- Üyelik Tarihi
- 24 Mar 2017
- Konular
- 1,018
- Mesajlar
- 2,425
- MFC Puanı
- 4,910
Bayram Paşa
Bayram Paşa
İstanbulun Davutpaşa semtinde doğan ama doğum tarihi bilinmeyen Bayram Paşanın babasının adı Kurd Ağa, ailenin menşei ise Amasyanın Ladik kasabası olarak geçiyor.
ANSİKLOPEDİ
Bayram Paşa hakkında ansiklopedik bilgi
IV Murad devri sadrazamlarından (İstanbul-Bilecik Urfa 1638).
Gençliğinde Yeniçeri Ocağı'na girdi. İlerleyerek Ocak Ağalığı yaptı, sonra kul kethüdası ve 1623'te vezirlikle Mısır Valisi tayin edildi. Fakat daha evvel 1623'te IV Murad'ın kız kardeşi Hanzade ile evlendirilmişti.
Mısır'dan İstanbul'a geldiğinde kubbe altı vezirlerine katıldı. Bir aralıkta Sadaret Kaymakamlığı yaptı. Şubat 1636'da sadrazam tayin edildi. IV. Murat ile Bağdat seferine giderken Urfa'ya yakın Colb mevkiinde hastalanarak öldü. (Eylül 1638) Cenazesi İstanbul'a getirilip Avrat Pazarı'ndaki (Cerrahpaşa Mevkii) türbesine defnedildi. Türbesine bitişik tekkesiyle sebili, mektebi, Kayseri'de mevlevihanesi, Amasya'da diğer bazı hayır eserleri vardır. Adı 1978 yılında İstanbul'daki Bayrampaşa ilçesine verilmiştir.
Bayram Paşa kimdir?
İstanbulun Davutpaşa semtinde doğan ama doğum tarihi bilinmeyen Bayram Paşanın babasının adı Kurd Ağa, ailenin menşei ise Amasyanın Ladik kasabası olarak geçiyor.
Bayram Paşa sırasıyla;
Yeniçeri Kethüdası (1623)
Mısır Valisi (1625)
Divan-ı Hümayum Veziri (1628)
Rumeli Beylerbeyi
4. Muratın 2. Veziri
İstanbul Kaymakamı
1637de de sadrazam olmuştur.
Yeniçeri Ocağında yetişen Bayram Paşa 1623de Yeniçeri Ağası oluyor. Osman Tarih Kütüğünde de adına 1622 yılındaki Turnacıbaşı Bayram Ağa diye rastlanıyor. Bayram Paşa, Sultan I. Ahmedin kızlarından Hanzade Sultan ile evlendi. Beyazıtta bir sarayda oturan Hanzade Sultanın bir düğün alayı ile sarayından alınıp Bayram Ağaya götürüldüğü anlatılıyor. Yeniçeri Ocağından Turnacıbaşı rütbesinde bir zabit olan Bayram Ağanın kendisine vezirlik bile verilmeden bir sultanla evlendirilmesini tarihçiler istisnai bir vaka olarak değerlendiriyorlar. Bir rivayete göre bunun tek nedeni, Turnacıbaşı ağanın emsalsiz bir erkek güzeli olması. Evet, tarih kitaplarında Bayram Paşanın son derece yakışıklı bir erkek olduğu ve Hanzade Sultanın da Bayram Ağanın endamına aşık olduğu yazıyor.
Devrin padişahı Sultan Osman da (Genç Osman) kızkardeşini yeniçerisine kavuşturdu. Üstelik Yeniçeri Bayram Ağaya rahat yaşayabilmesi için bir de saray tahsis edildi.
Bayram Paşayı tarih kitapları öve öve bitiremiyorlar aslında. Onun için gayet ciddi, akıl yolunda yürümesini bilen, vakarlı, otoriter, bir adam deniliyor. 1625 yılında Mısır valisi tayin edilen Bayram Paşa, üç buçuk yıl orada kalıyor. Mısır Valiliğinde halk tarafından, işbilir, hak tanır ve adil devlet adamı olarak saygı gördü.
