Bu yazımızda Linux'ta RAM hakkında nasıl bilgi alınır konusuna bakacağız . Linux Mint ve çoğu Linux dağıtımı için mevcut komut satırı yardımcı programlarını kullanacağız. Mevcut ve dolu RAM hakkındaki bilgileri görüntülemenin farklı yollarını inceleyeceğiz.

Boşta ve kullanılmış RAM

Linux'ta boş ve kullanılmış RAM miktarı hakkında bilgi almak için çeşitli yardımcı programları ve komutları kullanabilirsiniz.

Free Komutu :

Free komutu çok basittir , toplam RAM miktarı, dolu ve boş hafıza miktarı ve ayrıca takas dosyasının kullanımı hakkında bilgi görüntüler.
Varsayılan olarak, bellek miktarı kilobayt olarak görüntülenir. Seçenekleri kullanarak, bellek miktarını diğer biçimlerde verebilirsiniz.

Bazı seçenekler:

-m – megabayt
-g – gigabayt
-h – biçimi otomatik olarak algılar

Ekran Alıntısı-1 (TRWE_2012'in Sisteminden)



TRWE_2012 'in kullanmayı alışkanlık haline getirdiği komut söz dizgesi olup bu paramtresel kullanım ile yüklü bellek hakkında özet ayrıntısı bilgisine sahip olursunuz.

vmstat (Açılımı : Virtual Memory Static (Türkçesi : Sanal Hafıza İstatisliği)) Komutu

komutu , bellek kullanımıyla ilgili çeşitli istatistikleri görüntüler. -s parametresini kullanarak ayrıntılı istatistikleri tablo halinde görüntüleyebilirsiniz.

vmstat komutu olduğu gibi yalın halde kullanılırsa özet olarak RAM kullanıma ait bilgileri Bayt olarak görüntüler bu çıktı biçimi sıradan bir linux kullanıcı için garip ve anlamsız olabilir.Bundan dolayı komutu kullanılırken -s parametresini kullanılmasında fayda vardır.

Ekran Alıntısı-2 (TRWE_2012'in Sisteminden)



GNU-Linux Komutu :

komutu , kullanılan işlemleri ve bilgisayar kaynaklarını izlemek için kullanılan bir komut satırı yardımcı programıdır.Kullanılan RAM ile ilgili bilgileri görüntüler.Linux kurulumundan hazır gelir.

Ekran Alıntısı-3 (TRWE_2012'in Sisteminden)


Yukarıdaki ekran görüntüsünde ;

us, user: kullanıcı işlemlerini çalıştıran zaman
sy, system: çekirdek işlemlerini çalıştıran zaman
ni, nice : iyileştirilmiş kullanıcı işlemlerini çalıştıran zaman
id, idle : çekirdek boşta işleyicisinde harcanan zaman
wa, IO-wait : G/Ç tamamlanması için bekleme süresi
hi : donanım kesintilerine hizmet etmek için harcanan zaman
si : yazılım kesintilerine hizmet etmek için harcanan zaman
st : hyperviso tarafından bu sanal makineden çalınan zaman

PID : Arka planda çalışan işlemin , işlem sıra numarası

USERS : Çalışmakta olan sistem'de sistem'e giriş yapan kullanıcı hesap adları

PR :Görevin zamanlama önceliği. Bu alanda 'rt' görürseniz, görev gerçek zamanlı zamanlama altında çalışıyor demektir.

NI : Görevin nicelik (iyi-kötü) değeri. Negatif Nice değeri daha yüksek öncelik anlamına gelirken, pozitif bir Nice değeri daha düşük öncelik anlamına gelir. Bu alanda sıfır, basitçe, bir görevin sevk edilebilirliğinin belirlenmesinde önceliğin ayarlanmayacağı anlamına gelir.

VIRT : Görev tarafından kullanılan toplam sanal bellek miktarı. Tüm kodları, verileri ve paylaşılan kitaplıkları artı sahip olduğu sayfaları içerir.
değiştirilmiş ve haritalanmış ancak kullanılmamış sayfalar.

RES :Bir görevin kullanmakta olduğu takas edilmeyen fiziksel belleği temsil eden sanal adres alanının (VIRT) bir alt kümesi.

SHR : Diğer işlemler tarafından kullanılabilecek yerleşik belleğin (RES) bir alt kümesi. Paylaşılan anonim sayfaları içerecek ve paylaşılan
dosya destekli sayfalar. Ayrıca program görüntülerini ve paylaşılan kitaplıkları temsil eden dosyalara eşlenen özel sayfaları da içerir.

S : Arka planda çalışan bir işlemin , "işlem durumu" İşlem durumunda altı farklı durum söz konusudur.Bunlar sırasıyla

D = Sürekli arka planda hazır halde bekletilme durumu
R = İşlem çalışıyor
S = İşlem arka planda askıya alınmış, uyutuyor taa ki bir tetikleyici komut yordamına kadar....
T = İşlem kontrol sinyali tarafından durduruldu (yazılım hata verdiğinde kontrolden çıkarsa devreye girer)
t = İzleme sırasında hata ayıklayıcı tarafından durduruldu (disk üzerinde bir hata verirse devreye alınır)
Z = zombi (ölü işlem, ram'ın belli miktarını serbest bırakmakta inat eden bir işlem olduğunu gösterir, sistemi yeniden başlatın)

%CPU : Arka plan işleminin anlık harcamış olduğu mikro işlemci zamanı...Eğer bir işlemin % değeri 1-20 arası bu normal, 20-30 arası ise anormal'dir.

