Hamilelikte ton balığından uzak durun

“Hamilelik döneminde her şeyin yerli yerine oturması için belirlenen besin grupları düzenli tüketilirken bir yandan da bebek ve annenin sağlığını tehlikeye atabilecek ya da özellikle bebekte doğum sonrası kalıcı hasara yol açabilecek besinlerden ve kimyasallardan uzak kalabilmek de çok büyük önem taşır” diyen Uzman Diyetisyen Ceylan Akiş, anne adaylarının uzak durması gereken besinleri sıraladı.

Pişmemiş deniz mahsülleri veya az pişmiş et, tavuk ürünlerinin koliform, toksoplazma gondi ve salmonella bakterilerini bulundurma riski yüksektir. Bu bakteriler hem anne hem de bebek için hayati tehlikeye yol açacak enfeksiyonlara yol açabildiği gibi düşük, prematüre doğum, rahim içinde bebek ölümü, bebekte ise beyin hasarı, görme ve işitme problemleri, zeka geriliği gibi birçok ciddi probleme neden olabilir. Hamilelikte çiğ et ve et ürünlerine çıplak elle dokunduktan sonra bile eller iyice yıkanarak temizlenmelidir.

Balık, içerdiği beyin geliştirici yağ asidi omega 3’ten çok zengin olması ve kaliteli bir protein içermesi sebebiyle anne adayları için ideal bir sağlıklı besin gibi görünmekle birlikte, bazı tehlikeleri de barındırabilir. Maalesef çevre ve özellikle deniz kirliliği balıkların ağır metallerle kontamine olmasına yol açar. Bu ağır metallerin en önemlilerinden biri cıvadır. Hamilelik döneminde tüketilen cıvanın bebeklerde gelişim bozukluklarına ve beyin hasarına neden olabileceği ortaya çıkarılmıştır. Genelleme yapıldığında en genç ve küçük balıkların cıva içeriklerinin minimum seviyelerde olduğunu söylemek mümkündür. Örneğin 3 yaş ve altında yakalanan somon en az seviyede cıva (ve en yüksek seviyede Omega-3leri) içermekte böylece ideal bir hamile besini haline gelmektedir. Ringa ve sardalya da cıvadan fakir balıklar arasındadır. En çok cıva seviyesine sahip olan balıklar ise ton balığı (özellikle akorkinoz), kılıçbalığı, kral uskumru ve köpek balığıdır. Hamilelik döneminde özellikle cıva içeriği yüksek bu balıklardan kesinlikle uzak durulmalıdır.

Çiğ yumurta ve çiğ yumurta içeren besinler salmonella riski taşımaları nedeniyle hamilelerin uzak kalması gereken besinler listesindedir. Mayonez, ev yapımı dondurma çiğ yumurta bulundurabileceğinden sakıncalılar listesindedir.

Brie, camembert, rokfor, feta, gorgonzola gibi yumuşak, krem peynirler ile pastörize sütten yapıldığına emin olmadığınız peynirler de listeria bakterisi riski nedeniyle hamilelikte uzak durulması gereken besinlerdendir.

Pastörize edilmemiş süte de plasentadan bebeğe geçerek bebekte enfeksiyon veya kan zehirlenmesine aynı zamanda düşüğe de neden olabilen listeria bakterisi bulundurma riski taşıdığından hamilelikte kesinlikle tüketilmemelidir.

Hamilelik döneminde kafein üzerine farklı sonuçları olan araştırma sonuçları mevcut olmakla birlikte genel kural günlük 200 mg kafeinin (günlük 1 kupa kahve) üzerine çıkmamanız yönündedir. Kafeinin diüretik olduğu, bu nedenle de vücutta kalsiyum ve sıvı kaybına neden olduğu unutulmamalı ve tüketiminde bol su, kafeinsiz sıvı tüketilmesine dikkat edilmelidir. Ancak hamileliğin en kritik dönemi olan ilk trimestirde düşük riskinin azalabilmesi açısından kafein tüketiminin sıfırlanmasında fayda vardır. Bazı araştırmalar ise aşırı kafein tüketiminin prematüre doğum, düşük doğum ağırlığı gibi olumsuzluklarla ilişkilendirilebileceğini ortaya koyar.

Hamilelik sürecinde tüketilebilecek güvenli alkol miktarına dair herhangi bir bilimsel veri olmamakla beraber alkolün özellikle kullanım sıklığı ve miktarına bağlı olarak bebekte fetal alkol sendromu başka olmak üzere birçok gelişimsel bozukluklara da neden olabileceği belirtilmiştir. Dolayısıyla bu durumda anne adaylarına yapılabilecek en akılcı öneri hamilelik ve emzirme sırasında alkol tüketiminden olabildiğince uzak durmaları olacaktır.
​