. Ama bizce bunu bir kalemde geçin ve işletim sistemine daha çok benzeyen bir şeye bakın.

Windows Vista Home Basic (199 USD'dı)

Vista Home Basic, Starter'ı saymazsak (ki saymayalım zaten) Vista'nın giriş seviyesi sürümü. Home Basic'in bir de "N" sürümü var. Tekelcilik suçlamaları ve alınan bazı kararlar sonucunda Microsoft'un Avrupa'da geçirdiği zor günler, Media Player gibi eksiklikleri olan "N" sürümleri çıkmasına neden oldu. N sürümü sadece Avrupa'da satışa sunulacak.

Home Basic, Windows XP Home Edition'un takipçisi olarak planlanmış. Aero kullanıcı arabirimini içermeyen sürümde, görev çubuğunda gerçek zamanlı pencere önizlemeleri gibi grafik güzellikler de yok. Sürüm en yüksek 8 GB bellek gibi donanım kısıtlamalarını da getiriyor.

Vista'nın Windows XP üzerine sadece görüntü değil, kod tabanı olarak da yenilikler getirdiğini ve -aynı XP çıktığında duyurulduğu gibi- şu ana kadar üretilen en güvenli Windows sürümü olacağı varsayımını kabul edersek, Home Basic'in, modern bir işletim sistemine sahip olmak isteyen giriş seviyesi kullanıcılar için olduğunu düşünebiliriz.

Diğer taraftan, modern işletim sistemi, sadece kod tabanına getirilen yeniliklerden ibaret değil. Bugün, kullanıcının bilgisayarıyla etkileşimi, hem bilgisayar başında geçirilen saatler açısından, hem de bu saatlerin verimliliği açısından oldukça önemli. Mac'ler ve Linux grafik arabirimlerinin sunduğu kolaylıkl/güzellik elemanları Home Basic'te bulunmuyor ve Home Premium ile arasında amazon.com fiyatlarına göre yaklaşık 40 USD fark var, bu fark, Premium'u tercih etmek için yeter de artar bile.

Home Basic'in diğer özelliklerini sıralarsak:

User Account Control (UAC), Windows Defender gibi güvenlik bileşenleri.
Windows ReadyDrive/ReadyBoost, SuperFetch gibi performans özellikleri
8 GB bellek ve 1 fiziksel işlemci desteği (Bellek miktarı 32 bit işlemcilerde 4 GB ile fiziksel olarak sınırlı)
Gerçek zamanlı yedekleme ve yedekten geri getirme
Internet Explorer 7(+), Windows Mail
Windows Calendar, Contacts, Sidebar, Games Explorer
Aynı anda 5'e kadar ağ bağlantısı

Bunların dışında, Windows Meeting Space ve Remote Desktop gibi özellikler kısıtlanmış; örneğin Remote Desktop sunucusu yok, sadece bir sunucuya bağlanmak için istemci var.

Windows Vista Home Premium (239 USD'dı) {Benim aldığım Kutulu OEM Sürüm buydu (Ayamutura))

Windows Vista Home Premium'u, aksesuarlı Home Basic olarak adlandırabiliriz. Aero'yu kullanabildiğiniz en ufak sürüm de bu. Home Premium, Home Basic'in tüm özelliklerini taşıyor ve bunların üstüne yenilerini ekliyor, veya kısıtlamalarını kaldırıyor. Ek özelliklerden bazıları şunlar:

64 bit makineler için 16 GB bellek desteği ile 2 fiziksel işlemci
Windows Media Center; WMC HDTV ve Xbox360 uyumluluğu
Movie Maker, DVD Maker
Tablet PC ve Touchscreen desteği, Windows SideShow
Network Projector desteği
10'a kadar ağ bağlantı desteği
Windows Aero kullanıcı arabirimi, gerçek zamanlı görev çubuğu önizlemeleri, Flip 3D

Bunlarla birlikte, Windows Meeting Space'teki sadece görüntüleme sınırlaması kaldırılmış, WMS tam işlevsellikle çalışıyor. Home Basic'te öne sürdüğümüz görüşlerle uyumlu olarak, Vista'ya geçmek isteyen ev kullanıcılarının bu sürümü alması uygun gözüküyor. Aradaki %20 civarında fiyat farkı için değer.

Windows Vista Business (299 USD'dı)

Windows Vista Business, adından anlaşıldığı üzere işyerleri için düşünülmüş. Eğlence ve görüntü seçenekleri açısından Windows Vista Home Basic ile Home Premium arasında kalıyor; Basic'te olmayan üç boyutlu masaüstü etkilerine sahip olmakla birlikte, Home Premium'da bulunan Media Center, Movie Maker ve DVD Maker eksik. Ayrıca -yine her iki Home sürümünde bulunan- ebeveyn kontrolleri de iş ortamında kullanılacağı düşünülerek kaldırılmış.

