- Konum
- ىαкαяyλ
-
- Üyelik Tarihi
- 27 Kas 2009
-
- Mesajlar
- 24,120
-
- MFC Puanı
- 79
Marmara Denizi kıyısında Mudanya ilçesinin 2400 nüfuslu bir belediyesidir. Tarihi çok eskiye dayanan bir yerleşim yeridir. Günümüzdeki adı Zeytinbağdır ama daha çok Bizanstan kalma Tirilye adı ile anılır.
Bizans kasabası Tirilye, 1330larda Osmanlı kasabası olmuş ve Tokat, Kütahya, Kastamonudan gelen Müslümanlar kasabaya yerleştirilmiş; 1900 başlarında Mahmut Şevket Paşa Kasabası adını almış. 1924te mübadele sonrası Girit ve Selanik göçmenleri kasabaya yerleştirilmiş, kiliseler dahi gelen göçmenlere mülk olarak verilmiş. Kasabanın Rum halkı ise Atina yakınlarındaki Rafine ve Neon kasabalarına gitmişler.
Tirilye, 1963te Zeytinbağı adını almış. Zeytinbağ adı kasabadaki zeytincilik uğraşından gelir; Tirilyenin orta boyda, küçük çekirdekli, çekirdeği zeytine yapışmayan sofralık zeytinleri, salamura yöntemiyle 3-4 yıl saklanabilir. Son yıllarda yöre turistik bir önem kazanmaya başladığından bu yana kasaba halkı topladıkları zeytini, kendi yaptıkları zeytin yağını evlerinin, dükkânlarının önünde satmaktalar.
Kasabanın girişindeki Emil Zeytincilike ait dükkan en tanınmış zeytinci. Tirilyede zeytinciliğin yanı sıra şarapçılık yapılır. Kurtuluş Savaşı başlarına kadar üzüm yetiştiren ve Amerikaya şarap sattığı bilinen Tirilyede artık üzüm yetiştirilmiyor ama başka yerlerden gelen üzümlerle şarap yapılıyor. Baküs Şarapçılıkta şarabın tadına bakılabilir.
Tirilye, barbunya balığının anavatanı olarak bilinir. Eskiden dere ağzında bol barbunya bulunduğu ve Doğu Roma İmparatorlarına buradan barbunya balığı gittiği rivayet edilir. Günümüzde sahildeki balık lokantaları (Şekerev, Savarona, Liman, Mahur, Türk yemekleri sunan Mehmet Ali), özellikle hafta sonları deniz kenarında balık yemek isteyen Bursalılar ile dolar. Tirilye; Bizans, Rum ve Osmanlı mimarisinin izlerini taşıdığı için 1980den bu yana birinci derecede SİT alanıdır. 7 kiliseden üçü ayaktadır: Camiye çevrilip Fatih Camii adını alan Büyük Kilise, günümüzde ev olarak kullanılan ve Dündar Evi olarak bilinen Yuannes Kilisesi, dünyada duvarlarına resim yapılan ilk kilise olduğu söylenen Resimli Kilise, Boyalı Kilise veya Kemerli Kilise adlarıyla anılan kilise. Tirilyedeki üç manastırdan ise sadece Aya Yani kısmen ayakta kalabilimiştir. 1909da papaz okulu olarak neo-klasik tarzda inşa edilen, Kurtuluş Savaşı öncesinde yetimhane olan ve 1988e kadar ilkokul olarak kullanılan Taş Mektep adlı görkemli yapı, bugün Uludağ Üniversitesine aittir ve restorasyonunun tamamlanarak meslek yüksek okulu olarak kullanılmayı beklemektedir.
Tirilyeye sabah erken saatte gidenler, 180 yıldır sadece sabahları açık olan simitçi fırınından simit alıp yiyebilir. Kasabayı baştan sona kateden cadde ile her iki yanındaki birkaç dar sokakta taş binalar arasında gezdikten sonra tepedeki Çamlı Kahvede asırlık çınarların altında çay içmek ve cevizli lokum (tatlı değil, bir çeşit börek) yemek mümkün. ATVnin izlenme rekorları kıran Melekler Adası dizisi kasabada çekilmiş ve tanınmasını sağlamıştır.
Deniz Serhoşları
Köpükten omuzları birbirine dayanmış.
Yüksek mağrur başaları, akşam rengiyle yanmış,
sahile koşuyor bak
deniz serhoşları
Bazen yırtık yelkenli bir sandala çarparak
Bazen ufkun kıpkızıl şarabına takarak
gitgide coşuyor bak
deniz serhoşları.
Rüzgarın ıslığı en yakın yoldaşları
yıllarca dövünerek içi yanmış taşları,
bir anda parçalayıp doyacakmış
serhoşları.
Çılgın gönüllerde aşkın en büyük kini
yosunlu kayaların o yeşil gözlerini
deli aşıklar gibi oyacakmış
serhoşlar.
Ömer Bedrettin UŞAKLI (1926- Trilye)