1628 yılında Divan-ı Humayuna altıncı vezirlikle alınan Bayram Paşa, zamanın kıskanç ve hırslı sadrazamı Hüsrev Paşayı kendisine rakip görünce onun hışmına ugradı. Hüsrev Paşa, o denemde yaşanan yolsuzlukları, fitneye, teşvik iddiasıyla Bayram Paşanın üzerine attı ve bugünün tabiriyle rakibini ekarte etti. Dahası, Sultan IV. Murad bile eniştesi Bayram Paşanın masum olduğunu bildiği halde onu müdafa edemedi. Bayram Paşa tevkif edilip bir hafta Yedikule Zindanında yattı ve hazine mallarına el koydu.
Hüsrev Paşanın pençesinden eniştesini zar zor kurtaran IV. Murad onu tekrar kubbe veziri tayin etti. Sultan IV. Muradın en yakın dostu olan Bayram Paşa, 1635 yılında İstanbul Kaymakamı tayin edildi. Şehri çeviren kale duvarlarına içerden ve dışardan yapılan ne kadar bina varsa istimlak ederek yıktırdı ve tarihi surları tamir ettirdi. Bayram Paşa su sıkıntısı çeken memleketi Amasyaya kendi kesesinden ödeyerek su getirdi ve bir de mevlevihane yaptırdı. 1637 yılında sadrazam ilan edilen Bayram Paşa 1638 yılında IV. Murad ile Bağdat seferine giderken Urfaya yakın Colab mevkisinde beyin kanaması ya da kalp krizi geçirerek öldü. Ölüm tarihiyle ilgili kaynaklarda farklı bilgiler varsa da bu tarih Bağdat Seferi Menzilnamesindeki kayda göre 16 Rebiülahir 1048dir (27 Ağustos 1638). Bayrampaşa hayattayken hazırlattığı Haseki Bayrampaşa Külliyesi içindeki türbesine defnedilmiştir. Bayram Paşanın en büyük hatalarından biri olarak tarih kitapları devrin büyük hiciv ustası Nefiyi haksız olarak idam ettirmesini gösterirler. Tarihçilerin kaleme aldığı olay şöyle gerçekleşiyor; Sultan Murad nedimleri arasında bulunan Nefiye taze bir hicvin yok mu? diye sorar. Şair de Bayram Paşa hakkında yazdığı hicvi padişaha verir, Sultan Murad şiiri takdir eder gibi görünse de yazılan hiciv çok ağırdır ve şairin idamına izin verir. Bayram Paşa şairi sarayına davet eder ve sarayın odunluğunda boğdurarak öldürtür. Bayram Paşanın adı bir başka cinayetle daha anılır. Sultan Muradın kardeşleri Şehzade Beyazıd ile Şehzade Süleyman onun nezareti altında idam edilmişlerdir.
Bayram Paşa İstanbul dışında da bir çok eser bırakmıştır. Bunlardan bazıları;
- Sofyada Timar ve Zeamet ıslahatı yapmıştır. Göreve atamalar için o zamana kadar olmayan detaylı kavitler tutturmuştur.
- Amasyada Mevlevihane, Kervansaray yaptırmış ve Amasyaya Su getirmiştir.
- Kayseride Mevlevihane yaptırmıştır.
- Birecikde Top Dökümhanesi
- Niğdede eski harap bir hanı yıktırarak yerine yeni bir Han ve Dükkanlar işna ettirmiştir.
- Adana yakınlarında Cakit hanını yaptırmıştır.
- Konya Ereğlisinde Ekmekcioğlu Ahmet Paşa ve Seyitgazi Dilaver Paşa tarafından başlatılan fakat yarım kalan hanları tamamlatmıştır.
- Rumeli de bulunan Eğri Dere Kalesinin onarımını yaptırmış bunun için bu kalenin Bayram Paşa Hisarı olarak anıldığı Evliya Evliya Çelebi tarafından ifade edilmektedir.
- İstanbulda yapılması düşünülen nüfus sayımı için şehrin etrafındaki surların iç ve dışındaki düzensiz ve usulsüz yapılan yerleşmeleri istimlak ettirdi ve yıktırdı. Tarihi surları tamir ettirmiş ve dış yüzeylerini boyatmıştır.
- İstanbulun Fatih semtinde cami, Ayasofya civarında Konak, Kuzguncukta Yalı ve Piri Paşa Hanını yaptırmıştır.
- İstanbulda Haseki Bayram Paşa Kulliyesini yaptırmıştır.