Bunlar dışında kalan özellikleri, Windows Vista Home Premium'unkilere eklemek üzere sıralarsak:

Kaldırılan bellek sınırlaması
Windows Shadow Copy, şifrelemeli dosya sistemi (EFS), tam sistem yedeklemesi
Internet Information Server
Remote Desktop Server

Ayrıca Home sürümlerindeki sınırlı olarak varolan işlevlerin tamamının sınırlamaları yokedilmiş. Bu haliyle, pek çok iş ortamında kullanılmak üzere çıkan sürüm bu.

Windows Vista Enterprise (Sadece Volume Licensing)

Windows Vista Enterprise, sadece Volume Licensing ile sunulacak. Teknik olarak bir Business sürümü üzerine BitLocker gibi eklerin koyulması.

Windows Vista Ultimate (399 USD'dı)

RC2 ile kurulan, dolayısıyla bizim incelemizde kullanılan Vista sürümü Ultimate Edition. Yukarıya çıkıp, diğer sürümlerde sıraladığımız özelliklerin hepsini alt alta yazın ve kenarları yuvarlatılmış siyah bir kutuya koyun. Ah, üstüne de Home Basic'in iki katı kadar bir fiyat etiketi yapıştırın!

Windows Vista: Değer mi?

Görünüm ve kullanım kolaylığı yönlerinden, Windows Vista, daha önce sistemiyle uğraşmak isteyen kullanıcıların üçüncü parti yazılımlarla sağlamaya çalıştığı geliştirmeleri ve yeni altyapısından faydalanarak daha fazlasını getiriyor. Bunu, Windows XP'ye alışık kullanıcıların alışkanlıklarını çok fazla değiştirmekten kaçınıyor. Bu geliştirmeler, Linux ve Mac OS grafik masaüstü ortamlarıyla karşılaştırıldığında devrim yaratacak bir şey içermiyor, ancak özellikle oyun ve ihtiyaç duydukları başka özelleşmiş uygulamalar için Windows kullanmak zorunda olan kullanıcılar için en sonunda "medeni" bir ortam sunuyor.

Büyük oranda değişen altyapı, Windows sunucu sürümlerinden aldığı katkılarla, yine bir "Şimdiye kadarki en güvenli Windows" izlenimi veriyor. Güvenlik yetenekleri yazıda bahsettiğimizden çok daha geniş ve bol miktarda yeni düşük seviye özellik içeriyor. Srücü altyapısı, bazı donanımlar için ilk etapta sorunlara gebe ama donanım -ve yazılım- üreticileri, sorunlu ürünleri Vista altında daha iyi çalıştırmak için hızlı davranacaklardır. Hatırlatmakta fayda var ki bunların kendilerini kanıtlamaları için zaman gerek.

Vista'nın önündeki engellerden birisi, Windows XP'nin başarısı. Eleştirilen pek çok yönüne karşın, Windows XP'nin masaüstündeki yaygınlığı birden fazla şekilde Vista'nın başarısını da etkileyecek, daha doğrusu muhtemelen geciktirecektir. Herşeyden önce herke donanımını ve yazılımını Windows XP için üretiyor. Bunlar, sorun çıkaranlar olsa da genellikle Vista altında çalışabiliyor veya kısa zamanda Vista ile ilgili sorunları aşacaklar. Ama zaten ihtiyaç duyduğunuz uygulama, sahip olduğunuz Windows XP altında çalışıyorsa, neden masrafa giresiniz ki? Bu anlamda Windows XP-Windows Vista geçişi, Windows 98-Windows XP geçişi gibi değil. Windows XP, o zamanlar bir önceki sürüme göre hemen belirgin olan özellikler içeriyordu. Özellikle ev kullanıcıları içinse Windows Vista, Windows XP'nin makyajlanmış halinin çok ötesinde algılanmayabilir.

Windows Vista'nın getirileri bir de fiyat ve donanım açlığı nedeniyle gölgeleniyor. Özellikle ek bellek ihtiyacı ile, Vista'ya geçiş maliyeti oldukça yüksek. Ülkemizde uygulanacak fiyat politikasına bağlı olarak, Windows XP'nin oturmuşluğunu da gözönünde bulundurup, oldukça yavaş bir geçiş bekleyebiliriz. Firmalar da gerekmedikçe böyle bir maliyete katlanmak istemeyeceklerdir. Bu geçiş sırasında bellek modül fiyatları da kıpırdanabilir.

