İslâm Tarihinde Mezheblerin Çıkış Sebebleri

LeGoLaS · 19 Eki 2015

İslâm Tarihinde Mezheblerin Çıkış Sebebleri

İslâm Tarihinde Mezheblerin Çıkış Sebebleri
Müslümanlar arasında mezheblerin çıkışını etkileyen başlıca sebepler şunlardır:
1- İnsanların anlayış ve idrak seviyelerinin farklı oluşu

arzu ve isteklerinin uyuşmazlığı.
2- Metod ve ölçülerin farklı oluşu. Mesela; Mu'tezile aklı esas almış ve nakli buna tabi kılmış

Ehl-i Sünnet nakli esas almış ve aklı bunu destekleyici mahiyette kullanmış

İslâm filozofları sadece aklı esas almışlardır.
3-Arab ırkçılığı. Hz. Peygamber zamanında ortadan kalkan Hz. Osman'ın hilafetinin son yıllarında yeniden açık bir şekilde ortaya çıkarak anlaşmazlıklar üzerinde etkili oldu.
4- Hilafet münakaşaları ve bunun neticesinde ortaya çıkan fitne ve iç savaşlar. Bu savaşlarda müslümanlardan ölenlerin ve öldürülenlerin durumu

öldürme (katl)

büyük günah işleyenlerin (mürtekib-i kebirenin) durumu meselesi

büyük günah işleyenin kâfir olup olmaması

kader

cebir ve kulun iradesi meselesi

bu iç savaşlarda kaderin rolü

gibi meseleler müslümanlar arasında farklı görüşlerin ortaya çıkmasına neden olmuştur.
5- Karşılaşılan eski kültür ve inançların etkisi. Fethedilen ülkelerin değişik kültür ve dinlere mensub halkının bir kısmı samimi olarak ve bir kısmı da zahiren müslüman olmuşlardı. Bunlar eski din ve inanışlarının etkileri altında cebir

ihtiyar

Allahın sıfatları hakkında fikirlerini ortaya koşmuşlar ve bir kısım müslümanları da tesirleri altına almışlardı. Selef alimlerinin bunlara cevap vermekte yetersiz kalması sebebiyle Mutezile mezhebi ortaya çıktı. Bu mezhebin salikleri de akaidde akla önem veren bir metod geliştirmişlerdi
6- Eski Yunan

Hind ve İran felsefesinin Arapçaya tercüme edilmesi. Eski felsefenin pek çok hükümleri İslam akaidi ile uyuşmuyordu. Bazı müslümanlar İslam Akaidini felsefenin tesiri altında kalarak mütalaa etmişler ve çeşitli görüş ayrılıklarına sebep olmuşlardır. Mutezile

felsefe ile meşgul olmuş

İslam akaidini açıklamada felsefi metodları uygulamışlardır.
7- Bir takım kıssacı ve hikayeciler

İslamla uyuşmayan asılsız hikayeleri nakletmişler ve müslümanlar arasında yaymışlardır. İsrailiyat denilen ve İslâmla bağdaşmayan bu hikayeler tefsirlere ve İslâm tarihlerine girmiş ve bu da müslümanlar arasında ihtilaflara yol açmıştır.
8- İslâmın tanıdığı fikir hürriyeti. Hicri I. asrın sonlarından itibaren herkes istediği gibi düşünür ve görüşünü söylerdi. Açıkça zarurat-ı diniyyeden birini veya birkaçını inkâr etmek hâriç

fikirler ve kanâatler üzerinde baskı yoktu. İlim adamları ortaya atılan meseleler üzerinde deliliyle birlikte hakikati arar

fikir ve kanaatını serbestçe beyan ederdi.
9- Nassların karakteri. Kuranda muhkem ve müteşahih ayetlerin bulunması. Müteşabih nasların belirlenmesi ve bunların tefsir ve te'villeri ihtilafa yol açmıştır.
10- Hadislerin

zabt edilme ve senedi konusunda konulan şartlar sebebiyle sahih

hasen ve zayıf kısımlarına ayrılması

zayıf hadisle amel edilip edilemeyeceği de ihtilaflara yol açmıştır.
11- Arabçanın gramer ve belâgatını bütün incelikleriyle bilememek. İslâmın maksadını anlamamak

hüküm çıkarırken cehalet sebebiyle Kur'ân'ın bütünlüğüne riayet edememek.
12- Heva ve nefse uymak

arzulara tabi olarak delilsiz hüküm vermek

başkalarını delilsiz taklid etmek.
13- Örf ve âdetlerin değişik olması da mezheblerin çıkış sebeplerinden birisidir.
6- Eski Yunan

Hind ve İran felsefesinin Arapçaya tercüme edilmesi. Eski felsefenin pek çok hükümleri İslam akaidi ile uyuşmuyordu. Bazı müslümanlar İslam Akaidini felsefenin tesiri altında kalarak mütalaa etmişler ve çeşitli görüş ayrılıklarına sebep olmuşlardır. Mutezile

felsefe ile meşgul olmuş

İslam akaidini açıklamada felsefi metodları uygulamışlardır.
7- Bir takım kıssacı ve hikayeciler

İslamla uyuşmayan asılsız hikayeleri nakletmişler ve müslümanlar arasında yaymışlardır. İsrailiyat denilen ve İslâmla bağdaşmayan bu hikayeler tefsirlere ve İslâm tarihlerine girmiş ve bu da müslümanlar arasında ihtilaflara yol açmıştır.
8- İslâmın tanıdığı fikir hürriyeti. Hicri I. asrın sonlarından itibaren herkes istediği gibi düşünür ve görüşünü söylerdi. Açıkça zarurat-ı diniyyeden birini veya birkaçını inkâr etmek hâriç

fikirler ve kanâatler üzerinde baskı yoktu. İlim adamları ortaya atılan meseleler üzerinde deliliyle birlikte hakikati arar

fikir ve kanaatını serbestçe beyan ederdi.
9- Nassların karakteri. Kuranda muhkem ve müteşahih ayetlerin bulunması. Müteşabih nasların belirlenmesi ve bunların tefsir ve te'villeri ihtilafa yol açmıştır.
10- Hadislerin

zabt edilme ve senedi konusunda konulan şartlar sebebiyle sahih

hasen ve zayıf kısımlarına ayrılması

zayıf hadisle amel edilip edilemeyeceği de ihtilaflara yol açmıştır.
11- Arabçanın gramer ve belâgatını bütün incelikleriyle bilememek. İslâmın maksadını anlamamak

hüküm çıkarırken cehalet sebebiyle Kur'ân'ın bütünlüğüne riayet edememek.
12- Heva ve nefse uymak

arzulara tabi olarak delilsiz hüküm vermek

başkalarını delilsiz taklid etmek.
13- Örf ve âdetlerin değişik olması da mezheblerin çıkış sebeplerinden birisidir.

bilinmesi gerekir ki sadece 4 tane hak mezhep vardır...

Arama Yap

Arama Yap

İslâm Tarihinde Mezheblerin Çıkış Sebebleri

LeGoLaS

ikra