Evren Neden Genişliyor?

Gökbilimciler yakın gelecekte Einstein’ın genel görelilik kuramını bir sınavdan daha geçirmeyi planlıyor.

Einstein genel görelilik kuramını geliştirirken, statik bir evren modeli elde edebilmek için denklemlere kozmolojik sabit adı verilen bir terim eklemiş, ancak daha sonraları yapılan gözlemler evrenin statik olmadığını aksine giderek genişlediğini gösterince kozmolojik sabiti denklemlerden çıkarmıştı.

Yaklaşık 20 yıl önce yapılan gözlemler evrenin genişleme hızının giderek arttığını gösterince kozmolojik sabit yeniden önem kazandı. Çünkü genişleme hızındaki artışı açıklamak için var olduğu öne sürülen karanlık enerji, kozmolojik sabitle açıklanabilir. Karanlık enerji olmadan genel görelilik kuramı evrenin büyük ölçekteki yapısıyla ilgili gözlemsel verileri açıklayamıyor.

Edinburgh Üniversitesi’nden bir grup araştırmacının yakın zamanlarda yaptığı çalışmalar, kütleçekimsel dalgaların yayılma hızının ölçülmesiyle karanlık enerji hakkında bir fikir edinilebileceğini gösteriyor. Eğer kütleçekimsel dalgaların genel görelilik kuramının öngördüğü gibi ışık hızıyla yayıldığı bulunursa evrenin genişlemesini karanlık enerji olmadan açıklamaya çalışan alternatif kütleçekim kuramlarının yanlış olduğu anlaşılacak, kozmolojik sabitin ve dolayısıyla karanlık enerjinin varlığıyla ilgili iddialar desteklenecektir. Ancak eğer kütleçekimsel dalgaların yayılma hızının ışık hızından farklı olduğu anlaşılırsa genel görelilik kuramının yeniden gözden geçirilmesi gerekecektir.

Kütleçekimsel dalgalar ilk olarak geçen sene LIGO dedektörlerinde doğrudan gözlemlenmişti. Araştırmacılar, öne sürdükleri deneylerin de LIGO dedektörlerinde yapılabileceğini söylüyor.​