Windows Vista aynı zamanda daha önceki Windows'larda olmayan kısıtlamalar da getiriyor. Yapılan değişiklikle lisans anlaşması biraz daha yumuşadı belki, ama başlı başına ayrı bir yazı konusu olabilecek başka kısıtlamalarla birlikte, bazı kişiler için yenilir yutulur cinsten değil. Bir örnek, dijital hak korumaları için destek içermeyen monitörlerde görüntü kalitesinin azaltılabilmesi. Film üreticileri bunu kullanmayla ilgili bir ipucu vermiyor ama en azından şu durumda ellerinde olacak, kullanmaya kalkarlarsa da para ödeyip satın aldığınız orijinal, yüksek kaliteli içeriği olduğu gibi izleyebilmek için bir de monitör almanız gerekebilecek.

Maliyet hesaplarına, sürümler arasındaki farkları da katmak gerekiyor. Windows Vista Home Basic çoğu kullanıcı açısından Vista'ya geçmeye değmez.

Kaynak: LEVELGAME DERGİSİ SAYI 2009-3 (Tercüme) (dergi hayatta değil)

30 Ocak 2007 Yılında Çıkan Vista'nın Sistem Gereksinimi Neydi?

Merhabalar

Windows Vista Uyumlu Bilgisayar logosu taşıyan yeni bilgisayarlar Windows Vista çalıştırabilir. Windows Vista'nın tüm sürümleri bilgileri düzenleme ve bulma, güvenlik ve güvenilirlik gibi alanlarda yenilikler gibi temel deneyimler sunar. Tüm Windows Vista Uyumlu Bilgisayarlar en azından bu temel deneyimleri sağlar. Windows Vista'nın Premium sürümlerinde bulunan bazı özellikler—örneğin yeni Windows Aero kullanıcı deneyimi—gelişmiş donanım özellikleri veya ek donanım gerektirebilir.

Windows Vista Uyumlu Bilgisayar en az şu özelliklere sahiptir:

Modern bir işlemci (en az 800MHz1 ).
512 MB sistem belleği.
DirectX 9 uyumlu bir grafik işlemci.

Windows Vista Premium Sürümüne Hazır Bilgisayarlar

Windows Aero kullanıcı deneyimini de içeren daha iyi bir Windows Vista deneyimi için, Premium Sürümüne Hazır olarak nitelendirilen bir Uyumlu Bilgisayar isteyin veya aşağıda açıklanan Premium Sürümüne Hazır gereksinimlerini karşılayan bir bilgisayar seçin. Canlı TV yayınlarını izleme ve kaydetme özelliği gibi Windows Vista'nın belirli Premium sürümlerinde bulunan özellikler için ek donanım gerekebilir.

Windows Vista Premium Sürümüne Hazır Bilgisayar en az şu özelliklere sahiptir:

* 1 GHz 32 bit (x86) veya 64 bit (x64) işlemci1 .
* 1 GB sistem belleği.
* Windows Aero çalıştıran bir grafik işlemci2.
* 128 MB grafik belleği.
* 40 GB sabit disk kapasitesi ve 15 GB boş alan.
* DVD-ROM Sürücü3 .
* Ses çıkışı özelliği.
* Internet'e erişim özelliği.

Dipnot :

İşlemci hızı, aygıtın nominal işletimde işlemci frekansı olarak belirtilir. Bazı işlemcilerde, güç tasarrufu amacıyla işlemcinin daha düşük bir hızda çalışmasına olanak tanıyan güç yönetimi özellikleri bulunur.

Windows Aero için şunlar gerekir:

Şu özelliklere sahip DirectX 9 sınıfı grafik işlemci:
WDDM Sürücüsü desteği.
Donanımda Pixel Shader 2.0 desteği.
Piksel başına 32 bit desteği.
Yeterli grafik belleği.
1.310.720 pikselden daha az çözünürlükte tek bir monitörü desteklemek için 64 MB grafik belleği
1.310.720 ile 2.304.000 piksel arasındaki çözünürlüklerde tek bir monitörü desteklemek için 128 MB grafik belleği.
2.304.000 pikselden daha yüksek çözünürlükte tek bir monitörü desteklemek için 256 MB grafik belleği

Windows XP'de çalıştırılan Windows Vista Yükseltme Danışmanı tarafından belirlendiği üzere, grafik belleği bant genişliği gereksinimlerini karşılar
Bir dış DVD-ROM olabilir (tümleşik olamaz, sistemde yerleşik olarak bulunamaz).

Windows Vista'nın Desteklenen En Düşük Sistem Gereksinimleri:

Desteklenen en düşük sistem gereksinimlerini karşılayan bilgisayarlar, Windows Vista'nın çekirdek özelliklerini temel kullanıcı deneyimiyle çalıştırabilir.

