Berzem Kalesi, günümüzde Türkmenistan sınırları içerisinde bulunan Merv şehrinde bulunmaktadır. Merv şehri, Ceyhun ırmağı kıyısında yer almaktadır.

Sultan AlpArslan, 200.000 kişilik bir ordu ile Karahanlılar üzerine bir sefer tertib eder. Yol üzerinde Yusuf el- Harezmi adlı bir kumandan tarafından idare edilen Berzem Kalesi vardır. Bu kale Sultan AlpArslan‘a teslim olmadı, mukavemet etti. Fakat Yusuf, Sultan AlpArslan‘a karşı daha fazla direnemeyeceğini anlayınca teslim olur. Aslında bu, Yusuf‘un haince planının bir parçasıdır.

Sultan Alparslan’ın Hayatına Mal Olan Ok

Türkler, savaşlarda kullandıkları silâhları kendileri imâl etmişler ve bu geleneği “namus” olarak niteleyerek yüzyıllarca devam ettirmişlerdir. Türk yayları daha hafif, kalkanları ise daha hafif ve küçüktür. Okları, bir millik mesafeye kadar ulaşır ve savaş sırasında bir okçunun yanında taşıdığı ok sayısı 30 ile 50 arasında değişmektedir.

Kullanılan yayın libresi ne kadar yüksek olursa gerginliği artar ve o kadar uzun mesafeye ulaşır tesiri de o denli büyük olmaktadır. Sultan Alparslan’ın yay germe ve ok atmadaki maharetine rağmen asi Berzem Kalesi Kûtvâli Yusuf Hârezmî’ye attığı okun ilk defa hedefini bulamaması onun hayatına mal olan bir ironi olarak tarihte yerini almıştır.

Bu bildiride Malazgirt Savaşı’nın zaferle sonuçlanmasını sağlayan etmenlerden ok ve yayın askeri, siyasi ve hukuki durumu kaynaklardaki bilgiler ışığında incelenmiş ve izah edilmiştir.