Türkçe dualarla kılınmıstı

Atatürk'ün cenaze namazı 10 Kasım'daki vefatından dokuz gün sonra, 19 Kasım 1938 sabahı saat sekizi on geçe kılındı.

Dolmabahçe Sarayı'ndaki namazı Diyanet İsleri Baskanı Şerefeddin Yaltkaya kıldırdı.

Kalabalık bir cemaatle kılınan namaz dört dakika sürdü. ‘‘Allahu ekber’’ yerine ‘‘Tanrı uludur’’ dendi.

Namazdan sonra selâm verilirken de ‘‘Selâmun aleykum’’ degil, ‘‘Esenlik üzerinize olsun’’ sözleri kullanıldı.

Altında Türkiye'nin önde gelen dokuz tıp profesörünün imzasının bulundugu ölüm raporu, ‘‘...8 Kasım 1938 Salı günü bir kere daha gelen ve bütün dikkat ve ihtimama ragmen ilerlemesine mani olunamayan ve büyük bir hızla gelisen ikinci büyük koma içinde 10 Kasım 1938 Persembe sabahı, saat dokuzu bes geçe, muazzez ve büyük hasta terk-i hayat eylemistir’’ cümlesiyle bitiyordu.

Bu raporun yayınlanmasıyla bütün dünya sarsıldı. Türkiye ise sarsılmaktan çok daha ötelerdeydi. sairin ‘‘Gidiyor rastgelemez bir daha tarih esine / Gidiyor on yedi milyon kisi takmıs pesine’’ dedigi sekilde, 17 milyonluk Türkiye nefesini tuttu, kalbini büzdü ve artık tek basına kalmıs oldugunu o anda farketti: Ata'sını kaybeden Türk milleti artık yapalnızdı...

İPEK MENDİLLE BAĞLANDI

Sonra Ankara'da bassız kalan devlete yeni bir lider bulma, İstanbul'da ise cenazenin kaldırılması telâsı basladı. Ölüm raporunun altında imzası olan doktorlardan Mehmet Kâmil Berk, Atatürk'ün çenesini ipek bir mendille bagladı, ayak parmaklarını pansıman sargısıyla birlestirdi ve cenaze merasiminin hazırlıklarına girisildi.

Atatürk'ün sonsuza kadar uyuyacagı yerin neresi olacagı konusunda henüz bir karara varılmamıstı.

Uygun bir yer seçiminin uzun zaman alacagı belliydi ve cenazenin bozulmadan kalabilmesi için tıbbi önlem alınması gerekiyordu. Ankara Gülhane Askeri Tıp Akademisi'nin hocalarından biri, Akademi'nin patalojik anatomi profesörü Lütfi Aksu hemen İstanbul'a, Dolmabahçe Sarayı'na gönderildi.

Cenaze Prof. Aksu tarafından tahnit edildi, islem tamamlandıktan sonra özel bir tabuta yerlestirildi ve Dolmabahçe Sarayı'nın muayede salonunda katafalka konuldu.

Türkiye tam dokuz gün dokuz gece boyunca Ata'sının nâasının önünden gözyası seli halinde akıp geçti. Cenazenin Ankara'ya nakledilmesinin zamanı gelmis ama namazı henüz kılınmamıstı.

KIZKARDEŞİNİN SON ARZUSU

Atatürk'ün sarayda günlerdir gözyasları içinde bekleyen kızkardesi Makbule Atadan namazın İstanbul'da kılınmasını ve tabutun yola dini merasimin tamamlanmasından sonra çıkartılmasını istiyordu. Hükümet Makbule Hanım'ın istegine uydu ve namazı nakil töreninin baslamasından hemen önce, 19 Kasım 1938 sabahı saat sekizi on geçe kılındı. İmamlıgı o dönemin Diyanet İsleri Baskanı Prof. serefeddin Yaltkaya yaptı.

Namaz ‘‘Allahu ekber’’ yerine Türkçe ‘‘Tanrı uludur’’ sözleriyle basladı ve selâmlar ‘‘Esselâmu aleykum’’ yerine yine Türkçe olarak ‘‘Esenlik üzerinize olsun’’ seklinde verildi.

Tam dört dakika süren namazdan sonra tabut generaller tarafından sarayın avlusuna çıkartılıp top arabasına yerlestirildi.

Atatürk’ün cenaze namazını kılanlar arasında saray personeli, yakınları, bazı generaller, diyanet görevlileri ve onun on bes yıl boyunca müzisyenligini yapmıs olan Binbası Hafız Yasar Okur da vardı. Hafız Yasar, namaz sırasında Diyanet İsleri Baskanı serefeddin Yaltkaya’nın hemen arkasında saf tutacak, Dolmabahçe Sarayı'nda o sabah yasananları ve namazın kılınıs öyküsünü yıllar sonra kaleme aldıgı anılarında bütün ayrıntılarıyla yazacaktı.

DİNLER, ANITKABİR YOLUNDA...

Türkiye'deki bütün dini cemaatlerin temsilcileri cenaze arabasını takip ediyorlardı. Ermeni, Yahudi, Katolik ve Rum temsilcilerle beraber zamanın Diyanet İsleri Baskanı kortejle yürümüştür.