800 MHz 32 bit (x86) veya 64 bit (x64) işlemci
Sistem Belleği 512 MB
GPU SVGA (800x600)
Sabit Disk 20 GB
Boş Disk Alanı 15 GB
Optik Sürücü CD-ROM sürücüsü

Dipnot :

İşlemci hızı, aygıtın nominal işletimde işlemci frekansı olarak belirtilir. Bazı işlemcilerde, güç tasarrufu amacıyla işlemcinin daha düşük bir hızda çalışmasına olanak tanıyan güç yönetimi özellikleri bulunur.
Bir dış CD-ROM olabilir (tümleşik olamaz, sistemde yerleşik olarak bulunamaz).

Windows Vista deneyimi bir bilgisayardan diğerine farklılık gösterebilir mi?

Evet. Windows Vista, yüklendiği donanımın özelliklerinden yararlanacak biçimde uyarlanabilen bir kullanıcı deneyiminin sunulduğu ilk Windows işletim sistemidir.Tüm Windows Vista Uyumlu Bilgisayarlar, en azından Windows Vista'nın temel deneyimlerini çalıştırabilir.

Tüm Windows Vista Premium Sürümüne Hazır Bilgisayarlar, yeni Windows Aero kullanıcı deneyimiyle birlikte çok daha iyi bir Windows Vista deneyimi sunar.

Not:

Eğer sisteminize bir Win7/8.1/10 işletim sistemi kuracaksanız bu yukarıdakileri dikkate alın.Zira Modern Arayüz kavramı vista ile gelmiştir.

Windows Vista SP1 Paketinin İçerik Bilgisin'de Neler Vardı

929734 – Sistemin uyku veya bekleme modundan sonra oluşacak olan sorunla ilgili makale.
929191 - IBM ve Lenovo bilgisayarların Windows Vista'yı açma süresi uzayabilir.
929550 – taşınabilir Windows Vista tabanlı bir bilgisayara PCI Express kart taktığınızda düzgün çalışmayabilir.
928188 – Mürekkep yazılımları ile yaşanan sorunlar.
929478 – Taşınabilir bir cihazın entegre aygıt sürücüsünü güvenle kaldırırsanız aygıtı tekrar tanıtma sorunları oluşabilir.
929577 – Sistemi uyku modundan uyandırınca Bluetooth aygıtlarının çalışmama sorunu.
928253 - SATA optik sürücülerin çalışmama sorunu.

