Memlûkler - İslam Tarihi

_MaVi_ · 24 Eki 2014

1810'da çizilmiş bir Memlûk süvarisi resmi.

Memlûkler - İslam Tarihi

Mısır Türk Memlûkleri Devleti tarih sahnesine çıktığında

İslâm dünyası

tarihinin en karanlık dönemlerinden birini yaşıyordu. Bir taraftan haçlı seferleri devam ederken

doğudan gelen ve yenilmek nedir bilmeyen Moğollar

Ortadoğu İslâm ülkelerini

peş peşe işgal etmişler

bu ü1keler halkının büyük bir kısmını katliama tâbi tutarak şehirleri yakıp yıkmışlar

adeta taş üstünde taş bırakmamışlardı. 1258 yılında Bağdat Abbâsî Hilâfeti’ni yıkmışlar

dillere destan olan Bağdat’ta

medeniyetten eser bırakmamışlardı. O sırada bütün insanlık medeniyetini tehdit eden bu gücü durduracak bir devlet de ortada görünmüyordu. Ancak

henüz 10 yıl önce Mısır'da kurulmuş olan Memlûkler Devleti insanlığı bu tehlikeden kurtardı. Taarruzlarını batıya doğru devam ettiren Moğollar'ı Filistin’de durdurdu. Ayn Câlût savaşında onlara henüz tatmadıkları mağlubiyetin acısını tattırdı. Kazandığı bu zaferle

başta Mısır olmak üzere batı İslâm dünyasını ve İslâm medeniyetini kurtaran Türk Memlûkleri ordusu

Memlûk tarihçisi İbn Haldûn’un işaret ettiği gibi

Müslümanların bu bozulma ve zayıflama döneminde Allah Teâlâ’nın büyük bir lütfu idi. Orta Asya bozkırlarından Memlûk olarak satın alındıktan sonra Eyyûbî ordusunda yetişen ve bilâhare devletlerini kuran Memlûkler

İslâm dini ile şereflenmişler ve neticede İslâm âlemini büyük tehlikelerden kurtarmışlardı.

Üç memlûk

Bir taraftan Moğol taarruzlarını durduran

diğer taraftan da Ortadoğu’daki haçlı prensliklerini nihaî olarak bölgeden çıkaran Memlûkler

Mısır Abbâsî Hilâfeti'nin merkezi olmak ve mukaddes Hicaz bölgesinin hâkimiyetini üslenmek gibi önemli imtiyazlara sahip en büyük İslâm devleti olma vasıflarını yaklaşık 2 asırdan fazla devam ettirdiler.

Kahire'deki Memlûk mezarları.(Michel Benoist

2005)

İslâm tarihinde kurulmuş en büyük birkaç devlet arasında yer alan Memlûkler

genelde İslâm tarihi

özellikle de Müslüman Türk ve Çerkes tarihleri için son derece önemli olduğu halde

Ülkemizde bu devletle ilgili çalışmalar

oldukça azdır. Merhum İ. H. Uzunçarşılı’nın yaklaşık 60 yıl önce yaptığı Memlûk devlet teşkilâtına dair çalışmalarıyla

M. C. Şehabeddin Tekindağ

Kazım Yaşar Kopraman

Samira Kortantamer

Fatih Yahya Ayaz

Cengiz Tomar ve A. Fulya Eruz'un çalışmaları bunların başında gelmektedir.

Halep'ten bir Memlük

Türk okuyucusu için son derece önemli olan bu devleti

Kayıhan Yayınevi tarafından “siyasi

dinî

kültürel ve sosyal” açılardan tanıtmak gayesiyle bir kitap hazırlanmıştır. Bu çalışmanın

Memlûklerin daha fazla tanınmasına ve bu devletle ilgili yeni çalışmaların yapılmasına bir katkıda bulunacağını ümit ediyoruz.

Kahire'deki Memlûk mezarları. (Pascal Sebah

1880-1886)

Memlûkler - İslam Tarihi

_MaVi_

Privacy & Transparency

Privacy & Transparency