%MEM : Bir görevin mevcut fiziksel bellekteki yerleşik payı.

TİME+ :Görevin başladığından beri kullandığı toplam CPU zamanı.

COMMAND : Arka planda çalışan işlemin terminal komut satırında kullanılan , tanımlanmış ismi

Burada önemli olan diğer önemli nokta 'da en üstte yer alan " load averange" (TR:Yüklenme ortalaması) olup, bu üç değer için

1.değer sistemin açılması sırasındaki ortalama CPU yüzdesini
2.değer sistemin servisleri çalıştırma sırasındaki ortalama CPU yüzdesini
3.değer sistemin kullanıcı girişinden sonraki ortalama CPU yüzdesini gösterir.

KURAL...!! :

"İlk iki değerin toplamının cebirsel ortalaması, üçüncü değer'den yüksek olamaz.Eğer tersi olursa, sistem'de bir düzensizlik durumu var demektir."

Örneğin yukarıdaki ekran görüntüsünde ;

1.değer = 0.45
2.değer = 0.49
3.değer = 0.57

( 0,45 + 0,49 ) x 0,50 = 0,47 < 0,57 değerinden dolayı sistemin çalışması stabil'dir.

Şimdi yukarıdaki tanımlanmış Linux kuralını başka bir sistem üzerinde test edelim ...



Yukarıdaki ekran görüntüsüne göre;

load averange değerleri

1.değer : 0.10
2.değer : 0.03
3.değer :0.00

Hesaplama:

(0.10 + 0.03) x (1/2) = 0.13 < 0.00 olduğundan sistemin çalışması kararlıdır.

Sistemin çalışmasından sonra da bu üç değer sürekli dinamik değişir.Bu durumdandan sonra bu üç dinamik değerin isimleri, tekrar değişir.

1.değer = Açılıştan sonra ki her beşinci saniye'deki ortalama değer
2.değer = İkinci beşinci saniye'deki ortalama değer (1.değer'deki 5.saniyedeki değer'den sonraki 10.saniye'deki ortalama değer)
3.değer = Üçüncü beşinci saniye'deki ortalama değer (2.değer'deki 10.değer'den sonra ki 15.saniye'deki ortalama değer)

Sistem , kullanıcı kapatana kadar bu durum, döngüsel peryotlar devam eder....

htop CLI Programı

CLI demek ; Komut satırı arayüz çizgisi demek olup bir linux termolojisidir.Yazılımı sistem'e kurmak için yönetici modunda bir terminal penceresinde komut satırına ; komutunu geçin.

Ekran Alıntısı-4 (TRWE_2012'in Sisteminden)



Komut satırına yazın.

Ekran Alıntısı-5 (TRWE_2012'in Sisteminden)



htop, top komutunun çatallanmış daha derli toplu anlaşılması kolay GNU -CLI aracıdır.htop aracı, klavye tuşları ile kontrol edilir.Bu yazılımla bir işlemi;

1.Durabilir
2.Askıda bırakabilir.
3.İşlemi arka plana itebilir.
4.İşlemi ön plana alabilir.
5.İşlemi öldürebilir.
6.İşlemi yeniden baştabilirsiniz.

Yukarıda ayrıntıları ile açıklanan (top komutu hakkında) durumlar aynen htop programı içinde geçerlidir.

Yukarıdaki ekran görüntüsüne göre 2038 MB RAM miktarı Linux sisteminden 1,95 GB olarak görülmekte bunun 703 MB 'ı kullanılmakta....Çünkü arka plan'da;

1.Web Tarayıcı SlimJET v30 x86 açık
2.Müzik Oynatıcısı DeadBeeF açık ve çalmakta
3.LibreOfis açık
4.Dosya Yöneticisi PCMANFM açık....

Eğer bu kadar program ve arka plan işlemleri Windows sisteminde açık olsaydı, mutlaka mavi dos hatası (sizin bildiğiniz isimle Mavi Ekran Hatası verirdi.) Uptime (Açık Kalma Süresi) 12 saat 30 dk olan bir sistem eğer hata vermiyorsa bu sistem ancak bir UNIX/LINUX sistemidir.

12 GB'lık devasa SWAP (Linux Takas Dosyasına) sahiptir sistem ve yanında %1'lik bölümünü kullanmaktadır.

meminfo Komutu ;

Yönetici modunda bir terminal açın ve komut satırına ; yazılır.Komut, bilgi kaynağı olarak, /proc sanal dosya sisteminde depolanan dosyalardan sistem dosyalarını kullanır . "/proc/meminfo" dosyası , bellek kullanımı hakkında bilgi içerir.

Ekran Alıntısı-6 (TRWE_2012'in Sisteminden)



Başka bir linux ile alaklı konular'da görüşme dileği ile Özgür günler'de Özgür İşletim Sistemi kullanmanız dileği ile.....!!!!