vista için çıkan yamaların listesi....
925255 - Power consumption increases when you run a WPF-based program that runs an animation in Windows Vista
925528 - Reliability update for the USB stack in Windows Vista
925920 - Vulnerability in GDI could allow remote code execution
927084 - Error message when you try to watch live TV in Windows Media Center on a Windows Vista-based computer: "Restricted Content - Display Driver"
927341 - The Manage Discs feature in Windows Media Center stops responding after you resume Windows Vista from sleep or hibernation
927546 - You see only four available wireless network connections when you use a USB-based wireless network adapter in Windows XP or in Windows Vista
928089 -The computer may respond very slowly as the Phishing Filter evaluates Web page contents in Internet Explorer 7
928135 - A Windows Vista-based computer stops responding when you resume the computer from hibernation
928188 - Ink programs may not work correctly on a digitizer in Windows Vista
928253 - SATA optical drives are not available after you start a Windows Vista-based computer
929011 - Windows Media Center does not correctly configure a combo TV tuner that supports both ATSC and NTSC signals on a Windows Vista-based computer
929191 - IBM and Lenovo computers may take longer to start Windows Vista than computers from other manufacturers
929427 - The Windows Vista Application Compatibility Update
929451 - A client computer that is running Windows Vista registers an old IP address when the GUID of a network adapter changes
929478 - After you use the Safely Remove Hardware option to remove a built-in optical drive from a portable Windows Vista-based computer, you may be unable to reconnect the drive
929550 - When you connect a PCI ExpressCard device to a portable Windows Vista-based computer, the device may not work correctly
929577 - A Bluetooth device may no longer work correctly when you wake a Windows Vista-based computer from sleep
929615 - You may not receive audio in the desired language when you use Windows Media Center to view television in Windows Vista
929685 - A high definition audio device may no longer work after you resume Windows Vista from sleep or from hibernation and then restart the computer
929734 - You may experience problems after you resume a Windows Vista-based computer from sleep or from hibernation
929735 - You may not find the file that you want when you use Advanced Search to search by date and you use a non-Gregorian calendar format in Windows Vista
929761 - When you run Wusa.exe together with the /quiet option to try to install certain software packages on a Windows Vista-based computer, the installation fails
929762 - You receive a Stop 0x9F error when you wake a Windows Vista-based computer that is connected to an IEEE 1394-based device
929763 - Version 5.00 of the Mongolian Baiti font may be displayed incorrectly in Windows Vista
929777 - Error message when you try to install Windows Vista on a computer that uses more than 3 GB of RAM: "STOP 0x0000000A"
929909 - A Windows Vista-based computer that uses a Mobile Intel 945GM Express Chipset may occasionally not wake from sleep
929913 - An error is logged in the Setuperr.log file when you run the "sysprep –reseal" command on a Windows Vista-based computer
930163 - In Windows Vista, you cannot access any resources on a remote VPN server after you switch a network connection from one network adapter to another network adapter and then dial a VPN connection
930193 - Error message when you run the Sysprep command on a Windows Vista-based computer: "A fatal error occurred"
930194 - A computer uses an SiI PATA chip does not recognize an attached optical drive as a drive that supports recording after you install Windows Vista
930261 - You randomly receive a "Stop 0xA" error in Storport.sys when you start Windows Vista
930311 - Occasional error message on a portable Windows Vista-based computer that wakes from sleep to perform network-related tasks: "STOP 0x0000007E"
930495 - An IEEE 1394 device is no longer available when you wake a Windows Vista-based computer from sleep or after you reconnect the device
930517 - Message when a device on a Windows Vista-based computer uses a network bridge to access the network: "Connected with limited access"
930568 - Error message when you try to put a Windows Vista-based computer to sleep or into hibernation: "STOP 0x000000FE BUGCODE_USB_DRIVER"
930570 - Error message in the Usbhub.sys process when you wake a Windows Vista-based computer from sleep or from hibernation: "STOP 0x00000044"
930819 - Windows Image Acquisition imaging software may stop responding in Windows Vista
930857 - An update is available for Windows Error Reporting in Windows Vista to make sure that problem reports are sent only after you have given your permission
930883 - Programs that play audio stop working and duplicate entries appear in the Default Format audio format list in Windows Vista
930955 - Moveuser.exe is incompatible with Windows Vista and is replaced by the new Win32_UserProfile WMI functionality
930917 - An optical disc appears to be blank after you format the disc by using the Live File System component on a Windows Vista-based computer
930979 - You may receive a "Stop 0x0000007E" error message after you enable the BitLocker Drive Encryption feature in Windows Vista
931174 - Update for the Windows Vista Customer Experience Improvement Program
931369 - The Windows Vista installation process may take several hours on a system that uses an ATI SB600 Series chipset
931573 - You may be prompted to activate Windows Vista on a computer on which Windows Vista activation was not previously required
931619 - [NEW] - When you click the Safely Remove Hardware icon in Windows Vista, the device in question may not be removed as expected
931671 - Error message when you put a Windows Vista-based computer to sleep while a PPP connection is active: "STOP 0x0000009F"
931674 - You may be unable to use a WSD-based scanner driver to transfer scanned data in Windows Vista
931675 - Error message when you perform a scan by using a WSD-based scanner driver in Windows Vista: "A problem prevented Windows from saving the settings"
931770 - The copy process may stop responding when you try to copy files from a server on a network to a Windows Vista-based computer
931812 - On a Windows Vista-based computer, the Sony VAIO Camera Capture Utility (VCCU) may not work correctly until you restart it
931936 - Incorrect recording speeds are displayed in the "Recording speed" list in the "Burn to Disc" dialog box when you burn a DVD on a Windows Vista-based computer
931969 - The Microsoft Software License Terms appear in the incorrect language when you try to view them in a program in Windows Vista
932030 - Windows Vista incorrectly detects the miniport edge of PassThru as a WLAN adapter when you use the PassThru Intermediate Driver from the Windows Driver Kit
932079 - Power consumption may be slightly more than expected on a portable Windows Vista-based computer that uses a SATA hard disk that does not support Host-Initiated Link Power Management
932094 - Error message when you try to play a movie file that has an .mov extension by using QuickTime 7 in Windows Vista: "STOP 0x1A MEMORY_MANAGEMENT"
932142 - You cannot install some programs after you restore Windows Vista by using a "Windows Complete PC Backup and Restore Image"
932143 - A hotfix is available for Microsoft Windows Services for UNIX and Subsystem for UNIX-based Applications that addresses the change to daylight saving time in 2007
932246 -March 2007 Windows Vista Application Compatibility Update
932404 - A folder does not open when you click the folder in the All Programs list in Windows Vista
932406 - The Windows desktop may stop updating correctly after a Windows Vista-based computer has been running for a long time
932590 - FIX: Windows-based applications that use the TZ environment variable may not work as expected because of changes to DST
932539 - The screen may go blank when you try to upgrade the video driver on a Windows Vista-based computer
932626 - Various problems may occur after you disconnect a PCMCIA storage device when a Windows Vista-based computer is asleep
932634 - Some elements of the user interface in some preinstalled Swedish versions of Windows Vista contain English text, text that is truncated, or linguistic errors
932635 - Some elements of the user interface in some preinstalled Norwegian versions of Windows Vista contain English text, text that is truncated, or linguistic errors
932636 - Certain elements of the user interface in some preinstalled Danish versions of Windows Vista contain English text, text that is truncated, or linguistic errors
932649 - You may experience poor video quality when you use interlaced mode on a Windows Vista-based computer
932652 - A Windows SideShow-compatible device or the related Gadgets do not work reliably in Windows Vista
932753 - When you resize the Windows Media Center window in Windows Vista, video playback may stop
932814 - [NEW] - You receive an error message that states that a driver was not installed because of a file copy error in Windows Vista
932988 - Files from a Canon EOD 1D or 1DS camera may be corrupted after you use Windows Photo Gallery or Windows Explorer to edit the file metadata in Windows Vista
932998 - [NEW] - Error message during an unattended installation of Windows Vista: "No disk"
933242 - Windows ReadyDrive does not work in Windows Vista if the first partition of a hybrid hard disk drive has less than 32 MB of free space
933245 - A handle leak in Lsm.exe occurs when you play an audio file in Windows Media Player 11 in Windows Vista
933433 - Recording quality is poor when you use a USB microphone on a Windows Vista-based computer that has 4 GB of RAM or more
933468 - You cannot access SMB shares on a corporate network through a Remote Access Service (RAS) connection from a computer that is running Windows Vista
933607 - UMDF User-mode drivers that use the Windows SideShow class extension return errors when you process commands asynchronously
933620 - The operating system stops unexpectedly and you receive a Stop error message after you start the Sony VAIO Camera Capture Utility on a Sony VAIO UX Series Micro PC that is running Windows Vista
933778 - AA program that uses Windows HotStart does not start as quickly as expected after a Windows Vista-based computer wakes up from sleep
933847 - Availability of the Windows Vista Secure Digital (SD) hotfix rollup package
933860 - [NEW] - DFS failover does not occur when a client computer that is running Windows Vista tries to connect to a DFS root server that is unavailable, and you receive an error message: "System error 1214 has occurred"
933872 - The default gateway setting is lost when you wake a Windows Vista-based computer from sleep
934056 - [NEW] - Error message when you try to print a picture from the Search window in Windows Vista: "Windows can't find this picture"
934111 - An update is available for Subsystem for UNIX-based Applications in Windows Vista that addresses daylight saving time changes in 2007
934641 - [NEW] - A Toshiba Device Bay optical drive is not recognized in Windows Vista when you hot swap the drive or when you warm swap the drive