(Bütün bu yaptırdığı işleri tamamen sahsi serveti ile yaptırdığı ifade edilmektedir.)
Bayram Paşa
İstanbulun Davutpaşa semtinde doğan ama doğum tarihi bilinmeyen Bayram Paşanın babasının adı Kurd Ağa, ailenin menşei ise Amasyanın Ladik kasabası olarak geçiyor.
ANSİKLOPEDİ
Bayram Paşa hakkında ansiklopedik bilgi
IV Murad devri sadrazamlarından (İstanbul-Bilecik Urfa 1638).
Gençliğinde Yeniçeri Ocağı'na girdi. İlerleyerek Ocak Ağalığı yaptı, sonra kul kethüdası ve 1623'te vezirlikle Mısır Valisi tayin edildi. Fakat daha evvel 1623'te IV Murad'ın kız kardeşi Hanzade ile evlendirilmişti.
Mısır'dan İstanbul'a geldiğinde kubbe altı vezirlerine katıldı. Bir aralıkta Sadaret Kaymakamlığı yaptı. Şubat 1636'da sadrazam tayin edildi. IV. Murat ile Bağdat seferine giderken Urfa'ya yakın Colb mevkiinde hastalanarak öldü. (Eylül 1638) Cenazesi İstanbul'a getirilip Avrat Pazarı'ndaki (Cerrahpaşa Mevkii) türbesine defnedildi. Türbesine bitişik tekkesiyle sebili, mektebi, Kayseri'de mevlevihanesi, Amasya'da diğer bazı hayır eserleri vardır. Adı 1978 yılında İstanbul'daki Bayrampaşa ilçesine verilmiştir.
Bayram Paşa kimdir?
İstanbulun Davutpaşa semtinde doğan ama doğum tarihi bilinmeyen Bayram Paşanın babasının adı Kurd Ağa, ailenin menşei ise Amasyanın Ladik kasabası olarak geçiyor.
Bayram Paşa sırasıyla;
Yeniçeri Kethüdası (1623)
Mısır Valisi (1625)
Divan-ı Hümayum Veziri (1628)
Rumeli Beylerbeyi
4. Muratın 2. Veziri
İstanbul Kaymakamı
1637de de sadrazam olmuştur.
Yeniçeri Ocağında yetişen Bayram Paşa 1623de Yeniçeri Ağası oluyor. Osman Tarih Kütüğünde de adına 1622 yılındaki Turnacıbaşı Bayram Ağa diye rastlanıyor. Bayram Paşa, Sultan I. Ahmedin kızlarından Hanzade Sultan ile evlendi. Beyazıtta bir sarayda oturan Hanzade Sultanın bir düğün alayı ile sarayından alınıp Bayram Ağaya götürüldüğü anlatılıyor. Yeniçeri Ocağından Turnacıbaşı rütbesinde bir zabit olan Bayram Ağanın kendisine vezirlik bile verilmeden bir sultanla evlendirilmesini tarihçiler istisnai bir vaka olarak değerlendiriyorlar. Bir rivayete göre bunun tek nedeni, Turnacıbaşı ağanın emsalsiz bir erkek güzeli olması. Evet, tarih kitaplarında Bayram Paşanın son derece yakışıklı bir erkek olduğu ve Hanzade Sultanın da Bayram Ağanın endamına aşık olduğu yazıyor.
Devrin padişahı Sultan Osman da (Genç Osman) kızkardeşini yeniçerisine kavuşturdu. Üstelik Yeniçeri Bayram Ağaya rahat yaşayabilmesi için bir de saray tahsis edildi.
Bayram Paşayı tarih kitapları öve öve bitiremiyorlar aslında. Onun için gayet ciddi, akıl yolunda yürümesini bilen, vakarlı, otoriter, bir adam deniliyor. 1625 yılında Mısır valisi tayin edilen Bayram Paşa, üç buçuk yıl orada kalıyor. Mısır Valiliğinde halk tarafından, işbilir, hak tanır ve adil devlet adamı olarak saygı gördü.