Vista'yı Microsoft Böyle Tanıtmıştı....​

Windows Vista, bilgileri görüntüleme, bulma ve düzenleme bakımından kullanıcıya daha fazla yardımcı oluyor. Windows Vista'nın görsel zenginliği, ortak pencere öğelerini azaltmak yoluyla, ekrandaki içeriğe nasıl erişeceğinizi düşünmektense içeriğe odaklanmanızı sağlıyor. Ayrıca yeni araçlar sayesinde bilgisayarınızdaki bilgiler daha anlaşılır olduğu için, dosyalarınızın içeriğini açmadan görebilir, uygulama ve dosyaları hızla bulabilir, açık pencereler arasında etkin olarak gezinebilir, sihirbazları ve iletişim kutularını daha güvenli bir şekilde kullanabilirsiniz.

Güvenlik özellikleri

Windows Vista'nın içerdiği bir dizi yeni güvenlik özelliği, Windows Vista tabanlı kişisel bilgisayarları ve çevrimiçi deneyiminizi daha güvenli yapacak biçimde tasarlanmış. Vista'nın güvenlik konusunda getirdiği yenilikler şöyle sıralanabilir:

-Virüslere, solucanlara, casus yazılımlara ve diğer olası istenmeyen yazılımlara karşı koruma

-Kişisel bilgisayarınızın ne zaman güvenli olmadığını anlama becerisi.

-Güvenliği artırmanıza yardımcı olan yönergeler ve Kullanıcı Hesabı Denetimi (UAC).

UAC, Windows Vista'da bulunan yeni bir dizi özellik ve bir yönetici hesabının esnekliği ve gücü ile standart kullanıcı hesabının güvenliği arasında bir denge kurulmasına yardımcı oluyor. Web'e gözatma, e-posta gönderme ve üretim programlarını kullanma gibi etkinlikler için özel yönetim ayrıcalıkları gerekmiyor.

Güç yönetimi ve performans

Uyku durumu, Hızlı Getirme, Dış Bellek Sürücüsü (EMD) ve Karma Sabit Sürücü gibi yeni özellikleriyle Windows Vista, üretkenliğini artırmaya yardımcı olacak biçimde tasarlanmış. Hızlı Getirme, kullanılabilir RAM'den en iyi şekilde yararlanmak için belleğin yönetilmesine yardımcı oluyor. EMD teknolojisi, RAM eklemeden performansın artırılmasını sağlıyor. Windows Vista ayrıca pil ömrünü, performansı ve güvenilirliği artırmak için Karma Sabit Sürücü teknolojisinden de yararlanıyor.

Yedekleme

Windows XP'de bulunan temel yedekleme yardımcı programı ile karşılaştırıldığında, Windows Vista daha kapsamlı ve hatta daha kolay bir yedekleme deneyimi sağlıyor. Yeni Windows Yedekleme özelliği, yedeklenen bilgilerin saklanmasına yönelik daha fazla seçenek sunuyor. CD-ROM'a, DVD-ROM'a, USB veya IEEE 1394 aracılığıyla kişisel bilgisayarınıza bağlanmış bir dış sabit diske, kişisel bilgisayarınızdaki başka bir sabit diske veya ağınızdaki başka bir bilgisayara ya da sunucuya yedeklemeyi seçebilirsiniz. Sihirbaz, geri yüklenecek dosya ve klasörleri seçmenize yardımcı oluyor ve geri yükleme medyasını soruyor. Daha sonra, seçtiğiniz dosyaları geri yüklüyor.

Sizi anlayan işletim sistemi
(İddalı bir cümle vallahi beni hiç anlamadı bende kafasına vura vura kendimi saydırdım buna)

Windows Vista'daki Konuşma Tanıma özelliği, bilgisayarınızla sesli olarak etkileşim kurabilmenizi sağlıyor. Fare ve klavye kullanımınızı önemli düzeyde azaltarak, üretkenliğinizi korumanıza ve hatta artırmanıza olanak tanıyor. Konuşma tanıma özelliği ile Ana uygulamalarda belgeleri ve e-posta iletilerini dikte edebilir, sesli komutları kullanarak Web'deki formları doldurabilir ve gördüğünüz öğeleri sesli olarak söyleyerek Windows Vista'yı ve uygulamaları sorunsuz olarak yönetebilirsiniz.

Sorun giderme (aslında sorun giderememe ve sorun çıkartma desek daha doğru olur)

Windows Vista sorun giderme konusunda da gelişmiş. İşletim sistemi, sık karşılaşılan sorunları saptıyor, tanı koyuyor ve çözümün bulunmasına yardımcı oluyor. Öte yandan, destek gerektiren olaylar gerçekleştiğinde, Windows Vista sorunları hızla tanılamak ve çözmek için merkezi destek araç ve kaynakları sağlıyor.

Windows Vista'daki Uzaktan Yardım özelliği, kuruluşlar için daha yüksek performans, yerleşik tanılama araçları ve kullanıcılara evde, yolda veya uzak bir konumda destek verme becerisi anlamına geliyor.

Vista'dan Sonra Gelen Yenilikler Nelerdi?

Windows Vista, kişisel bilgisayarlar için geliştirilen Microsoft Windows işletim sistemleri ailesinin son üyesidir. 22 Temmuz 2005'te gerçek adı duyurulmadan önce Longhorn kod adıyla tanınıyordu. Windows Vista 30 Ocak 2007'de dünya çapında piyasaya sürülmüştür.

Getirdiği Yenilikler

Windows Aero (Aura) , Windows'un yeni grafiksel kullanıcı arayüzü olan Aero, pencere kenarlarında yarı saydam ve camsı bir görünüm sağlıyor.

DirectX 10 Genelde oyun yapımı için kullanılır. Grafik kullanan uygulamaların daha performanslı çalışmasını sağlayabilir. DirectX 10 uyumlu oyunlardaki karakterler daha net, daha belirgindir ve bu şekilde bir görüntü gerçeğe daha yakındır.

Windows SuperFetch, bilgisayarınızın daha hızlı çalışmasını ve uygulamalarınızın daha hızlı yüklenmesini sağlar.

Windows Kabuğu Windows XP'dekinden farklı olarak Windows Gezgini üzerindeki görev paneli kaldırılıp, görevler araç çubuğuna entegre edilmiştir. Görev Panelinin yerini "Sık Kullanılan Bağlantılar" paneli almıştır. Ekranın sol alt köşesindeki başlat yazısı yerini mavi bir küre içerisindeki Windows simgesine bırakmıştır.

Anında Arama Başlat Menüsünde ve Windows'daki her klasörde bulunan arama kutuları sayesinde bilgisayardaki dosya ve programlara ulaşmak eskisine oranla çok daha hızlı ve kolaydır.

Windows Kenar Çubuğu Ekranın herhangi bir tarafına yerleştirilebilen ve Gadgets adı ile anılan küçük uygulamaların bulunduğu çubuktur. Görüntüsünde aksamalar yaşanmasından dolayı Microsoft yama hazırlamaktadır.