1628 yılında Divan-ı Humayuna altıncı vezirlikle alınan Bayram Paşa, zamanın kıskanç ve hırslı sadrazamı Hüsrev Paşayı kendisine rakip görünce onun hışmına ugradı. Hüsrev Paşa, o denemde yaşanan yolsuzlukları, fitneye, teşvik iddiasıyla Bayram Paşanın üzerine attı ve bugünün tabiriyle rakibini ekarte etti. Dahası, Sultan IV. Murad bile eniştesi Bayram Paşanın masum olduğunu bildiği halde onu müdafa edemedi. Bayram Paşa tevkif edilip bir hafta Yedikule Zindanında yattı ve hazine mallarına el koydu.
Hüsrev Paşanın pençesinden eniştesini zar zor kurtaran IV. Murad onu tekrar kubbe veziri tayin etti. Sultan IV. Muradın en yakın dostu olan Bayram Paşa, 1635 yılında İstanbul Kaymakamı tayin edildi. Şehri çeviren kale duvarlarına içerden ve dışardan yapılan ne kadar bina varsa istimlak ederek yıktırdı ve tarihi surları tamir ettirdi. Bayram Paşa su sıkıntısı çeken memleketi Amasyaya kendi kesesinden ödeyerek su getirdi ve bir de mevlevihane yaptırdı. 1637 yılında sadrazam ilan edilen Bayram Paşa 1638 yılında IV. Murad ile Bağdat seferine giderken Urfaya yakın Colab mevkisinde beyin kanaması ya da kalp krizi geçirerek öldü. Ölüm tarihiyle ilgili kaynaklarda farklı bilgiler varsa da bu tarih Bağdat Seferi Menzilnamesindeki kayda göre 16 Rebiülahir 1048dir (27 Ağustos 1638). Bayrampaşa hayattayken hazırlattığı Haseki Bayrampaşa Külliyesi içindeki türbesine defnedilmiştir. Bayram Paşanın en büyük hatalarından biri olarak tarih kitapları devrin büyük hiciv ustası Nefiyi haksız olarak idam ettirmesini gösterirler. Tarihçilerin kaleme aldığı olay şöyle gerçekleşiyor; Sultan Murad nedimleri arasında bulunan Nefiye taze bir hicvin yok mu? diye sorar. Şair de Bayram Paşa hakkında yazdığı hicvi padişaha verir, Sultan Murad şiiri takdir eder gibi görünse de yazılan hiciv çok ağırdır ve şairin idamına izin verir. Bayram Paşa şairi sarayına davet eder ve sarayın odunluğunda boğdurarak öldürtür. Bayram Paşanın adı bir başka cinayetle daha anılır. Sultan Muradın kardeşleri Şehzade Beyazıd ile Şehzade Süleyman onun nezareti altında idam edilmişlerdir.
Bayram Paşa İstanbul dışında da bir çok eser bırakmıştır. Bunlardan bazıları;
- Sofyada Timar ve Zeamet ıslahatı yapmıştır. Göreve atamalar için o zamana kadar olmayan detaylı kavitler tutturmuştur.
- Amasyada Mevlevihane, Kervansaray yaptırmış ve Amasyaya Su getirmiştir.
- Kayseride Mevlevihane yaptırmıştır.
- Birecikde Top Dökümhanesi
- Niğdede eski harap bir hanı yıktırarak yerine yeni bir Han ve Dükkanlar işna ettirmiştir.
- Adana yakınlarında Cakit hanını yaptırmıştır.
- Konya Ereğlisinde Ekmekcioğlu Ahmet Paşa ve Seyitgazi Dilaver Paşa tarafından başlatılan fakat yarım kalan hanları tamamlatmıştır.
- Rumeli de bulunan Eğri Dere Kalesinin onarımını yaptırmış bunun için bu kalenin Bayram Paşa Hisarı olarak anıldığı Evliya Evliya Çelebi tarafından ifade edilmektedir.
- İstanbulda yapılması düşünülen nüfus sayımı için şehrin etrafındaki surların iç ve dışındaki düzensiz ve usulsüz yapılan yerleşmeleri istimlak ettirdi ve yıktırdı. Tarihi surları tamir ettirmiş ve dış yüzeylerini boyatmıştır.
- İstanbulun Fatih semtinde cami, Ayasofya civarında Konak, Kuzguncukta Yalı ve Piri Paşa Hanını yaptırmıştır.
- İstanbulda Haseki Bayram Paşa Kulliyesini yaptırmıştır.
(Bütün bu yaptırdığı işleri tamamen sahsi serveti ile yaptırdığı ifade edilmektedir.)