Internet Explorer 7 Internet Explorer 6'nın yerini almıştır. uzun zamandır pek çok web tarayıcıda görülen sekmeli tarama, RSS ve tümüyle özelleştirilebilir arama kutusu'nun yanı sıra sadeleştirilmiş bir arayüze ve entegre Anti-Phishing (sahtekarlık koruması) filtresine sahiptir. Ayrıca Internet Explorer 7 Vista'da varsayılan olarak kullanıcıdan izinsiz hiçbir işlem yapılmasına izin vermeyen korumalı mod açık olarak gelir.

Windows Media Player 11 Windows Aero uyumlu yeni arayüz, arama kutusu, XBOX 360 ve diğer "Media Center Extender" lar için desteğin yanı sıra müzik listelerini internetten paylaşabilme gibi özelliklerle gelmektedir.

Yedekleme ve Geri Yükleme Merkezi Kullanıcıların bilgisayarlarındaki verilerini düzenli olarak yedekleyebilmelerini ya da yedekten geri yükleyebilmelerini sağlayan yazılımı içerir. Akıllı yedekleme sayesinde her seferinde sadece değiştirilen veriler yedeklenir böylece minimum hafıza kullanılmış olur. Ayrıca Ultimate, Business, ve Enterprise sürümlerinde tüm sistemi DVD ya da harici harddiske imaj olarak kaydetme seçeneği mevcuttur.

Windows Mail Outlook Express'in yerini almıştır. Anında arama kutusu ve IE 7 gibi Anti-Phising filtresi içerir.

Windows Takvim yeni bir takvim ve ajanda uygulaması.

Windows Fotoğraf Galerisi Windows Resim ve Faks Görüntüleyicisi'nin yerini almıştır. Bu yeni fotoğraf düzenleme ve görüntüleme uygulaması. Dijital Kamerlardan görüntü alabilir ve slideshow'lar oluşturabilir.

Windows DVD Maker Windows Movie Maker'a yardımcı olarak gelen bu uygulama kullanıcıların video DVDleri hazırlamasına olanak sağlar.

Windows Media Center daha önce XP Media Center Edition ile gelen özellikleri içermektedir, Home Premium ve Ultimate sürümüyle gelmektedir.

Oyunlar ve Oyun Gezgini Windows Aero ile uyumlu hale getirilen eski oyunlardan Pinball ve internet üzerinden oynananlar kaldırılırken, Chess Titans, Mahjong Titans ve çocuklar için Purble Place oyunu eklenmiştir.

Windows Mobility Center taşınabilir bilgisayarların genel ayarlarını (parlaklık, ses,güç düzeni, kablosuz ağ, ekran konumu, sunum seçenekleri vb) tek bir merkezde toplayan uygulamadır.

Windows Toplantı Alanı NetMeeting'in yerini alan bu uygulamayla kullanıcılar belirli uygulamaları ya da tüm masaüstünü internet üzerinden paylaşabilirler.

Windows Update Eskisinden farklı olarak denetim masasına entegre edilen yeni "Windows Update" ile güncelleştirmelerin yüklenmesi kolaylaştırılmıştır. Güvenlik yamaları ve donanım sürücülerinin yanı sıra Windows Mail'in spam(önemsiz posta) filtresi,

Windows Defender'ın veritabanı ile Microsoft Office ve Windows Live servislerinin güncelleştirmeleri de bu uygulama üzerinden alınabilmektedir.

Ebeveyn Denetimleri Ebeveynlerin, çocukların hangi websiteleri görüntüleyebileceğini, hangi program ya da oyunları yükleyip, oynayabileceğini denetlemelerini sağlar. Bu özellik Business ve Enterprise sürümlerine eklenmemiştir.

Windows SideShow Desteklenen dizüstü bilgisayar veya taşınabilir aygıtların ekranında yüklenen araçlar sayesinde bilgisayar kapalı olsa dahi mail okuma, takvim kayıtlarına ulaşma vb işlerin yapılabilmesini sağlar

Konuşma Algılama Vista'ya dahil edilen bu özellik başta ingilizce olmak üzere pek çok dili desteklese de henüz Türkçe desteklememektedir.

Gölge Kopyalar Herhangi bir dosyaya yapılan değişiklikleri gösterme ve bunları geri alma imkânı sunar.

Sorun Raporları ve Çözümleri

Performans Bilgileri ve Araçları

Windows Ultimate Ek Özellikleri

UNIX Uygulama Uyumluluğu Windows Vista Enterprise, UNIX uygulamalarının Windows Vista Enterprise tabanlı bir bilgisayarda değiştirilmeden çalışmasına olanak tanıyan Subsystem for UNIX-based Applications (SUA) özelliğini içerir. Günümüzde Windows tabanlı bir bilgisayarın yanı sıra bir de UNIX iş istasyonu kullanması gereken UNIX veritabanı yöneticileri veya sistem yöneticileri için, Windows Vista Enterprise her iki işlevin de Windows Vista tabanlı tek bir bilgisayarda bir araya getirilmesine olanak tanır.